Rozporządzenie w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem 2025 z komentarzem

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ¹⁾

z dnia 11 marca 2025 r.

(Dz.U. z 2025 r. poz. 322)

w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników

związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych

do takich wniosków

Na podstawie art. 186^8a ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2025 r. poz. 277) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) treść wniosku o udzielenie części urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub jego części, uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub jego części i urlopu ojcowskiego lub jego części;

2) dokumenty dołączane do wniosków, o których mowa w pkt 1;

3) treść wniosku w sprawie rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego i części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego;

4) dokumenty dołączane do wniosków, o których mowa w pkt 3;

5) treść wniosku o łączenie korzystania z urlopu rodzicielskiego lub jego części z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego takiego urlopu;

6) treść wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego lub jego części;

7) dokumenty dołączane do wniosku, o którym mowa w pkt 6;

8) treść wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego;

9) dokumenty dołączane do wniosku, o którym mowa w pkt 8.

§ 2. 1. W przypadku, o którym mowa w art. 180 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, zwanej dalej „Kodeksem pracy”, wniosek o udzielenie pracownicy części urlopu macierzyńskiego przed przewidywaną datą porodu zawiera:

1) imię i nazwisko pracownicy;

2) wskazanie daty, od której ma być udzielona część urlopu macierzyńskiego.

2. Do wniosku dołącza się kopię zaświadczenia lekarskiego wystawionego na zwykłym druku, określającego przewidywaną datę porodu.

§ 3. 1. Wniosek, o którym mowa w art. 180 § 8 Kodeksu pracy, w sprawie rezygnacji przez pracownicę z pozostałej części urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni tego urlopu i powrotu do pracy zawiera:

1) imię i nazwisko pracownicy;

2) wskazanie terminu powrotu do pracy.

2. Do wniosku dołącza się kopię wniosku pracownika - ojca wychowującego dziecko o udzielenie pozostałej części urlopu macierzyńskiego albo kopię oświadczenia ubezpieczonego - ojca dziecka o przerwaniu działalności zarobkowej w celu sprawowania opieki nad dzieckiem przez okres odpowiadający okresowi, który pozostał do końca urlopu macierzyńskiego.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wniosku pracownika w sprawie rezygnacji z pozostałej części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i powrotu do pracy.

§ 4. 1. Wniosek, o którym mowa w art. 180 § 8 Kodeksu pracy, w sprawie rezygnacji przez pracownicę legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji z pozostałej części urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 8 tygodni tego urlopu zawiera:

1) imię i nazwisko pracownicy;

2) wskazanie terminu powrotu do pracy.

2. Do wniosku dołącza się:

1) kopię wniosku pracownika - ojca wychowującego dziecko albo pracownika - innego członka najbliższej rodziny o udzielenie pozostałej części urlopu macierzyńskiego albo kopię oświadczenia ubezpieczonego - ojca dziecka albo ubezpieczonego - innego członka najbliższej rodziny o przerwaniu działalności zarobkowej w celu sprawowania opieki nad dzieckiem przez okres odpowiadający okresowi, który pozostał do końca urlopu macierzyńskiego;

2) kopię prawomocnego orzeczenia o niezdolności pracownicy do samodzielnej egzystencji.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wniosku pracownika w sprawie rezygnacji z pozostałej części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

§ 5. 1. Wniosek, o którym mowa w art. 180 § 9 Kodeksu pracy, o udzielenie pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi - innemu członkowi najbliższej rodziny pozostałej części urlopu macierzyńskiego w przypadku rezygnacji przez pracownicę z pozostałej części urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni tego urlopu albo w przypadku rezygnacji przez ubezpieczoną - matkę dziecka z pobierania zasiłku macierzyńskiego po wykorzystaniu tego zasiłku za okres co najmniej 14 tygodni po porodzie, albo w przypadku rezygnacji przez pracownicę legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji z pozostałej części urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 8 tygodni tego urlopu, albo w przypadku rezygnacji przez ubezpieczoną - matkę dziecka legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji z pobierania zasiłku macierzyńskiego po wykorzystaniu tego zasiłku za okres co najmniej 8 tygodni po porodzie zawiera:

1) imię i nazwisko pracownika - ojca wychowującego dziecko albo pracownika - innego członka najbliższej rodziny;

2) imię i nazwisko oraz datę urodzenia dziecka (dzieci), na które ma być udzielona pozostała część urlopu macierzyńskiego;

3) oświadczenie pracownika o okresie urlopu macierzyńskiego albo o okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi części urlopu macierzyńskiego, wykorzystanych przed porodem;

4) wskazanie okresu, na który ma być udzielona pozostała część urlopu macierzyńskiego.

2. Do wniosku dołącza się:

1) odpis skrócony aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny dokument potwierdzający urodzenie dziecka (dzieci), wydany przez uprawniony organ dokonujący rejestracji urodzenia w danym kraju, albo kopie tych dokumentów;

2) oświadczenie pracownicy o zamiarze rezygnacji z pozostałej części urlopu macierzyńskiego albo oświadczenie ubezpieczonej - matki dziecka o zamiarze rezygnacji z pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi pozostałej części urlopu macierzyńskiego.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wniosku pracownika o udzielenie pozostałej części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz do wniosku pracownika o udzielenie pozostałej części urlopu rodzicielskiego.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, do wniosku pracownika dołącza się także:

1) oświadczenie pracownika o dacie przyjęcia dziecka (dzieci) na wychowanie oraz kopię wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka (dzieci), zawierającego datę urodzenia dziecka (dzieci), z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu lub zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka (dzieci), zawierające datę urodzenia dziecka (dzieci), albo kopię prawomocnego orzeczenia sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka (dzieci) w rodzinie zastępczej, albo kopię umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy rodziną zastępczą a starostą;

2) kopię prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego, w przypadku gdy wniosek o udzielenie części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję.

§ 6. 1. Wniosek, o którym mowa w art. 180 § 16 Kodeksu pracy, o udzielenie pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi - innemu członkowi najbliższej rodziny części urlopu macierzyńskiego w przypadku przerwania przez pracownicę przebywającą w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 8 tygodni tego urlopu, ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, zawiera:

1) imię i nazwisko pracownika - ojca wychowującego dziecko albo pracownika - innego członka najbliższej rodziny;

2) wskazanie daty, od której ma być udzielona część urlopu macierzyńskiego, odpowiadającej dacie, od której pracownica przerwała urlop macierzyński;

3) oświadczenie pracownika o okresie urlopu macierzyńskiego wykorzystanego przed porodem;

4) oświadczenie pracownika, w którym zobowiązuje się on do poinformowania pracodawcy o dacie opuszczenia przez pracownicę szpitala albo innego zakładu leczniczego podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne.

2. Do wniosku dołącza się:

1) oświadczenie pracownicy, która przebywa w szpitalu albo w innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, wskazujące datę, od której przerwała ona urlop macierzyński na okres pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem;

2) zaświadczenie o terminie przyjęcia pracownicy do placówki, o której mowa w pkt 1, wystawione przez tę placówkę;

3) odpis skrócony aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny dokument potwierdzający urodzenie dziecka (dzieci), wydany przez uprawniony organ dokonujący rejestracji urodzenia w danym kraju, albo kopie tych dokumentów.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wniosku pracownika o udzielenie części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz do wniosku pracownika o udzielenie części urlopu rodzicielskiego.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, do wniosku pracownika dołącza się także:

1) oświadczenie pracownika o dacie przyjęcia dziecka (dzieci) na wychowanie oraz kopię wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka (dzieci), zawierającego datę urodzenia dziecka (dzieci), z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu lub zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka (dzieci), zawierające datę urodzenia dziecka (dzieci), albo kopię prawomocnego orzeczenia sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka (dzieci) w rodzinie zastępczej, albo kopię umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy rodziną zastępczą a starostą;

2) kopię prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję.

§ 7. 1. Wniosek, o którym mowa w art. 180 § 16 Kodeksu pracy, o udzielenie pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi - innemu członkowi najbliższej rodziny części urlopu macierzyńskiego w przypadku przerwania przez ubezpieczoną - matkę dziecka przebywającą w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne pobierania zasiłku macierzyńskiego po wykorzystaniu tego zasiłku za okres co najmniej 8 tygodni po porodzie, ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, zawiera:

1) imię i nazwisko pracownika - ojca wychowującego dziecko albo pracownika - innego członka najbliższej rodziny;

2) wskazanie daty, od której ma być udzielona część urlopu macierzyńskiego, odpowiadającej dacie, od której ubezpieczona - matka dziecka przerwała pobieranie zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego;

3) oświadczenie pracownika o okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi części urlopu macierzyńskiego wykorzystanego przed porodem;

4) oświadczenie pracownika, w którym zobowiązuje się on do poinformowania pracodawcy o dacie opuszczenia przez ubezpieczoną - matkę dziecka szpitala albo innego zakładu leczniczego podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne.

2. Do wniosku dołącza się:

1) oświadczenie ubezpieczonej - matki dziecka, która przebywa w szpitalu albo w innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, wskazujące datę, od której przerwała ona pobieranie zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego na okres pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem;

2) zaświadczenie o terminie przyjęcia ubezpieczonej - matki dziecka do placówki, o której mowa w pkt 1, wystawione przez tę placówkę;

3) odpis skrócony aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny dokument potwierdzający urodzenie dziecka (dzieci), wydany przez uprawniony organ dokonujący rejestracji urodzenia w danym kraju, albo kopie tych dokumentów.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wniosku pracownika o udzielenie części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz do wniosku pracownika o udzielenie części urlopu rodzicielskiego.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, do wniosku pracownika dołącza się także:

1) oświadczenie pracownika o dacie przyjęcia dziecka (dzieci) na wychowanie oraz kopię wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka (dzieci), zawierającego datę urodzenia dziecka (dzieci), z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu lub zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka (dzieci), zawierające datę urodzenia dziecka (dzieci), albo kopię prawomocnego orzeczenia sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka (dzieci) w rodzinie zastępczej, albo kopię umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy rodziną zastępczą a starostą;

2) kopię prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję.

§ 8. 1. Wniosek, o którym mowa w art. 180 § 16 Kodeksu pracy, o udzielenie pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi - innemu członkowi najbliższej rodziny części urlopu macierzyńskiego w przypadku zgonu pracownicy w czasie urlopu macierzyńskiego albo ubezpieczonej - matki dziecka w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi tego urlopu zawiera:

1) imię i nazwisko pracownika - ojca wychowującego dziecko albo pracownika - innego członka najbliższej rodziny;

2) oświadczenie pracownika o dacie zgonu pracownicy albo ubezpieczonej - matki dziecka;

3) oświadczenie pracownika o okresie urlopu macierzyńskiego albo o okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi części urlopu macierzyńskiego, wykorzystanych przed porodem;

4) wskazanie daty, od której ma być udzielona część urlopu macierzyńskiego, przypadającej po dniu zgonu pracownicy albo ubezpieczonej - matki dziecka.

2. Do wniosku dołącza się odpis skrócony aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny dokument potwierdzający urodzenie dziecka (dzieci), wydany przez uprawniony organ dokonujący rejestracji urodzenia w danym kraju, albo kopie tych dokumentów.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wniosku pracownika o udzielenie części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz do wniosku pracownika o udzielenie części urlopu rodzicielskiego.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, do wniosku pracownika dołącza się także:

1) oświadczenie pracownika o dacie przyjęcia dziecka (dzieci) na wychowanie oraz kopię wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka (dzieci), zawierającego datę urodzenia dziecka (dzieci), z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu lub zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka (dzieci), zawierające datę urodzenia dziecka (dzieci), albo kopię prawomocnego orzeczenia sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka (dzieci) w rodzinie zastępczej, albo kopię umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy rodziną zastępczą a starostą;

2) kopię prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję.

§ 9. 1. Wniosek, o którym mowa w art. 180 § 16 Kodeksu pracy, o udzielenie pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi - innemu członkowi najbliższej rodziny części urlopu macierzyńskiego w przypadku porzucenia dziecka przez pracownicę w czasie urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu przez nią po porodzie co najmniej 8 tygodni tego urlopu albo przez ubezpieczoną - matkę dziecka w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi tego urlopu po wykorzystaniu przez nią zasiłku macierzyńskiego za okres co najmniej 8 tygodni po porodzie zawiera:

1) imię i nazwisko pracownika - ojca wychowującego dziecko albo pracownika - innego członka najbliższej rodziny;

2) oświadczenie pracownika o dacie porzucenia dziecka przez pracownicę albo ubezpieczoną - matkę dziecka;

3) oświadczenie pracownika o okresie urlopu macierzyńskiego albo o okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi części urlopu macierzyńskiego, wykorzystanych przed porodem;

4) wskazanie daty, od której ma być udzielona część urlopu macierzyńskiego, przypadającej po dniu porzucenia dziecka przez pracownicę, nie wcześniej jednak niż po wykorzystaniu przez nią po porodzie co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, albo przypadającej po dniu porzucenia dziecka przez ubezpieczoną - matkę dziecka, nie wcześniej jednak niż po wykorzystaniu przez nią po porodzie zasiłku za okres odpowiadający co najmniej 8 tygodniom urlopu macierzyńskiego.

2. Do wniosku dołącza się odpis skrócony aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny dokument potwierdzający urodzenie dziecka (dzieci), wydany przez uprawniony organ dokonujący rejestracji urodzenia w danym kraju, albo kopie tych dokumentów.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wniosku pracownika o udzielenie części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz do wniosku pracownika o udzielenie części urlopu rodzicielskiego.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, do wniosku pracownika dołącza się także:

1) oświadczenie pracownika o dacie przyjęcia dziecka (dzieci) na wychowanie oraz kopię wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka (dzieci), zawierającego datę urodzenia dziecka (dzieci), z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu lub zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka (dzieci), zawierające datę urodzenia dziecka (dzieci), albo kopię prawomocnego orzeczenia sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka (dzieci) w rodzinie zastępczej, albo kopię umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy rodziną zastępczą a starostą;

2) kopię prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję.

§ 10. 1. Wniosek, o którym mowa w art. 180 § 16 Kodeksu pracy, o udzielenie pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi - innemu członkowi najbliższej rodziny części urlopu macierzyńskiego w przypadku zgonu matki dziecka nieobjętej ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa, o którym mowa w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 497, 863, 1243 i 1615), zwanej dalej „ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych”, albo nieposiadającej tytułu do objęcia takim ubezpieczeniem zawiera:

1) imię i nazwisko pracownika - ojca wychowującego dziecko albo pracownika - innego członka najbliższej rodziny;

2) oświadczenie pracownika o dniu zgonu matki dziecka;

3) wskazanie daty, od której ma być udzielona część urlopu macierzyńskiego, przypadającej po dniu zgonu matki dziecka.

2. Do wniosku dołącza się odpis skrócony aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny dokument potwierdzający urodzenie dziecka (dzieci), wydany przez uprawniony organ dokonujący rejestracji urodzenia w danym kraju, albo kopie tych dokumentów.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wniosku pracownika o udzielenie części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz do wniosku pracownika o udzielenie części urlopu rodzicielskiego.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, do wniosku pracownika dołącza się także:

1) oświadczenie pracownika o dacie przyjęcia dziecka (dzieci) na wychowanie oraz kopię wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka (dzieci), zawierającego datę urodzenia dziecka (dzieci), z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu lub zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka (dzieci), zawierające datę urodzenia dziecka (dzieci), albo kopię prawomocnego orzeczenia sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka (dzieci) w rodzinie zastępczej, albo kopię umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy rodziną zastępczą a starostą;

2) kopię prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję.

§ 11. 1. Wniosek, o którym mowa w art. 180 § 16 Kodeksu pracy, o udzielenie pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi - innemu członkowi najbliższej rodziny części urlopu macierzyńskiego w przypadku porzucenia dziecka przez matkę nieobjętą ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa, o którym mowa w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, albo nieposiadającą tytułu do objęcia takim ubezpieczeniem zawiera:

1) imię i nazwisko pracownika - ojca wychowującego dziecko albo pracownika - innego członka najbliższej rodziny;

2) oświadczenie pracownika o dniu porzucenia dziecka przez matkę;

3) wskazanie daty, od której ma być udzielona część urlopu macierzyńskiego, przypadającej po dniu porzucenia dziecka przez matkę.

2. Do wniosku dołącza się odpis skrócony aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny dokument potwierdzający urodzenie dziecka (dzieci), wydany przez uprawniony organ dokonujący rejestracji urodzenia w danym kraju, albo kopie tych dokumentów.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wniosku pracownika o udzielenie części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz do wniosku pracownika o udzielenie części urlopu rodzicielskiego.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, do wniosku pracownika dołącza się także:

1) oświadczenie pracownika o dacie przyjęcia dziecka (dzieci) na wychowanie oraz kopię wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka (dzieci), zawierającego datę urodzenia dziecka (dzieci), z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu lub zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka (dzieci), zawierające datę urodzenia dziecka (dzieci), albo kopię prawomocnego orzeczenia sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka (dzieci) w rodzinie zastępczej, albo kopię umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy rodziną zastępczą a starostą;

2) kopię prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję.

§ 12. 1. Wniosek, o którym mowa w art. 180 § 16 Kodeksu pracy, o udzielenie pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi - innemu członkowi najbliższej rodziny części urlopu macierzyńskiego w przypadku niemożności sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przez matkę nieobjętą ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa, o którym mowa w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, albo nieposiadającą tytułu do objęcia takim ubezpieczeniem, legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji zawiera:

1) imię i nazwisko pracownika - ojca wychowującego dziecko albo pracownika - innego członka najbliższej rodziny;

2) wskazanie daty, od której ma być udzielona część urlopu macierzyńskiego.

2. Do wniosku dołącza się:

1) odpis skrócony aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny dokument potwierdzający urodzenie dziecka (dzieci), wydany przez uprawniony organ dokonujący rejestracji urodzenia w danym kraju, albo kopie tych dokumentów;

2) kopię prawomocnego orzeczenia o niezdolności matki dziecka do samodzielnej egzystencji.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wniosku pracownika o udzielenie części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz do wniosku pracownika o udzielenie części urlopu rodzicielskiego.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, do wniosku pracownika dołącza się także:

1) oświadczenie pracownika o dacie przyjęcia dziecka (dzieci) na wychowanie oraz kopię wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka (dzieci), zawierającego datę urodzenia dziecka (dzieci), z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu lub zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka (dzieci), zawierające datę urodzenia dziecka (dzieci), albo kopię prawomocnego orzeczenia sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka (dzieci) w rodzinie zastępczej, albo kopię umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy rodziną zastępczą a starostą;

2) kopię prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję.

§ 13. 1. Wniosek, o którym mowa w art. 180 § 17 Kodeksu pracy, o udzielenie pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko części urlopu macierzyńskiego w przypadku podjęcia przez matkę dziecka nieposiadającą tytułu do objęcia ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa, o którym mowa w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, zatrudnienia w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy zawiera:

1) imię i nazwisko pracownika;

2) wskazanie daty, od której ma być udzielona część urlopu macierzyńskiego, przypadającej w okresie trwania zatrudnienia matki dziecka;

3) oświadczenie pracownika, w którym zobowiązuje się on do poinformowania pracodawcy o ustaniu zatrudnienia matki dziecka w czasie korzystania przez pracownika z urlopu macierzyńskiego.

2. Do wniosku dołącza się:

1) odpis skrócony aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny dokument potwierdzający urodzenie dziecka (dzieci), wydany przez uprawniony organ dokonujący rejestracji urodzenia w danym kraju, albo kopie tych dokumentów;

2) oświadczenie matki dziecka o dacie podjęcia zatrudnienia w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wniosku pracownika o udzielenie części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz do wniosku pracownika o udzielenie części urlopu rodzicielskiego.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, do wniosku pracownika dołącza się także:

1) oświadczenie pracownika o dacie przyjęcia dziecka (dzieci) na wychowanie oraz kopię wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka (dzieci), zawierającego datę urodzenia dziecka (dzieci), z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu lub zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka (dzieci), zawierające datę urodzenia dziecka (dzieci), albo kopię prawomocnego orzeczenia sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka (dzieci) w rodzinie zastępczej, albo kopię umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy rodziną zastępczą a starostą;

2) kopię prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję.

§ 14. 1. Wniosek, o którym mowa w art. 180² § 4 Kodeksu pracy, o udzielenie pracownicy albo pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko uzupełniającego urlopu macierzyńskiego zawiera:

1) imię i nazwisko pracownicy albo pracownika - ojca wychowującego dziecko;

2) termin zakończenia urlopu macierzyńskiego;

3) wskazanie okresu, na który ma być udzielony uzupełniający urlop macierzyński.

2. Do wniosku dołącza się:

1) zaświadczenie, o którym mowa w art. 180² § 5 Kodeksu pracy;

2) oświadczenie pracownicy albo pracownika - ojca wychowującego dziecko o braku zamiaru korzystania z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego albo z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przez drugiego z rodziców dziecka.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wniosku pracownika, o którym mowa w art. 183 § 3¹ Kodeksu pracy, o udzielenie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, do wniosku pracownika dołącza się także oświadczenie pracownika o dacie przyjęcia dziecka (dzieci) na wychowanie oraz kopię wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka (dzieci), zawierającego datę urodzenia dziecka (dzieci), z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu lub zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka (dzieci), zawierające datę urodzenia dziecka (dzieci), albo kopię prawomocnego orzeczenia sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka (dzieci) w rodzinie zastępczej, albo kopię umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy rodziną zastępczą a starostą.

§ 15. 1. Wniosek, o którym mowa w art. 182^1d § 1 Kodeksu pracy, o udzielenie pracownikowi - rodzicowi dziecka urlopu rodzicielskiego lub jego części zawiera:

1) imię i nazwisko pracownika;

2) wskazanie okresu dotychczas wykorzystanego urlopu rodzicielskiego lub zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego oraz liczby wykorzystanych części urlopu rodzicielskiego lub liczby wniosków o zasiłek macierzyński za okres odpowiadający części urlopu rodzicielskiego;

3) wskazanie okresu, na który ma być udzielony urlop rodzicielski lub ma być udzielona jego część.

2. Do wniosku dołącza się:

1) odpis skrócony aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny dokument potwierdzający urodzenie dziecka (dzieci), wydany przez uprawniony organ dokonujący rejestracji urodzenia w danym kraju, albo kopie tych dokumentów;

2) oświadczenie pracownika o braku zamiaru korzystania z urlopu rodzicielskiego albo z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego przez drugiego z rodziców dziecka przez okres wskazany we wniosku albo o okresie, w którym drugi z rodziców dziecka zamierza korzystać z urlopu rodzicielskiego albo z zasiłku za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego w okresie objętym wnioskiem;

3) kopię zaświadczenia, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz. U. z 2024 r. poz. 1829), w przypadku gdy wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego lub jego części dotyczy urlopu rodzicielskiego w wymiarze, o którym mowa w art. 182^1a § 2 Kodeksu pracy.

3. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do wniosku pracownika, o którym mowa w art. 183 § 4-4² Kodeksu pracy, o udzielenie urlopu rodzicielskiego.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, do wniosku pracownika dołącza się:

1) oświadczenie pracownika o dacie przyjęcia dziecka (dzieci) na wychowanie oraz kopię wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka (dzieci), zawierającego datę urodzenia dziecka (dzieci), z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu lub zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka (dzieci), zawierające datę urodzenia dziecka (dzieci), albo kopię prawomocnego orzeczenia sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka (dzieci) w rodzinie zastępczej, albo kopię umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy rodziną zastępczą a starostą;

2) kopię prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję.

§ 16. Wniosek, o którym mowa w art. 182^1e § 2 Kodeksu pracy, o łączenie przez pracownika korzystania z urlopu rodzicielskiego lub jego części z wykonywaniem pracy w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu zawiera:

1) imię i nazwisko pracownika;

2) określenie wymiaru czasu pracy;

3) wskazanie okresu, w którym pracownik zamierza łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego lub jego części z wykonywaniem pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy;

4) oświadczenie pracownika o zamiarze łączenia części urlopu rodzicielskiego powstałej w wyniku proporcjonalnego wydłużenia tego urlopu z pracą w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, z określeniem wymiaru czasu pracy, albo o braku takiego zamiaru.

§ 17. 1. Wniosek, o którym mowa w art. 182³ § 2 Kodeksu pracy, o udzielenie pracownikowi - ojcu urlopu ojcowskiego lub jego części zawiera:

1) imię i nazwisko pracownika;

2) wskazanie okresu, na który ma być udzielony urlop ojcowski albo ma być udzielona jego część.

2. Do wniosku dołącza się:

1) odpis skrócony aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny dokument potwierdzający urodzenie dziecka (dzieci), wydany przez uprawniony organ dokonujący rejestracji urodzenia w danym kraju, albo kopie tych dokumentów;

2) kopię prawomocnego postanowienia sądu o przysposobieniu dziecka, w przypadku gdy wniosek dotyczy udzielenia urlopu ojcowskiego albo jego części na dziecko przysposobione;

3) oświadczenie pracownika - ojca, czy korzystał z urlopu ojcowskiego albo jego części.

§ 18. 1. Wniosek, o którym mowa w art. 183 § 6 Kodeksu pracy, o udzielenie pracownikowi urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w przypadku przyjęcia dziecka na wychowanie i wystąpienia do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka albo przyjęcia dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, zawiera:

1) imię i nazwisko pracownika;

2) imię i nazwisko oraz datę urodzenia dziecka przyjętego (dzieci przyjętych) na wychowanie albo dziecka przyjętego (dzieci przyjętych) na wychowanie jako rodzina zastępcza, na które ma być udzielony urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego;

3) wskazanie okresu, na który ma być udzielony urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego.

2. Do wniosku dołącza się:

1) oświadczenie pracownika o dacie przyjęcia dziecka (dzieci) na wychowanie oraz kopię wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka (dzieci), zawierającego datę urodzenia dziecka (dzieci), z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu lub zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka (dzieci), zawierające datę urodzenia dziecka (dzieci), albo kopię prawomocnego orzeczenia sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka (dzieci) w rodzinie zastępczej, albo kopię umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy rodziną zastępczą a starostą;

2) kopię prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję.

§ 19. 1. Wniosek, o którym mowa w art. 186 § 7 Kodeksu pracy, o udzielenie pracownikowi urlopu wychowawczego albo jego części zawiera:

1) imię i nazwisko pracownika;

2) imię i nazwisko dziecka, na które ma być udzielony urlop wychowawczy albo ma być udzielona jego część;

3) wskazanie okresu, na który ma być udzielony urlop wychowawczy albo ma być udzielona jego część na dane dziecko;

4) wskazanie okresu urlopu wychowawczego, który dotychczas został wykorzystany na dane dziecko;

5) określenie liczby części urlopu wychowawczego, z których dotychczas skorzystano na dane dziecko.

2. Do wniosku dołącza się:

1) oświadczenie pracownika o braku zamiaru korzystania przez drugiego rodzica albo opiekuna dziecka z urlopu wychowawczego przez okres wskazany we wniosku albo o okresie, w którym drugi rodzic albo opiekun dziecka zamierza korzystać z urlopu wychowawczego w okresie objętym wnioskiem; oświadczenie nie jest wymagane w razie ograniczenia drugiemu rodzicowi albo pozbawienia drugiego rodzica władzy rodzicielskiej albo ograniczenia opieki drugiemu opiekunowi albo zwolnienia z opieki drugiego opiekuna dziecka;

2) w przypadku, o którym mowa w pkt 1, kopię prawomocnego orzeczenia sądu o ograniczeniu drugiemu rodzicowi albo pozbawieniu drugiego rodzica władzy rodzicielskiej albo o ograniczeniu opieki drugiemu opiekunowi albo zwolnieniu z opieki drugiego opiekuna dziecka albo dokumenty lub oświadczenie pracownika, że zachodzą niedające się usunąć przeszkody do uzyskania informacji od drugiego rodzica lub opiekuna dziecka o braku zamiaru korzystania z urlopu wychowawczego przez okres wskazany we wniosku albo o okresie, w którym drugi rodzic lub opiekun dziecka zamierza korzystać z urlopu wychowawczego w okresie objętym wnioskiem;

3) kopię prawomocnego orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecka, na które ma być udzielony urlop wychowawczy, w przypadku, o którym mowa w art. 186 § 3 Kodeksu pracy;

4) w przypadku wnioskowania o udzielenie urlopu wychowawczego w wymiarze 36 miesięcy albo o udzielenie części urlopu wychowawczego, której wymiar łącznie z dotychczas wykorzystanym wymiarem urlopu wychowawczego wyniesie 36 miesięcy:

a) odpis skrócony aktu zgonu drugiego rodzica dziecka w przypadku, o którym mowa w art. 186 § 9 pkt 1 Kodeksu pracy, albo

b) kopię prawomocnego orzeczenia sądu o ubezwłasnowolnieniu drugiego rodzica dziecka albo dokument potwierdzający niepełnoletność drugiego rodzica dziecka, gdy rodzice nie są małżeństwem, albo kopię prawomocnego orzeczenia sądu o ustaleniu ojcostwa, w którym sąd nie przyznał ojcu władzy rodzicielskiej, w przypadku, o którym mowa w art. 186 § 9 pkt 2 Kodeksu pracy, albo

c) kopię prawomocnego orzeczenia sądu o pozbawieniu drugiego rodzica władzy rodzicielskiej albo o jej ograniczeniu lub zawieszeniu w przypadku, o którym mowa w art. 186 § 9 pkt 3 Kodeksu pracy, albo

d) kopię prawomocnego orzeczenia sądu o przyznaniu opieki nad dzieckiem jednemu opiekunowi albo zwolnieniu drugiego opiekuna z opieki w przypadku, o którym mowa w art. 186 § 10 zdanie pierwsze Kodeksu pracy.

§ 20. 1. Wniosek, o którym mowa w art. 186⁷ § 1 Kodeksu pracy, o obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu, zawiera:

1) imię i nazwisko pracownika;

2) imię i nazwisko dziecka, na które mógłby być udzielony urlop wychowawczy;

3) wskazanie okresu, przez który pracownik zamierza wykonywać pracę w obniżonym wymiarze czasu pracy;

4) wskazanie wymiaru czasu pracy, w którym pracownik zamierza wykonywać pracę.

2. Do wniosku dołącza się:

1) odpis skrócony aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny dokument potwierdzający urodzenie dziecka (dzieci), wydany przez uprawniony organ dokonujący rejestracji urodzenia w danym kraju, albo kopie tych dokumentów;

2) oświadczenie o okresie, w którym pracownik dotychczas korzystał z wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego.

§ 21. 1. Zagraniczny dokument potwierdzający urodzenie dziecka (dzieci), wydany przez uprawniony organ dokonujący rejestracji urodzenia w danym kraju, albo jego kopię dołącza się do wniosku, o którym mowa w rozporządzeniu, wraz z tłumaczeniem na język polski.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli zagraniczny dokument potwierdzający urodzenie dziecka (dzieci), wydany przez uprawniony organ dokonujący rejestracji urodzenia w danym kraju, został wydany na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz państwa - strony umowy międzynarodowej w zakresie zabezpieczenia społecznego, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, w języku urzędowym tego państwa.

§ 22. Do wniosków, o których mowa w rozporządzeniu, nie dołącza się dokumentów wymienionych w rozporządzeniu, jeżeli dokumenty te znajdują się w aktach osobowych pracownika.

§ 23. W przypadku dołączenia do wniosku, o którym mowa w rozporządzeniu, kopii dokumentu wymienionego w rozporządzeniu pracownik na żądanie pracodawcy przedkłada oryginał tego dokumentu w celu potwierdzenia jego kopii.

§ 24. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 19 marca 2025 r.²⁾

Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej: A. Dziemianowicz-Bąk

¹⁾ Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej kieruje działem administracji rządowej - praca, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2023 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (Dz. U. poz. 2715).

²⁾ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 8 maja 2023 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz. U. poz. 937), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1871).

Komentarz

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków

Przepisy nowego, obowiązującego od 19 marca 2025 r. komentowanego rozporządzenia (§ 2–20) określają, jakie elementy powinny zawierać wnioski dotyczące poszczególnych uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem, o których mowa w przepisach Kodeksu pracy, oraz wskazują dokumenty, które pracownik musi dołączyć do takich wniosków. Dokumenty dołączane do wniosków różnią się w zależności od rodzaju uprawnienia, z którego pracownik chce skorzystać.

Rozporządzenie nie zawiera regulacji dotyczącej występowania o urlop macierzyński (poza wnioskiem o udzielenie części urlopu macierzyńskiego udzielanego przed porodem – § 2 komentowanego rozporządzenia). Wynika to z faktu, że w przypadku gdy pracownica nie korzystała z urlopu macierzyńskiego przed porodem, pierwszym dniem tego urlopu jest dzień urodzenia dziecka, a zatem nie ma potrzeby wnioskowania o ten urlop, bo rozpoczyna się on z mocy prawa (art. 183¹ § 2 Kodeksu pracy).

Członek najbliższej rodziny

Obecnie istnieje możliwość skorzystania w określonych przypadkach z uprawnień rodzicielskich przez pracownika-innego członka najbliższej rodziny i ubezpieczonego-innego członka najbliższej rodziny. Jednak przepisy nie zawierają legalnej definicji rodziny i członka najbliższej rodziny. W związku z tym należy przyjąć, że przez najbliższego członka rodziny należałoby rozumieć osobę, która pozostaje z matką dziecka w stosunku pokrewieństwa, powinowactwa, a także małżeństwa. W stosunku pokrewieństwa wobec matki dziecka pozostają np. jej ojciec i matka, dziadek i babka, jej brat i siostra. Natomiast matka dziecka pozostaje w stosunku powinowactwa z rodziną męża. Zatem dla matki dziecka powinowatymi będą np. teść i teściowa, dziadkowie męża, brat i siostra męża. Stosunek powinowactwa nie ustaje w razie śmierci męża matki dziecka. Co istotne, przepisy komentowanego rozporządzenia nie zobowiązują pracownika-innego członka najbliższej rodziny do udokumentowania faktu bycia członkiem rodziny oraz nie nakładają obowiązku wskazania stopnia pokrewieństwa lub powinowactwa. W przypadku gdy ojciec dziecka nie jest mężem matki, ale np. jej partnerem życiowym, powstaje wątpliwość, czy członkowie jego najbliższej rodziny mogą być zaliczeni do grona „innych członków najbliższej rodziny”. Należy przyjąć, że w tym zakresie można posiłkować się przepisami ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tzw. ustawa zasiłkowa), które np. w art. 32 ust. 2 określają, że za członków rodziny, na których pracownikowi przysługuje zasiłek opiekuńczy, uważa się m.in. małżonka, rodziców, rodzica dziecka, ojczyma, macochę, teściów, dziadków. Wprawdzie nie można utożsamiać pojęcia „inny najbliższy członek rodziny”, o którym mowa w dziale VIII Kodeksu pracy, z „członkiem rodziny”, o którym mowa w ustawie zasiłkowej, ale można uznać, że np. dziadkowie dziecka ze strony ojca niebędącego mężem matki także będą „innym członkiem najbliższej rodziny” uprawnionym do skorzystania z uprawnień rodzicielskich.

Kopie dokumentów dołączane do wniosków

Uwzględniając interes pracownika wnioskującego o dane uprawnienie, komentowane rozporządzenie przewiduje dołączanie do wniosków kopii, a nie oryginałów określonych dokumentów, które mogą być pracownikowi niezbędne do innych celów. Chodzi tu o kopie decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego (konieczne np. przy wnioskowaniu o udzielenie urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo urlopu ojcowskiego), kopie prawomocnych orzeczeń sądowych (przedkładane przy udzielaniu np. urlopu wychowawczego lub urlopu ojcowskiego na adoptowane dziecko), kopie orzeczeń o niezdolności do samodzielnej egzystencji (załączane do wniosku np. przy przejmowaniu części urlopu macierzyńskiego). Z tego powodu przepisy rozporządzenia przewidują również możliwość żądania przez pracodawcę przedłożenia oryginałów dokumentów, których kopie są dołączane do wniosku, aby potwierdzić zgodność tych kopii z oryginałem (§ 23 komentowanego rozporządzenia).

Skoro przepisy komentowanego rozporządzenia nakładają obowiązek złożenia odpowiednich dokumentów, to należy je przedłożyć w całości. Jednak z uwagi na to, że w dokumentach tych znajdują się informacje i dane, których pracownik może nie chcieć udostępniać pracodawcy, możliwe będzie przyjęcie przez pracodawcę jako załącznika do wniosku ich odpisów albo tylko części takiego dokumentu, jeżeli umożliwi to ustalenie prawa pracownika do korzystania z danego uprawnienia.

Decyzje o znacznym stopniu niepełnosprawności związane z niezdolnością do samodzielnej egzystencji są wydawane z uzasadnieniem w trybie administracyjnym. W decyzji przyznaje się stopień niepełnosprawności i określa symbolem rodzaj schorzenia, które spowodowało konieczność wydania takiej decyzji. W uzasadnieniu decyzji umieszcza się natomiast informację dotyczącą ograniczeń osoby, której przyznaje się stopień niepełnosprawności spowodowanej konkretnym schorzeniem. Nie można też wykluczyć, że zostaną tam zawarte informacje o leczeniu czy inne fakty dotyczące takiej osoby. Można przyjąć, że uzasadnienie takiej decyzji nie jest konieczne dla pracodawcy.

Decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego dziecka wydaje dyrektor szkoły na wniosek rodziców i na podstawie opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej stwierdzającej, że dziecko nie jest jeszcze gotowe do podjęcia nauki w szkole. W samej decyzji stwierdza się jedynie, że w stosunku do konkretnego dziecka zostaje odroczony obowiązek szkolny i podaje się do jakiej daty. Natomiast dopiero w uzasadnieniu dyrektor szkoły powołuje się na opinię psychologa. W tym przypadku można by zatem uznać za wystarczające, że pracownik ubiegający się o uprawnienia rodzicielskie na dziecko z odroczonym obowiązkiem szkolnym dołącza do wniosku kopię prawomocnej decyzji, bez uzasadnienia.

Nie ma prawnych regulacji odnoszących się do formuły sentencji orzeczeń i postanowień sądowych (wymagania dotyczą tylko formalnej strony, tj. znakowania orzeczeń, daty, oznaczenia osób, których dotyczy wyrok). W sentencji wyroku lub postanowienia mogą się zatem znaleźć różne dane pracownika, gdyż to sędzia każdorazowo decyduje, co napisze w sentencji. Nie wydaje się także wyciągów z orzeczeń sądowych. W niektórych przypadkach możliwe jest natomiast wydawanie częściowego orzeczenia. Należy więc uznać za dopuszczalne przedkładanie samej sentencji orzeczenia bez uzasadnienia. Trzeba jednak pamiętać, że ukrywanie informacji zawartych w orzeczeniu, zaczernianie części wyroku itp. jest zbyt daleko idącą ingerencją w dokument sądowy.

Brak konieczności dublowania dokumentów

Komentowane rozporządzenie przewiduje, że pracownik przy składaniu kolejnego wniosku u tego samego pracodawcy nie musi dołączać dokumentów, które znajdują się już w jego aktach osobowych (§ 22 komentowanego rozporządzenia). Zatem w przypadku gdy pracownik złożył pracodawcy akt urodzenia dziecka przy wnioskowaniu o urlop rodzicielski, nie będzie musiał ponownie składać tego dokumentu, występując np. o urlop ojcowski.

Zagraniczne akty urodzenia

Zagraniczny dokument potwierdzający urodzenie dziecka (dzieci), wydany przez uprawniony organ dokonujący rejestracji urodzenia w danym kraju, powinien zostać przetłumaczony na język polski. Zasady tej nie stosuje się do zagranicznych dokumentów potwierdzających urodzenie dziecka (dzieci), wydanych przez uprawniony organ dokonujący rejestracji urodzenia w danym kraju, wydanych na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, a także stron umów międzynarodowych w zakresie zabezpieczenia społecznego, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, które zostały wydane w językach urzędowych tych państw (§ 21 komentowanego rozporządzenia).

Wniosek w sprawie rezygnacji z urlopu macierzyńskiego i przejęcia jego części

Pracownica samodzielnie decyduje o rezygnacji z urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu minimum 14 tygodni po porodzie albo w przypadku legitymowania się prawomocnym orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji – po wykorzystaniu co najmniej 8 tygodni tego urlopu. Wniosek w sprawie rezygnacji przez pracownicę z pozostałej części urlopu macierzyńskiego (§ 3 i 4 komentowanego rozporządzenia) powinien zawierać:

- imię i nazwisko pracownicy,

- wskazanie terminu powrotu do pracy.

Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownicy.

Do wniosku w sprawie rezygnacji z urlopu macierzyńskiego po 14 tygodniach oraz wniosku w sprawie rezygnacji z urlopu macierzyńskiego przez matkę dziecka niezdolną do samodzielnej egzystencji po minimum 8 tygodniach korzystania z tego urlopu należy dołączyć kopię wniosku pracownika-ojca wychowującego dziecko o udzielenie pozostałej części urlopu macierzyńskiego albo kopię oświadczenia ubezpieczonego-ojca dziecka o przerwaniu działalności zarobkowej w celu sprawowania opieki nad dzieckiem przez okres odpowiadający okresowi, który pozostał do końca urlopu macierzyńskiego.

Do wniosku składanego przez pracownicę-matkę niezdolną do samodzielnej egzystencji trzeba dołączyć:

- kopię wniosku o udzielenie pozostałej części urlopu macierzyńskiego albo kopię oświadczenia o przerwaniu działalności zarobkowej – może to dotyczyć pracownika-innego członka najbliższej rodziny lub ubezpieczonego-innego członka najbliższej rodziny, jeżeli to on przejmowałby część urlopu macierzyńskiego lub zasiłku macierzyńskiego,

- kopię prawomocnego orzeczenia o niezdolności pracownicy do samodzielnej egzystencji.

Pracownica składa wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej w sprawie rezygnacji z pozostałej części urlopu macierzyńskiego w terminie nie krótszym niż 7 dni przez powrotem do pracy (art. 180 § 8 Kodeksu pracy).

Wzór wniosku w sprawie rezygnacji z urlopu macierzyńskiego

Wniosek o wykorzystanie części urlopu macierzyńskiego przez ojca dziecka

Pracownik-ojciec dziecka może wykorzystać pozostałą część urlopu macierzyńskiego, jeżeli matka dziecka wykorzystała co najmniej 14 tygodni tego urlopu. W tym celu powinien złożyć swojemu pracodawcy pisemny wniosek w sprawie udzielenia części urlopu macierzyńskiego w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem tego urlopu, a pracodawca jest zobowiązany uwzględnić ten wniosek.

Wniosek o udzielenie pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi-innemu członkowi najbliższej rodziny pozostałej części urlopu macierzyńskiego (§ 5 komentowanego rozporządzenia) powinien zawierać:

- imię i nazwisko pracownika-ojca wychowującego dziecko albo pracownika-innego członka najbliższej rodziny (w przypadku niezdolności do samodzielnej egzystencji matki),

- imię i nazwisko oraz datę urodzenia dziecka (dzieci), na które ma być udzielona pozostała część urlopu macierzyńskiego,

- oświadczenie pracownika o okresie urlopu macierzyńskiego albo o okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi części urlopu macierzyńskiego, wykorzystanych przed porodem,

- wskazanie okresu, na który ma być udzielona pozostała część urlopu macierzyńskiego.

Wzór wniosku o wykorzystanie urlopu macierzyńskiego przez pracownika lub ubezpieczonego ojca dziecka

Przerwanie urlopu macierzyńskiego z powodu choroby matki dziecka

Przepisy Kodeksu pracy nie regulują formalnie sposobu przerywania urlopu macierzyńskiego, lecz jedynie sposób występowania w tym przypadku o udzielenie części urlopu macierzyńskiego.

Wniosek o udzielenie części urlopu macierzyńskiego

Wniosek o udzielenie pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi-innemu członkowi najbliższej rodziny części urlopu macierzyńskiego, w przypadku przerwania przez pracownicę przebywającą w szpitalu albo innym przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 8 tygodni tego urlopu (§ 6 komentowanego rozporządzenia), powinien zawierać:

- imię i nazwisko pracownika-ojca wychowującego dziecko albo pracownika-innego członka najbliższej rodziny,

- wskazanie daty, od której ma być udzielona część urlopu macierzyńskiego, odpowiadającej dacie, od której pracownica przerwała urlop macierzyński,

- oświadczenie pracownika o okresie urlopu macierzyńskiego wykorzystanego przed porodem,

- oświadczenie pracownika, w którym zobowiązuje się on do poinformowania pracodawcy o dacie opuszczenia przez pracownicę szpitala albo innego przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne.

Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wskazany wniosek.

W takim przypadku nie ma ustawowego terminu na złożenie wniosku o udzielenie części urlopu macierzyńskiego. Zakłada się, że część tego urlopu udzielona pracownikowi powinna łączyć się z częścią zakończoną przez pracownicę-matkę dziecka (albo ubezpieczoną-matkę korzystającą z zasiłku macierzyńskiego). Wniosek jest składany w postaci papierowej lub elektronicznej.

Wzór wniosku w sprawie udzielenia części urlopu macierzyńskiego w razie choroby matki

Dane, które trzeba wskazać we wniosku o udzielenie części urlopu macierzyńskiego pracownikowi-ojcu lub pracownikowi-innemu członkowi najbliższej rodziny, oraz dołączane dokumenty są analogiczne w przypadku przerwania przez ubezpieczoną-matkę dziecka po 8 tygodniach okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego.

Udzielenie części urlopu macierzyńskiego pracownikowi-ojcu w razie zgonu matki lub porzucenia przez nią dziecka

Wniosek o udzielenie pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi-innemu członkowi najbliższej rodziny części urlopu macierzyńskiego – w przypadku zgonu pracownicy w czasie urlopu macierzyńskiego lub ubezpieczonej-matki dziecka w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi tego urlopu (§ 8 komentowanego rozporządzenia) albo porzucenia dziecka przez matkę w czasie urlopu macierzyńskiego lub pobierania zasiłku macierzyńskiego (§ 9 komentowanego rozporządzenia) – powinien zawierać:

- imię i nazwisko pracownika-ojca wychowującego dziecko albo pracownika-innego członka najbliższej rodziny,

- oświadczenie pracownika o dacie zgonu pracownicy albo ubezpieczonej-matki dziecka lub o dacie porzucenia dziecka,

- oświadczenie pracownika o okresie urlopu macierzyńskiego albo o okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi części urlopu macierzyńskiego, wykorzystanych przed porodem,

- wskazanie daty, od której ma być udzielona część urlopu macierzyńskiego, przypadająca po dniu zgonu pracownicy albo ubezpieczonej-matki dziecka lub po dniu porzucenia dziecka (jednak nie wcześniej niż po upływie 8 tygodni od porodu).

Z uwagi na wyjątkowość wymienionych sytuacji nie ma ustawowego terminu na złożenie takiego wniosku. Wniosek jest składany w postaci papierowej lub elektronicznej.

Wzór wniosku w sprawie udzielenia części urlopu macierzyńskiego w razie zgonu matki lub porzucenia przez nią dziecka

Analogiczny wniosek jest składany przez pracownika-ojca lub pracownika-innego członka najbliższej rodziny w przypadku zgonu matki dziecka nieobjętej ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa lub nieposiadającej tytułu do objęcia takim ubezpieczeniem (§ 10 komentowanego rozporządzenia) albo porzucenia przez nią dziecka (§ 11 komentowanego rozporządzenia).

Natomiast w przypadku matki dziecka nieobjętej ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa albo nieposiadającej tytułu do objęcia takim ubezpieczeniem, która jest niezdolna do samodzielnej egzystencji, we wniosku (§ 12 komentowanego rozporządzenia) wskazuje się:

- imię i nazwisko pracownika-ojca lub pracownika-innego członka najbliższej rodziny,

- datę, od której ma być udzielona część urlopu macierzyńskiego.

Do wniosku oprócz aktu urodzenia dziecka lub zagranicznego dokumentu potwierdzającego urodzenie dziecka (dzieci) albo kopii tych dokumentów dodatkowo dołącza się kopię prawomocnego orzeczenia o niezdolności matki dziecka do samodzielnej egzystencji.

Udzielanie części urlopu macierzyńskiego w przypadku podjęcia zatrudnienia przez bezrobotną matkę

W sytuacji gdy matka dziecka nieposiadająca tytułu do objęcia ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa podejmie zatrudnienie w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko przysługuje, w okresie trwania zatrudnienia matki dziecka, prawo do części urlopu macierzyńskiego przypadającej od dnia podjęcia zatrudnienia przez matkę dziecka aż do wyczerpania przysługującego wymiaru.

Wniosek o udzielenie pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko części urlopu macierzyńskiego (§ 13 komentowanego rozporządzenia), składany w postaci papierowej lub elektronicznej, powinien zawierać:

- imię i nazwisko pracownika,

- wskazanie daty, od której ma być udzielona część urlopu macierzyńskiego, przypadająca w okresie trwania zatrudnienia matki dziecka,

- oświadczenie pracownika, w którym zobowiązuje się on poinformować pracodawcę o ustaniu zatrudnienia matki dziecka w czasie korzystania przez pracownika z urlopu macierzyńskiego.

Wniosek w tej sprawie pracownik powinien złożyć w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem urlopu. Pracodawca ma obowiązek uwzględnić wniosek pracownika.

Wzór wniosku w sprawie udzielenia części urlopu macierzyńskiego, gdy matka dziecka podejmie zatrudnienie w wymiarze co najmniej 1/2 etatu

Uzupełniający urlop macierzyński

Nowelizacja Kodeksu pracy, która weszła w życie 19 marca 2025 r., wprowadziła możliwość korzystania z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. Przysługuje on rodzicom i opiekunom wcześniaków oraz dzieci hospitalizowanych po porodzie, w wymiarze do 8 tygodni (na dzieci urodzone od 28 tygodnia ciąży) albo do 15 tygodni (na dzieci urodzone do 28 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową do 1000 g). W celu uregulowania sposobu wnioskowania o ten rodzaj urlopu tego samego dnia, tj. 19 marca 2025 r., wprowadzono rozporządzenie w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków , które określa co powinien zawierać wniosek o ten urlop (§ 14 komentowanego rozporządzenia).

Wniosek o udzielenie pracownikowi uzupełniającego urlopu macierzyńskiego powinien zawierać:

• imię i nazwisko pracownicy albo pracownika – ojca wychowującego dziecko,
• termin zakończenia urlopu macierzyńskiego,
• wskazanie okresu, na który ma być udzielony uzupełniający urlop macierzyński.

Do wniosku należy dołączyć:

• zaświadczenie (zgodnie z art. 180² § 5 Kodeksu pracy) wydane przez szpital, w którym muszą być zawarte informacje o:tygodniu ciąży, w którym urodziło się dziecko,
• • masie urodzeniowej dziecka,
  • okresie pobytu dziecka w szpitalu;
• oświadczenie pracownika o braku zamiaru korzystania z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego albo z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przez drugiego z rodziców dziecka.

Ponadto w przypadku pracownika, który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej), a także który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka konieczne będzie dołączenie do wniosku o uzupełniający urlop macierzyński także:

• oświadczenia tego pracownika o dacie przyjęcia dziecka (dzieci) na wychowanie,
• kopii wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka (dzieci), zawierającego datę urodzenia dziecka (dzieci), z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu, lub zaświadczenia sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka (dzieci), zawierające datę urodzenia dziecka (dzieci), albo kopii prawomocnego orzeczenia sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka (dzieci) w rodzinie zastępczej, albo kopii umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy rodziną zastępczą a starostą.

Wzór wniosku o uzupełniający urlop macierzyński

Udzielanie urlopu rodzicielskiego albo jego części

Obecnie łączny wymiar urlopu rodzicielskiego dla obojga rodziców, zgodnie z art. 182^1a § 1 Kodeksu pracy, wynosi do:

1. 41 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie) albo
2. 43 tygodni (w przypadku porodu mnogiego).

Natomiast w celu uwzględnienia szczególnych potrzeb rodziców dzieci ciężko chorych (program „Za życiem”) łączny wymiar urlopu dla obojga rodziców takich dzieci jest o 24 tygodnie dłuższy, tj., zgodnie z art. 182^1a § 2 Kodeksu pracy, wynosi do:

1. 65 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka) albo
2. 67 tygodni (w przypadku urodzenia bliźniaków).

Jednocześnie w ramach ww. wymiaru urlopu rodzicielskiego została wprowadzona tzw. nieprzenoszalna część tego urlopu – w wymiarze do 9 tygodni dla każdego z rodziców.

Oznacza to możliwość skorzystania przez każdego z rodziców z maksymalnie 32 lub 34 tygodni tego urlopu, a w przypadku rodziców dzieci ciężko chorych – 56 lub 58 tygodni.

Dodatkowo prawo do urlopu rodzicielskiego zostało uniezależnione od pozostawania matki dziecka w zatrudnieniu lub ubezpieczeniu w dniu porodu. Oznacza to, że ojciec dziecka może skorzystać z urlopu rodzicielskiego, mimo że matka dziecka w dniu porodu nie pozostawała w stosunku pracy czy nie podlegała ubezpieczeniu chorobowemu.

Z urlopu rodzicielskiego można skorzystać w 5 częściach, nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko skończy 6 lat.

Wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze albo jego części

Obecnie urlop rodzicielski jest udzielany na wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej składany przez pracownika-rodzica dziecka w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu (art. 182^1d § 1 Kodeksu pracy). Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika.

Wniosek o udzielenie pracownikowi-rodzicowi dziecka urlopu rodzicielskiego lub jego części (§ 15 komentowanego rozporządzenia) zawiera:

- imię i nazwisko pracownika;

- wskazanie okresu dotychczas wykorzystanego urlopu rodzicielskiego lub zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego oraz liczby wykorzystanych części urlopu rodzicielskiego lub liczby wniosków o zasiłek macierzyński za okres odpowiadający części urlopu rodzicielskiego;

- wskazanie okresu, na który ma być udzielony urlop rodzicielski lub jego część.

Do wniosku dołącza się:

- odpis skrócony aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny dokument potwierdzający urodzenie dziecka (dzieci), wydany przez uprawniony organ dokonujący rejestracji urodzenia w danym kraju, albo kopie tych dokumentów;

- oświadczenie pracownika o braku zamiaru korzystania z urlopu rodzicielskiego albo z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego przez drugiego z rodziców dziecka przez okres wskazany we wniosku albo o okresie, w którym drugi z rodziców dziecka zamierza korzystać z urlopu rodzicielskiego albo z zasiłku za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego w okresie objętym wnioskiem;

- kopię zaświadczenia, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 1829), w przypadku gdy wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego lub jego części dotyczy urlopu rodzicielskiego w wyższym wymiarze, tj. 65 lub 67 tygodni.

Wzór wniosku o udzielnie urlopu rodzicielskiego

Powyższe zasady stosuje się odpowiednio do pracownika, który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza (niezawodowa) albo przyjął je na wychowanie i wystąpił do sądu z wnioskiem o przysposobienie, wnioskującego o udzielenie urlopu rodzicielskiego albo jego części.

Łączenie urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy

Pracownik korzystający z urlopu rodzicielskiego może w czasie tego urlopu wykonywać pracę maksymalnie w wymiarze 1/2 etatu u pracodawcy, który udzielił mu tego urlopu.

Wniosek o łączenie przez pracownika korzystania z urlopu rodzicielskiego lub jego części z wykonywaniem pracy (§ 16 komentowanego rozporządzenia) powinien zawierać:

- imię i nazwisko pracownika,

- określenie wymiaru czasu pracy,

- wskazanie okresu, w którym pracownik zamierza łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego lub jego części z wykonywaniem pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy,

- oświadczenie pracownika o zamiarze łączenia części urlopu rodzicielskiego powstałej w wyniku proporcjonalnego wydłużenia tego urlopu z pracą w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, z określeniem wymiaru czasu pracy, albo o braku takiego zamiaru.

Do wniosku nie dołącza się żadnych dokumentów.

Pracownik składa wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem łączenia korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika. Wniosek ten może być złożony równolegle z wnioskiem o udzielenie całego urlopu rodzicielskiego albo jego części lub już w trakcie korzystania z tego urlopu.

Wzór wniosku w sprawie łączenia urlopu rodzicielskiego albo jego części z wykonywaniem pracy

Należy pamiętać, w przypadku łączenia przez pracownika-rodzica dziecka korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu wymiar urlopu rodzicielskiego ulega wydłużeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika w trakcie korzystania z urlopu lub jego części, nie dłużej jednak niż do:

1) 82 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,

2) 86 tygodni – w przypadku jednoczesnego urodzenia większej liczby dzieci.

Natomiast w razie łączenia przez pracownika-rodzica dziecka posiadającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy urlop rodzicielski ulega wydłużeniu, nie dłużej jednak niż do odpowiednio 130 lub 134 tygodni (art. 182^1f § 1 i 1¹ Kodeksu pracy).

Udzielenie urlopu ojcowskiego

Obecnie pracownik-ojciec wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze do 2 tygodni, nie dłużej jednak niż do:

- ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia albo

- upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia.

Urlop ojcowski może być wykorzystany jednorazowo albo nie więcej niż w 2 częściach, z których żadna nie może być krótsza niż tydzień.

Wniosek o udzielenie pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko urlopu ojcowskiego lub jego części (§ 17 komentowanego rozporządzenia) powinien zawierać:

- imię i nazwisko pracownika,

- wskazanie okresu, na który ma być udzielony urlop ojcowski albo jego część.

Pracownik może skorzystać z urlopu ojcowskiego od pierwszych tygodni życia dziecka, niezależnie od przebywania w tym samym czasie przez matkę dziecka na urlopie macierzyńskim, korzystania z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego.

Urlop ojcowski jest udzielany na wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej pracownika-ojca wychowującego dziecko, składany w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika (art. 182³ § 2 Kodeksu pracy).

Wzór wniosku o urlop ojcowski

Wniosek o udzielenie pracownikowi urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego

Pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, ma prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w wymiarze od 20 tygodni – w przypadku przyjęcia jednego dziecka, do 37 tygodni – w przypadku jednoczesnego przyjęcia pięciorga i więcej dzieci – nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia (art. 183 § 1 Kodeksu pracy).

Natomiast pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, ma prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w wymiarze od 20 tygodni – w przypadku przyjęcia jednego dziecka, do 37 tygodni – w przypadku jednoczesnego przyjęcia pięciorga i więcej dzieci – nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 14 roku życia (art. 183 § 1¹ Kodeksu pracy).

Pracownik, który przyjął na wychowanie dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do 10 roku życia, jako rodzina zastępcza, oraz pracownik, który przyjął dziecko w wieku do 14 roku życia z intencją jego przysposobienia – ma prawo do 9 tygodni urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (art. 183 § 3 Kodeksu pracy).

Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego jest udzielany na wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej składany przez pracownika w terminie 7 dni od dnia przyjęcia dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza albo przyjęcia dziecka na wychowanie i wystąpienia do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka. Urlop rozpoczyna się w terminie określonym we wniosku pracownika, jednak nie później niż 21 dni od dnia odpowiednio przyjęcia dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza albo przyjęcia dziecka na wychowanie i wystąpienia do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika (art. 183 § 6 Kodeksu pracy).

Wniosek o udzielenie pracownikowi urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w przypadku przyjęcia dziecka na wychowanie i wystąpienia do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka albo przyjęcia na wychowanie dziecka jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej (§ 18 komentowanego rozporządzenia), zawiera:

- imię i nazwisko pracownika,

- imię i nazwisko oraz datę urodzenia dziecka (dzieci) przyjętego na wychowanie albo przyjętego na wychowanie jako rodzina zastępcza, na które ma być udzielony urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego,

- wskazanie okresu, na który ma być udzielony urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Do wniosku dołącza się:

- oświadczenie pracownika o dacie przyjęcia dziecka (dzieci) na wychowanie oraz kopię wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka (dzieci), zawierającego datę urodzenia dziecka (dzieci), z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu, lub zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka (dzieci), zawierające datę urodzenia dziecka (dzieci), albo kopię prawomocnego orzeczenia sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka (dzieci) w rodzinie zastępczej bądź kopię umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy rodziną zastępczą a starostą;

- kopię prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję.

Udzielenie urlopu wychowawczego

Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Do 6-miesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia. Wymiar urlopu wychowawczego wynosi maksymalnie 36 miesięcy (z uwzględnieniem niepodlegającej przeniesieniu części tego urlopu). Jest udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia.

Wniosek o udzielenie pracownikowi urlopu wychowawczego albo jego części (§ 19 komentowanego rozporządzenia) powinien zawierać:

- imię i nazwisko pracownika,

- imię i nazwisko dziecka, na które ma być udzielony urlop wychowawczy albo jego część,

- wskazanie okresu, na który ma być udzielony urlop wychowawczy albo jego część na dane dziecko,

- wskazanie okresu urlopu wychowawczego, który dotychczas został wykorzystany na dane dziecko,

- określenie liczby części urlopu wychowawczego, z których dotychczas skorzystano na dane dziecko.

Wzór wniosku o urlop wychowawczy

Obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego

Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć pracodawcy pisemny wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika. Pracownik może złożyć pracodawcy wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej na 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy. Jeżeli wniosek został złożony bez zachowania terminu, pracodawca obniża wymiar czasu pracy nie później niż z upływem 21 dni od dnia złożenia wniosku (art. 186⁷ § 2 Kodeksu pracy).

Wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego, w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu (§ 20 komentowanego rozporządzenia), powinien zawierać:

- imię i nazwisko pracownika,

- imię i nazwisko dziecka, na które mógłby być udzielony urlop wychowawczy,

- wskazanie okresu, przez który pracownik zamierza wykonywać pracę w obniżonym wymiarze czasu pracy,

- wskazanie wymiaru czasu pracy, w którym pracownik zamierza wykonywać pracę.

Wzór wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy

Komentarz: Małgorzata Podgórska

specjalista z zakresu prawa pracy, prawnik, od wielu lat zajmuje się problematyką prawa pracy, autorka wielu publikacji z tej tematyki

Treści dostępne dla abonentów IFK Platformy Księgowych i Kadrowych

Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

• Codzienne aktualności prawne
• Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
• Bogatą bibliotekę materiałów wideo
• Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty

Zamów teraz Masz już konto? Zaloguj się