Czas pracy – jak planować i rozliczać w praktyce pracę pracowników
Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. Czasem pracy jest zatem nie tylko czas, w którym pracownik faktycznie świadczy pracę na rzecz pracodawcy, ale również czas, w którym pracodawca może wydawać pracownikowi polecenia i dyspozycje związane z rodzajem pracy określonym w zawartej umowie o pracę.
Zatrudnienie pracownika wiąże się z licznymi ograniczeniami, które dotyczą również czasu pracy. W przypadku pracowników nie można bowiem stosować dowolnych norm czasu pracy ani systemów czasu pracy. Normy czasu pracy są ściśle określone, a charakter pracy często decyduje o wprowadzeniu określonego systemu czasu pracy.
1. Norma i wymiar czasu pracy
Pojęcie normy i wymiaru czasu pracy nie jest tożsame. Ich rozróżnienie ma szczególne znaczenie praktyczne zarówno przy planowaniu pracy zatrudnionym pracownikom, jak i przy rozliczaniu ich czasu pracy.
1.1. Norma czasu pracy
Norma czasu pracy stanowi stałą i maksymalną wartość, której przekroczenie jest możliwe wyłącznie w przypadkach określonych ustawą. Norma została uregulowana w ujęciu dobowym oraz tygodniowym i zasadniczo wynosi 8 godzin na dobę oraz przeciętnie 40 godzin w tygodniu w przyjętym okresie rozliczeniowym czasu pracy. „Przeciętność” normy tygodniowej oznacza, że przekroczenie w danym tygodniu normy tygodniowej, tj. 40 godzin pracy, nie będzie traktowane jako praca w godzinach nadliczbowych, jeżeli w okresie rozliczeniowym czasu pracy łączna liczba przepracowanych w poszczególnych tygodniach godzin nie przekroczy średnio 40.
Przykład
Pierwszy tydzień miesiąca
1. | 2. | 3. | 4. | 5. | 6. | 7. | Łączna liczba godzin |
8 | 8 |
| 8 | 8 | 8 | 8 | 48 |
Drugi tydzień miesiąca
8. | 9. | 10. | 11. | 12. | 13. | 14. | Łączna liczba godzin |
8 |
|
| 8 | 8 |
| 8 | 32 |
W przedstawionej sytuacji normy czasu pracy zostały zachowane, ponieważ w ciągu 2 tygodni pracownik przepracuje przeciętnie 40 godzin na tydzień.
Ośmiogodzinna norma dobowa i przeciętnie 40-godzinna norma tygodniowa obowiązuje pracowników zatrudnionych w pełnym oraz niepełnym wymiarze czasu pracy.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
