Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje tylko w sytuacji, gdy zakres opieki nad osobą niepełnosprawną uniemożliwia podjęcie jakiejkolwiek pracy zarobkowej, a przeszkody tej nie stanowi sam fakt opieki sprawowanej nad członkiem rodziny, jeżeli nie wyklucza ona organizacyjnie możliwości pracy. W przypadku kilku osób zobowiązanych alimentacyjnie decyzja o przyznaniu świadczenia nie jest determinowana ich
Związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy sprawowaną opieką a niepodejmowaniem zatrudnienia musi być bezpośredni i wymagać, aby wymiar sprawowanej opieki uniemożliwiał podjęcie pracy zarobkowej.
Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, gdy zakres opieki nad osobą niepełnosprawną nie wyklucza możliwości podjęcia jakiejkolwiek aktywności zarobkowej przez opiekuna.
Związek przyczynowo-skutkowy między rezygnacją z zatrudnienia a pełnieniem opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny może uzasadniać przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego, jeżeli zakres i charakter opieki uniemożliwia podjęcie pracy zarobkowej, nawet w ograniczonym wymiarze czasu.
W przypadku zbiegu prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy i prawa do świadczenia pielęgnacyjnego konieczne jest zawieszenie wypłaty renty w celu uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego.
W sytuacji, gdy osoba opiekująca się niepełnosprawnym członkiem rodziny spełnia przesłanki faktycznego sprawowania opieki oraz rezygnacji z zatrudnienia, posiadanie rodzeństwa zobowiązanego do alimentacji nie stanowi przeszkody do przyznania jej świadczenia pielęgnacyjnego.
Warunkiem przyznania świadczenia pielęgnacyjnego osobie zobowiązanej do alimentacji, gdy niepełnosprawny pozostaje w związku małżeńskim, jest legitymowanie się przez małżonka osoby wymagającej opieki orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Dodatek węglowy przysługuje wyłącznie na gospodarstwo domowe prowadzone pod adresem wskazanym we wniosku, a przebywanie poza tym adresem wyklucza możliwość jego przyznania.
Organ administracyjny, rozstrzygając o prawie do świadczenia pielęgnacyjnego dla rolnika, musi w pełni zweryfikować stan faktyczny i prawną podstawę ubezpieczenia, w tym związek pomiędzy zaprzestaniem działalności rolnej a opieką nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, z uwzględnieniem odrębnych regulacji dotyczących rolników.
Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego konieczne jest istnienie ścisłego związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy rezygnacją z pracy a koniecznością sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, co nie może zostać ograniczone do ustalenia dat rezygnacji z pracy w odniesieniu do dat rozpoczęcia opieki.
Do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki nad osobą niepełnosprawną konieczne jest wykazanie bezpośredniego związku przyczynowego między zaprzestaniem lub niepodjęciem zatrudnienia a sprawowaną opieką, co nie występuje, gdy opieka nie wyklucza możliwości podjęcia pracy.