Wyrok SN z dnia 13 lipca 2022 r., sygn. II CSKP 495/22
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Władysław Pawlak
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z powództwa "G. […]" Sp. z o.o. w W. przeciwko S. S. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 13 lipca 2022 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w […] z dnia 5 grudnia 2019 r., sygn. akt V AGa […],
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w […] do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Powód „G. […]” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. w pozwie domagał się zasądzenia od pozwanego S. S. kwoty 171 028,54 zł
Wyrokiem z 5 marca 2018 r. Sąd Okręgowy w K. oddalił powództwo. W uzasadnieniu tego wyroku wskazał, że powód wystąpił z żądaniem zapłaty przeciwko S. S. w oparciu o art. 299 ksh. Stwierdził, że na rzecz spółki N. […] S. sp. z o.o. dokonał sprzedaży o wartości 159 103,80 zł za którą nie otrzymał zapłaty, a egzekucja prowadzona przeciwko spółce była bezskuteczna. Odpowiedzialność przewidziana w art. 299 k.s.h. ma charakter subsydiarny, powstaje bowiem dopiero wtedy, gdy egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, a ściśle - gdy jest już oczywiste, że będzie ona bezskuteczna. Wierzyciel, który nie uzyskał zaspokojenia swojej należności od spółki, nie musi dowodzić wysokości doznanej wskutek tego szkody, wystarczy, że przedłoży tytuł egzekucyjny stwierdzający zobowiązanie spółki istniejące w czasie pełnienia przez pozwanego funkcji członka zarządu i wykaże, że egzekucja wobec spółki była bezskuteczna. Powód wykazał istnienie tytułu egzekucyjnego. Zgodnie z treścią art. 264 ust. 1 Prawa upadłościowego i naprawczego z dnia 28 lutego 2003 r. z zastrzeżeniem art. 296, po zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego wyciąg z zatwierdzonej przez sędziego komisarza listy wierzytelności, zawierający oznaczenie wierzytelności oraz sumy otrzymanej na jej poczet przez wierzyciela, jest tytułem egzekucyjnym przeciwko upadłemu. Powód przedstawił wyciąg z listy wierzytelności N. […] S. sygn. XGUp - […] zatwierdzonej prawomocnym postanowieniem sędziego komisarza z 15 stycznia 2009 r. Nie sposób w ocenie sądu zgodzić się z twierdzeniem pozwanego i jakoby warunkiem dochodzenia roszczeń z art. 299 ksh było w każdym przypadku istnienie tytułu wykonawczego. W orzecznictwie zwrócono uwagę na mogący wystąpić wyjątek od zasady konieczności legitymowania się tytułem wykonawczym przeciwko dłużnikowi. Dotyczy to sytuacji, gdy trwale lub czasowo nie jest możliwe uzyskanie tytułu egzekucyjnego przeciwko spółce ze względu na wszczęcie wobec niej postępowania upadłościowego lub wykreślenia z rejestru przedsiębiorców po zakończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku. Wówczas dopuszcza się wykazanie przez powoda istnienia wierzytelności przysługującej mu wobec spółki w oparciu o inny dowód, niż tytuł egzekucyjny wystawiony przeciwko spółce, zaś dowodem istnienia przysługującej powodowi wierzytelności, której egzekucja okazała się bezskuteczna, może być zatwierdzona lista wierzytelności sporządzona dla potrzeb prowadzonego postępowania upadłościowego.
W ocenie Sądu nie zasługiwał również na uwzględnienie zarzut braku szkody po stronie powoda. Z opinii biegłego wynika, że wystąpienie przesłanki ogłoszenia upadłości określonej art. 111 ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze wystąpiło z końcem grudnia 2003r., o czym członek zarządu powinien wiedzieć najpóźniej do 31 marca 2004 r. W tym stanie rzeczy 14 dniowy termin na zgłoszenie wniosku o otwarcie postępowania upadłościowego upłynął w dniu 14 kwietnia 2004 r. Gdyby więc pozwany dopełnił aktu staranności nie powstałaby szkoda w mieniu powoda, albowiem spółka N. […] S. nie zaciągnęłaby zobowiązania. Zobowiązanie to powstało bowiem w okresie od kwietnia do lipca 2006r. Identyczna sytuacja miałaby miejsce gdyby uwzględnić zaistnienie wyłącznie drugiej z przesłanek ogłoszenia upadłości określonej przepisami Prawa upadłościowego i naprawczego w postaci niewykonywania przez dłużnika swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Przesłanka ta zgodnie z treścią opinii biegłego wystąpiła od listopada 2005r. co nakazywało złożenie wniosku o upadłość najpóźniej w marcu 2006r.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
