Wyrok NSA z dnia 11 października 2024 r., sygn. II OSK 508/24
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Leszek Kiermaszek Sędziowie: sędzia NSA Grzegorz Czerwiński sędzia del. WSA Grzegorz Antas (spr.) po rozpoznaniu w dniu 11 października 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wojewody Dolnośląskiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 4 stycznia 2024 r. sygn. akt III SAB/Wr 193/23 w sprawie ze skargi P.J. na przewlekłe prowadzenie przez Wojewodę Dolnośląskiego postępowania w przedmiocie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę; 2. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wyrokiem z 4 stycznia 2024 r., III SAB/Wr 193/23, w wyniku rozpoznania skargi P.S. na przewlekłe prowadzenie przez Wojewodę Dolnośląskiego postępowania w przedmiocie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy, stwierdził, że Wojewoda Dolnośląski przewlekle prowadził postępowanie wszczęte wnioskiem skarżącej (pkt I.), uznał, że przewlekłość ta miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa (pkt II.), zobowiązał organ do załatwienia sprawy w terminie 60 dni od otrzymania odpisu prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy (pkt III.), przyznał od Wojewody Dolnośląskiego na rzecz skarżącej sumę pieniężną w kwocie 700 zł (pkt IV.), zasądzając równocześnie na rzecz skarżącej zwrot kosztów postępowania sądowego (pkt V.).
W odniesieniu do ustaleń faktycznych i prawnych, które stały za wydanym orzeczeniem, Sąd I instancji przyjął, że P.J., obywatelka Indii w dniu 8 sierpnia 2022 r. wystąpiła do Wojewody Dolnośląskiego z wnioskiem o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, a następnie w związku z niezałatwieniem sprawy pismem z 23 marca 2023 r. złożyła skargę na przewlekłe prowadzenie przez Wojewodę Dolnośląskiego postępowania administracyjnego, poprzedzoną złożonym ponagleniem. W odpowiedzi na skargę Wojewoda Dolnośląski wniósł o jej oddalenie. Wskazując powody uwzględnienia skargi, Sąd I instancji stwierdził, że bez wpływu na wynik sprawy pozostają przepisy ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 103 ze zm.), dalej: u.p.o.u. Mając na uwadze zakres przedmiotowy i podmiotowy u.p.o.u. z art. 1 ust. 1 i 2, przepisy tego aktu nie mają zastosowania w postępowaniu prowadzonym przez Wojewodę w niniejszej sprawie, ponieważ strona nie przybyła do Polski w okolicznościach wskazanych w u.p.o.u., a w konsekwencji pozostają bez wpływu na kontrolę legalności tego postępowania dokonywaną przez sąd administracyjny. Sąd I instancji przypomniał, że w art. 35 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2000 ze zm.), dalej: k.p.a., ustawodawca wskazał m.in., że sprawy winny być załatwiane bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu miesiąca od wszczęcia postępowania, a sprawy szczególnie skomplikowane - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy. Z tego okresu ustawodawca wyłączył terminy przewidziane w przepisach dla dokonania określonych czynności, okresy zawieszenia postępowania, trwania mediacji, opóźnień leżących po stronie wnioskodawcy lub niezależne od organu administracji. Przewlekłość postępowania normuje przepis art. 37 § 1 pkt 2 k.p.a., który stanowi, że jest to sytuacja, w której postępowanie jest prowadzone dłużej niż jest to niezbędne do załatwienia sprawy. Powołane przepisy jednoznacznie wskazują zasady prawne, ramy czasowe i procedurę rozpoznawania wniosku strony. Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy, Sąd I instancji wskazał, że odnotowania wymaga, iż sprawa skarżącej nie należy do skomplikowanych, zatem termin na jej rozpoznanie powinno się określić jako niezwłoczny, nie dłuższy niż miesiąc. Ramy te w niniejszej sprawie zostały przekroczone, gdyż postępowanie toczyło się od sierpnia 2022 r. i do dnia skargi w marcu 2023 r. nie zostało zakończone. Z przedstawionych dokumentów wynika, że organ nie podejmował czynności zmierzających do zakończenia sprawy w sposób właściwy, tj. z zachowaniem czasu niezbędnego dla podjęcia czynności. 31 sierpnia 2022 r. organ wezwał stronę o uzupełnienie wniosku, co strona uczyniła 17 października 2022 r., jednocześnie organ 12 września 2002 r. skierował do strony kolejne obejmujące inny zakres wezwanie o braki wniosku oraz wystąpił do właściwych organów o udzielenie informacji o stronie. Cudzoziemka pismem z 26 września 2022 r. wskazała, że wezwanie z 12 września jest nieuzasadnione, ponieważ organ dysponuje stosownymi informacjami. Powyższe oznacza, jak wskazał Sąd, że działania organu w zakresie wstępnej oceny wniosku były podejmowane w odstępach czasu, które skutkowały kierowaniem wezwań do strony, a następnie organ pomimo udzielenia przez stronę odpowiedzi, nie podejmował żadnych czynności. Do dnia wniesienia skargi organ w żaden sposób nie zajmował stanowiska w sprawie i nie odniósł się do udzielonych przez stronę odpowiedzi. Organ zatem naruszył w istotny sposób terminy wyznaczone na rozpoznanie sprawy, milcząc przez wskazany czas, co każe stwierdzić, że działał przewlekle. W ocenie Sądu I instancji działanie organu naruszało terminy zastrzeżone dla rozpoznania sprawy i to w sposób rażący i niemający uzasadnienia w okolicznościach rozpoznawanej sprawy. Na tą ocenę wpływa niewątpliwie nieskomplikowany jej charakter, sprawa nie wymaga bowiem żmudnego gromadzenia dowodów, powoływania biegłych, przesłuchiwania świadków. Sąd zauważył, że nie chodziło też o wykazanie stronie jakichkolwiek nieprawidłowości, ale o rozpoznanie sprawy zgodnie z jej żądaniem. Przyjęta kwalifikacja stopnia naruszenia prawa, w okolicznościach tej sprawy, jak podkreślił Sąd I instancji, uzasadniała przyznanie na rzecz strony na podstawie art. 149 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.), dalej: p.p.s.a., sumy pieniężnej.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
