Jak pracodawca nie powinien zabezpieczać się przed negatywnymi skutkami działań pracowników

Pracodawcy chętnie korzystają z przepisów prawa cywilnego w stosunkach z pracownikami. Szczególną "popularnością" cieszą się uregulowania, które mają na celu zabezpieczenie interesów pracodawcy jako wierzyciela. Prawo cywilne daje bowiem więcej możliwości egzekwowania ewentualnych roszczeń niż Kodeks pracy.

Pracodawca, zatrudniając pracownika, inwestuje w jego rozwój, wykształcenie oraz byt, a także udostępnia mu swój kapitał w postaci środków trwałych czy pieniężnych. Jest zatem narażony na szkody i straty, jakie może mu wyrządzić pracownik, np. porzucając pracę z dnia na dzień, niszcząc drogie urządzenie czy przywłaszczając powierzone mienie. Ale szkody mogą mieć nie tylko wymiar materialny. Krzywdzący dla firmy może okazać się również wypływ informacji czy danych na temat działalności firmy, które pracownik uzyskał w czasie zatrudnienia.

Stosowanie weksli in blanco

W praktyce, w stosunkach pracy często są stosowane weksle. Już na etapie rekrutacji wymaga się wystawienia weksla przez kandydata do pracy, a nawet uzależnia się od tego zatrudnienie danej osoby. Takie postępowanie nie jest jednak zgodne z przepisami prawa pracy. Wskazuje na to zarówno orzecznictwo sądowe, jak i stanowiska resortu pracy (np. z 3 kwietnia 2013 r. - przytoczone przez naszą redakcję w MPPiU nr 9/2013). Mimo to, pracodawcy nadal stosują weksle. Najczęściej ma to miejsce wobec osób zatrudnionych na stanowiskach, gdzie powierza się mienie z obowiązkiem zwrotu bądź do wyliczenia się. Pracodawcy wykorzystują tego rodzaju zabezpieczenie przeważnie w celu ochrony swoich przyszłych roszczeń na wypadek szkody, jaką pracownik wyrządzi w czasie trwania zatrudnienia, np. niszcząc samochód służbowy. Weksle są uważane za zabezpieczenie również w przypadku niedostatecznego wypełniania obowiązków przez pracownika czy rozwiązania przez niego umowy w trybie natychmiastowym. Ten rodzaj zabezpieczenia interesów pracodawcy ma też pełnić rolę wychowawczo-represyjną i motywować pracownika do szczególnej dbałości o mienie zakładowe i jego dobro.