Wyrok NSA z dnia 8 kwietnia 2022 r., sygn. I OSK 854/21
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Elżbieta Kremer Sędziowie: Sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska (spr.) Sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 czerwca 2020 r. sygn. akt I SA/Wa 1/20 w sprawie ze skargi A. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] listopada 2019 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 30 czerwca 2020 r. oddalił skargę A. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] listopada 2019 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego.
W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji przyjął następujące okoliczności faktyczne i prawne:
Decyzją z [...] maja 2019 r. Prezydent Miasta P. uznał za nienależnie pobrane przez A. S. świadczenie wychowawcze w wysokości 6000,00 zł na J. W. za okres od 1 października 2017 r. do 30 września 2018 r. oraz ustalił obowiązek zwrotu tego świadczenia.
W dniu 30 maja 2019 r. wpłynął do Działu Świadczeń Rodzinnych MOPS w P. wniosek A. S. o umorzenie nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego. Wnioskodawczyni podała, że samotnie wychowuje 11-letniego syna, utrzymują się z wynagrodzenia za pracę jako instruktor jazdy konnej w wysokości średnio 2500 zł oraz alimentów na syna w wysokości 900 zł. W dacie składania wniosku o przyznanie świadczenia 500plus na pierwsze dziecko, tj. 30 sierpnia 2017 r. dochód z tej pracy był niższy, a warunki mieszkaniowe radykalnie gorsze. Podniosła, że nie jest w stanie zwrócić świadczenia uznanego za nienależnie pobrane bez uszczerbku koniecznego utrzymania siebie i syna. W styczniu bieżącego roku ujawniła się potrzeba psychologicznej terapii syna, a od lutego 2019 r. korzysta z terapii psychologicznej we wzajemnym współdziałaniu dwóch psychologów. Koszt cotygodniowych wizyt syna u psychologa w skali miesiąca wynosi 620 zł, natomiast koszt wizyt u drugiego psychologa z udziałem matki kształtuje się na poziomie 260 zł miesięcznie za dwa spotkania, zaś łącznie stanowią kwotę 880 zł. Koszty te pokrywają dziadkowie G. i K. S. Termin zakończenia terapii nie jest znany. Wnioskodawczyni podała, że jest współwłaścicielką małżeńskiego majątku dorobkowego, który całkowicie znajduje się w posiadaniu byłego męża M. W. Wskazała ponadto, że od marca 2016 roku toczy się sprawa o podział majątku i nie można uzyskać ugodowego zakończenia tej sprawy. Od lipca 2018 r. zamieszkuje w dwupokojowym mieszkaniu w K., ponosi bieżące koszty jego utrzymania.
Decyzją z [...] sierpnia 2019 r. Prezydent Miasta P. odmówił A. S. umorzenia nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego, tj. kwoty głównej w wysokości 6000,00 zł oraz ustawowych odsetek za opóźnienie, które na dzień wydania decyzji wynoszą 128,88 zł. W uzasadnieniu organ podkreślił, że A. S. ponosi koszty utrzymania mieszkania w łącznej wysokości 821,17 zł miesięcznie, ponadto spłaca trzy kredyty na kwotę około 1600 zł. Skarżąca jest ubezpieczona w KRUS w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej. Działalność gospodarcza pod nazwą S. przynosi dochód, jednak od 4 listopada 2016 r. były mąż nie wypłaca wnioskodawczym żadnych należnych środków. A. S. utrzymuje się z treningów jeździeckich, a dochód z tego tytułu w czerwcu 2019 r. wyniósł 1300 zł, zaś w lipcu skarżąca przebywała na zwolnieniu lekarskim po operacji kolana. Na dochód rodziny składają się także alimenty dla syna wnioskodawczym w kwocie 900 zł oraz pomoc finansowa od rodziców w wysokości 300 zł miesięcznie oraz w formie rzeczowej, tj. zakupy. Ponadto A. S. jest właścicielką mieszkania o powierzchni 42 m2, w którym zamieszkuje jej ojciec oraz współwłaścicielką wraz z byłym mężem własnościowego spółdzielczego prawa do mieszkania o powierzchni 50 m2, nieruchomości o powierzchni 1,5045 ha oraz nieruchomości o powierzchni 1,275 ha z zabudowaniami ośrodka jeździeckiego, a także współwłaścicielką z K.K. samochodu marki M., rok produkcji 2007 o wartości około 11000 zł. W ocenie organu I instancji, sytuacja rodziny wnioskodawczyni nie jest łatwa, gdyż dochód rodziny, po uwzględnieniu kosztów utrzymania mieszkania nie jest wysoki, nie uzasadnia jednak umorzenia nienależnie pobranych świadczeń. Wnioskodawczym posiada bowiem znaczny majątek w postaci nieruchomości, którym wprawdzie z uwagi na przedłużające się postępowanie sądowe nie może aktualnie dysponować, jednak nie jest to sytuacja nosząca cechy trwałości i jest możliwa do przezwyciężenia. Ponadto od lipca 2019 r. wnioskodawczyni może ubiegać się o świadczenie wychowawcze na syna w miejscu zamieszkania, jak również może liczyć na pomoc rodziców. Organ I instancji dostrzegł trudną sytuację wnioskodawczym i przyznał, że zwrócenie jednorazowo pełnej kwoty nienależnie pobranego świadczenia mogłoby wiązać się z nadmiernym obciążeniem finansowym, dlatego też zgodnie z art. 25 ust. 10 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, wnioskodawczyni może ubiegać się o rozłożenie na raty powstałego zadłużenia, które ma na celu umożliwienie wywiązania się z obowiązku spłaty zadłużenia przy jak najmniejszym obciążeniu comiesięcznego dochodu wnioskodawczyni.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
