Wyrok SN z dnia 15 listopada 2023 r., sygn. III PSKP 54/22
Ochrona przedemerytalna dotyczy pracowników, którzy nie mają jeszcze prawa do emerytury i mogą napotkać trudności w uzyskaniu nowego zatrudnienia, zapewniając ustawową gwarancję trwałości zatrudnienia i pewności pozyskiwania środków utrzymania w ramach stosunku pracy w okresie przedemerytalnym.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jolanta Frańczak (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Zbigniew Korzeniowski
SSN Dawid Miąsik
w sprawie z powództwa H. D.
przeciwko Szkole Podstawowej im. (…) w C., Zespołowi Szkół im. (…) w W. i Zespołowi Szkół im. (…) w D.
o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 15 listopada 2023 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanych od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie
z dnia 28 maja 2021 r., sygn. akt IV Pa 13/21,
1. oddala skargę kasacyjną,
2. zasądza od każdego z pozwanych na rzecz powódki kwoty po 240 (dwieście czterdzieści) złotych z ustawowymi odsetkami za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia pozwanym orzeczeń do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w Rzeszowie wyrokiem z dnia 16 grudnia 2020 r. przywrócił powódkę H. D. do pracy w pozwanych: 1) Szkole Podstawowej im. (…) w C., 2) Zespole Szkół im. (…) w W., 3) Zespole Szkół im. (…) w D. na dotychczasowych warunkach pracy i płacy (pkt I), zasądził na rzecz powódki tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy pod warunkiem jej podjęcia odpowiednio od: Szkoły Podstawowej im. (…) w C. kwotę 10.529,40 zł, od Zespołu Szkół im. (…) w W. kwotę 21.045 zł, od Zespołu Szkół im. (…) w D. kwotę 10.529,40 zł (pkt II, III, IV), w pozostałym zakresie powództwo oddalił (pkt V) oraz orzekł o kosztach procesu (pkt VI).
Sąd pierwszej instancji ustalił, że powódka, urodzona […] 1958 r., pracowała w Zespole Obsługi Ekonomiczno-Administracyjnej Szkół i Przedszkoli Gminy […]. W 2008 r. dokonano reorganizacji pracodawcy, której skutkiem było przejęcie obowiązków obsługi kadrowo-płacowej przez dyrektorów szkół. W dniu 1 stycznia 2008 r. powódka zawarła umowę o pracę na czas nieokreślony z pozwaną Szkołą Podstawową im (…) w C. w wymiarze 1/4 czasu pracy z wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie 350 zł miesięcznie, dodatkiem 20% za wysługę lat oraz premią regulaminową. W tym samym dniu zawarła również umowę o pracę na czas nieokreślony z pozwanym Zespołem Szkół im. (…) na 1/5 etatu za wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie 320 zł miesięcznie oraz dodatkiem za wysługę lat w wysokości 20%. Powódka zawarła też umowę o pracę na czas nieokreślony w wymiarze 1/2 etatu z pozwanym Zespołem Szkół im (…) w W. z wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie 1.000 zł, dodatkiem w kwocie 200 zł oraz premią regulaminową. Zgodnie z drugą umową o pracę z tym podmiotem powódka została zatrudniona na 1/6 etatu z wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie 290 zł miesięcznie, 20% dodatkiem i premią regulaminową. Na podstawie aneksu do umowy od dnia 1 września 2008 r. powódkę obowiązywał wymiar czasu pracy 0,55 etatu z miesięcznym wynagrodzeniem w kwocie 1.133 zł oraz dodatkiem za wysługę lat w wysokości 20% i premią z regulaminu zakładowego. Według aneksu z dnia 1 lutego 2011 r. powódka została zatrudniona na 1/2 etatu z wynagrodzeniem w kwocie 1.176 zł i dodatkiem w kwocie 235,20 zł. U wszystkich pozwanych pracodawców powódka zajmowała stanowisko specjalisty ds. kadr i płac. Pismami z dnia 25 września 2019 r., wręczonymi powódce w dniu 27 września 2019 r., pozwani dokonali wypowiedzenia umów o pracę powódce z powodu likwidacji stanowiska specjalisty ds. kadr i płac w związku z utworzeniem Centrum Usług Wspólnych w Gminie […] i przejęciem obowiązków kadrowo-płacowych przez wyżej wymienione Centrum. Dyrektorzy szkół nie tłumaczyli powódce, dlaczego została wytypowana do zwolnienia. Obsługę finansowo-księgową pozwanych szkół ostatecznie przejął Referat Obsługi Finansowej Jednostek, a obsługę kadrowo-płacową Referat Organizacyjno-Administracyjny Urzędu Gminy […]. Nie powstało planowane Centrum Usług Wspólnych.
W tak ustalonym stanie faktycznym sprawy Sąd pierwszej instancji przyjął, że powódka podlega ochronie przedemerytalnej, ponieważ zastosowanie znajdą wobec niej przepisy intertemporalne ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r., poz. 38 ze zm.; dalej jako ustawa nowelizująca). Powódka urodzona w dniu 30 listopada 1958 r. na dzień wejścia w życie ustawy przywracającej tzw. powszechny wiek emerytalny 60 lat była objęta ochroną emerytalną, a stan ten trwał od dnia 30 listopada 2016 r. i miał obowiązywać w myśl art. 28 ustawy nowelizującej do dnia 30 listopada 2020 r. A zatem dokonane powódce wypowiedzenia umów o pracę w dniu 27 września 2019 r. odbyły się z naruszeniem normy wynikającej z art. 39 k.p., ponieważ nie zachodziły wyłączenia z art. 40 k.p. ani z art. 41 k.p. Uwzględniając roszczenie powódki o przywrócenie do pracy w pozwanych szkołach, Sąd Rejonowy miał na uwadze, że w razie naruszenia hipotezy art. 39 k.p. orzeczenie o przywróceniu do pracy jest niemożliwe tylko w razie ogłoszenia upadłości bądź przeprowadzenia likwidacji zakładu pracy. Przez likwidację zakładu pracy należy przy tym rozumieć całkowite, stałe, faktyczne unieruchomienie zakładu pracy jako całości, a nie likwidację jednostki organizacyjnej zakładu czy stanowiska pracy. Odnosząc się do zarzutu nadużycia przez powódkę prawa podmiotowego, Sąd Rejonowy stwierdził, że w zachowaniu powódki na próżno szukać nagannych postaw, a już z pewnością nie można byłoby za taką uznać prośby o skrócenie okresu wypowiedzenia celem wcześniejszego przejścia na emeryturę i uzyskanie odprawy emerytalnej. Korzystanie przez pracownika z przysługujących mu uprawnień nie może być poczytywane za przejaw nadużycia prawa, zaś instytucja uregulowana w art. 8 k.p. nie może być traktowana przez stronę procesu jako swoisty instrument do zwalczania twierdzeń przeciwnika.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
