Wyrok SN z dnia 20 grudnia 2022 r., sygn. I PSKP 99/21
Prowizja, która według umowy może być wypłacana pracownikowi także po zakończeniu zatrudnienia, bez określonego terminu, nie jest składnikiem wynagrodzenia, gdyż nie spełnia wymogów określonych w kodeksie pracy
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Robert Stefanicki (przewodniczący)
SSN Romuald Dalewski
SSN Jarosław Sobutka (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa K. R. przeciwko B. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. o wynagrodzenie prowizyjne, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 20 grudnia 2022 r., skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 2 października 2020 r., sygn. akt X Pa 50/20,
I. oddala skargę kasacyjną,
II. zasądza od K. R. na rzecz B. Spółki z o.o. z siedzibą w Katowicach kwotę 3.037,00 (trzy tysiące trzydzieści siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 13 lipca 2018 r. (sygn. akt VII P 326/16) Sąd Rejonowy Katowice - Zachód w Katowicach VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zasądził od pozwanego B. sp. z o.o. w K. na rzecz powódki K. R. kwoty netto: 48.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od 24 lipca 2012 r. tytułem wynagrodzenia prowizyjnego, 2.800,00 zł z ustawowymi odsetkami od 2 października 2013 r. tytułem wynagrodzenia prowizyjnego, 9.400,00 zł z ustawowymi odsetkami od 19 stycznia 2012 r. tytułem wynagrodzenia prowizyjnego, a także zasądził od pozwanego na rzecz powódki 5.850,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa wskazane w wyroku kwoty - tytułem opłaty od pozwu i tytułem poniesionych wydatków. Wyrokowi w punkcie 1 Sąd Rejonowy nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 2.000,00 zł.
Na skutek apelacji pozwanej spółki, wyrokiem z dnia 2 października 2020 r. (sygn. akt X Pa 50/20) Sąd Okręgowy w Katowicach X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżony wyrok w pkt. 1, 2, 3 i 4 w ten sposób, że powództwo oddalił oraz zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 9.085,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu i odstąpił od obciążenia powódki kosztami sądowymi. Zdaniem Sądu Okręgowego apelacja pozwanej zasługiwała na uwzględnienie, co w konsekwencji skutkowało oddaleniem powództwa. W rozpoznawanej sprawie, po doprecyzowaniu przez powódkę swojego roszczenia, kwestią sporną było wynagrodzenie prowizyjne i jego wysokość za okresy wskazane przez stronę powodową. W uzasadnieniu wyroku Sąd odwoławczy wskazał, że z istoty rzeczy wynagrodzenie za pracę jest ekwiwalentem za pracę wykonaną przez pracownika, co oznacza wzajemność świadczeń. Wynagrodzenie przysługuje pracownikowi w następstwie spełnienia przez pracownika swojego świadczenia. Natomiast po ustaniu stosunku pracy pracownik nie wykonując pracy na rzecz byłego pracodawcy z oczywistych względów nie nabywa prawa do wynagrodzenia (art. 80 k.p.). Zgodnie z pkt V ppkt 5 umowy o pracę, pracodawca oświadczał, że w przypadku złożenia rezygnacji czy odwołania z funkcji wiceprezesa zarządu, rozwiązania umowy lub zmiany jej warunków niezależnie od sposobu oraz przyczyn, będzie wypłacał pracownikowi przez cały okres współpracy z każdym z klientów pozyskanych na rzecz spółki przez pracownika, prowizję marketingową w wysokości 20% obrotów z danym klientem, naliczanej od każdej wystawionej faktury. Prowizja miała być wypłacana każdorazowo po wystawieniu faktury, w terminie jej wymagalności. Pracodawca zobowiązany był informować pracownika o dokonanych wpływach od klientów w ciągu 3 dni od daty wpływu. W przypadku opóźnienia lub niedokonania wypłaty całości lub części prowizji, pracownikowi przysługiwało odszkodowanie w wysokości dwukrotności należnej pracownikowi od opóźnionej lub niewypłaconej prowizji. Prowizja marketingowa, o której mowa w umowie o pracę zawartej przez strony, zakwalifikowana została zarówno przez stronę postępowania jak i przez Sąd I instancji jako wynagrodzenie prowizyjne, a więc należność mającą status wynagrodzenia. Jednakże już w samej konstrukcji umowy wynagrodzenie miałoby przysługiwać także po rozwiązaniu stosunku pracy, a więc bez ekwiwalentu ze strony pracownika, który byłby świadczony „na bieżąco” przez realizację powierzonych zadań. Zdaniem Sądu odwoławczego powyższe przeczy naturze wynagrodzenia za pracę, skoro nie wymaga żadnej aktywności po stronie osoby mającej uzyskać tego rodzaju należność (świadczenie).
Oceniając okoliczności sprawy Sąd odwoławczy uznał po pierwsze, że przesłanki z art. 93 § 1 k.c. w niniejszej sytuacji nie zostały spełnione, po drugie wynagrodzenie prowizyjne, o którym orzekł Sąd I instancji, nie ma cech wynagrodzenia za pracę, w związku z czym nie może powódce przysługiwać.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
