Wyrok SN z dnia 9 lutego 2024 r., sygn. II CSKP 1178/22
W przypadku stwierdzenia nieważności umowy kredytowej zawierającej nieuczciwe postanowienia dotyczące mechanizmu przeliczania waluty, hipoteka jako zabezpieczenie takiego kredytu również nie może wywierać skutków prawnych, gdyż jest nierozerwalnie związana z wierzytelnością, którą zabezpiecza.
Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:
SSN Paweł Grzegorczyk (przewodniczący)
SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)
SSN Władysław Pawlak
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 9 lutego 2024 r. w Warszawie
skargi kasacyjnej P. Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W.
od wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku
z 26 października 2020 r., I ACa 820/19,
w sprawie z powództwa P. Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W.
przeciwko M.G.
o zapłatę,
1) oddala skargę kasacyjną,
2) zasądza od powoda na rzecz pozwanej koszty postępowania kasacyjnego w kwocie 5400 (pięć tysięcy czterysta) zł z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia orzeczenia zobowiązanemu do dnia zapłaty.
UZASADNIENIE
Powód – P. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. (dalej: Fundusz) w pozwie skierowanym przeciwko M. G. domagał się zasądzenia od pozwanej kwoty 1 000 000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty z zastrzeżeniem ograniczenia jej odpowiedzialności do bliżej opisanej nieruchomości lokalowej położonej w G. przy ul.[…], obciążonej na rzecz strony powodowej hipoteką umowną kaucyjną w kwocie 2 000 000 zł na zabezpieczenie wierzytelności wynikającej z umowy kredytu, zawartej przez pozwaną z Bank S.A. (dalej Bank).
Wyrokiem z 9 września 2019 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku oddalił powództwo, ustalając, że 14 grudnia 2007 r. Bank S.A. zawarł z pozwaną oraz M1.G. jako konsumentami, umowę kredytu w kwocie 1 000 000 zł. waloryzowanego kursem franka szwajcarskiego (CHF) na okres 360 miesięcy z przeznaczeniem na zakup lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. […], wskazanego w umowie jako adres kredytobiorców. Zgodnie z umową, kwota 1 000 000 zł miała podlegać przeliczeniu na franki szwajcarskie według kursu kupna franka obowiązującego w Tabeli kursów walut obcych Banku kredytującego w dniu uruchomienia kredytu, czyli 14 grudnia 2007 r. Tak określona kwota we frankach szwajcarskich stanowiła następnie podstawę do ustalenia wysokości poszczególnych rat kredytu wyrażonych w CHF, podlegających przeliczeniu w dniu spłaty raty na złote według kursu sprzedaży CHF ustalonego przez Bank w jego Tabeli kursów walut obcych. Stosownie do § 10 umowy, w celu zabezpieczenie kapitału, odsetek i innych kosztów z tytułu udzielonego kredytu została ustanowiona hipoteka umowna kaucyjna do kwoty 2.000.000 zł na rzecz Banku S.A., obciążająca opisany wyżej lokal mieszkalny, mający urządzoną księgę wieczystą nr […] w Sądzie Rejonowym w Gdyni. W umowie ustalono, że w przypadku niespłacenia, w terminie określonym w umowie, raty kredytu lub jej części, Bank wezwie kredytobiorcę do spłaty zaległej należności pod rygorem wypowiedzenia umowy. W przypadku niewykonania przez kredytobiorcę zobowiązań wynikających z umowy, w tym braku spłaty zaległych należności w terminie określonym w wezwaniu do spłaty, Bank zastrzegł sobie prawo wypowiedzenia umowy oraz przystąpienia do odzyskania swoich należności z ustanowionych prawnych zabezpieczeń oraz majątku kredytobiorcy. Okres wypowiedzenia umowy ustalono na 30 dni, licząc od dnia następnego po doręczeniu oświadczenia banku o wypowiedzeniu umowy z zastrzeżeniem § 18 ust. 2 OWKM (§ 13 ust. 3), zaś skutki wypowiedzenia określał OWKM. Zgodnie z § 18 ust. 2 OWKM, za datę doręczenia oświadczeń i zawiadomień Banku kierowanych do Kredytobiorcy uważa się również datę pierwszego awizowania przesyłki poleconej niedoręczonej, wysłanej według ostatnich danych i pod ostatni znany Bankowi adres. Kredytobiorcy podpisali oświadczenie o poddaniu się egzekucji w związku z zawarciem umowy kredytu do kwoty 2 000 000 zł. Kredytobiorcy spłacali początkowo kredyt zgodnie z umową, jednakże po zaprzestaniu regulowania zobowiązań z tego tytułu kredytodawca wystosował do nich pisma wzywające do zapłaty zaległych rat datowane 22 marca 2010 r., 29 lipca 2010 r. i 16 lutego 2011 r. (adresowane do M1.G.) i z 16 lutego 2011 r. skierowane do pozwanej. Bank sporządził 8 czerwca 2011 r. pisemne oświadczenie o wypowiedzeniu M1.G i M.G. umowy kredytu i wezwał do uregulowania kwoty niespłaconego kapitału 439.292,14 CHF i odsetek umownych 4.591,21 CHF oraz odsetek karnych 696,63 CHF. Bank wystawił 7 listopada 2011 r. przeciwko dłużnikom bankowy tytuł egzekucyjny (dalej BTE) na łączną kwotę 1.756.180,06 zł., wskazując, że zaległa kwota kredytu z odsetkami umownymi i karnymi oraz prowizjami w łącznej wysokości 477.560,25 CHF została 7 listopada 2011 r. przewalutowana na walutę krajową po kursie sprzedaży dewiz Banku S.A. w tym dniu, czyli 3,6774 za 1 CHF. Postanowieniem z 11 maja 2012 r. (VII Co 2056/12) Sąd Rejonowy w Gdyni nadał opisanemu BTE klauzulę wykonalności przeciwko dłużnikom M1.G. i M.G. co do świadczenia pieniężnego objętego tym tytułem. Na jego podstawie i na wniosek Bank S.A. Komornik wszczął postępowanie egzekucyjne przeciwko kredytobiorcom, w toku którego zawiadomił dłużników pismem z 1 października 2012 r. o wszczęciu egzekucji z nieruchomości wraz z wezwaniem do zapłaty kwoty należności głównej 1.756.180,06 zł oraz odsetek na dzień 1 października 2012 r. w wysokości 205.962,06 zł. wystosowanym na adres na adres w G. przy ul. […]. Przesyłka po dwukrotnym awizowaniu w dniach: 4 października 2012 r. oraz 12 października 2012 r., a także 5 listopada 2012 r. oraz 14 listopada 2012 r. została zwrócona i pozostawiona w aktach komorniczych ze skutkiem doręczenia dłużnikom. Komornik wyegzekwował i przekazał wierzycielowi łącznie kwotę 7.839,83 zł., a następnie na wniosek wierzyciela umorzył postępowanie egzekucyjne postanowieniem z 6 października 2016 r.
Bank kredytujący połączył się 4 stycznia 2013 r. z Bankiem [..] S.A. w W. jako spółką przejmującą. Postanowieniem z 16 maja 2013 r. (VII Co 1420/13) Sąd Rejonowy w Gdyni nadał opisanemu wyżej BTE klauzulę wykonalności na rzecz wierzyciela Banku […] S.A. we Wrocławiu, na którego przeszło uprawnienie Bank S.A.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
