Wyrok NSA z dnia 18 czerwca 2020 r., sygn. I OSK 2464/19
Pomoc społeczna
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Iwona Bogucka Sędziowie Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk Sędzia NSA Mirosław Wincenciak (spr.) po rozpoznaniu w dniu 18 czerwca 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 24 maja 2019 r., sygn. akt II SA/Łd 268/19 w sprawie ze skargi M.K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] stycznia 2019 r., nr [...] w przedmiocie uznania za nienależnie pobrane i zwrotu świadczenia wychowawczego 1. oddala skargę kasacyjną w zakresie punktu 1 (pierwszego) zaskarżonego wyroku; 2. odrzuca skargę kasacyjną w zakresie punktu 2 (drugiego) zaskarżonego wyroku.
Uzasadnienie
Zaskarżonym wyrokiem z 24 maja 2019 r., sygn. akt II SA/Łd 268/19, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, dalej również jako "WSA", po rozpoznaniu sprawy ze skargi M.K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...], dalej jako "SKO" lub "Kolegium", z [...] stycznia 2019 r., nr [...] w przedmiocie uznania za nienależnie pobrane i zwrotu świadczenia wychowawczego, uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta [...] z [...] listopada 2018 r., znak [...] oraz przyznał zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu.
Zdaniem WSA w przedmiotowej sprawie organy administracji nie wykazały ponad wszelką wątpliwość, że wskazana przesłanka dla przyznania świadczenia wychowawczego jaką jest miejsce zamieszkania dziecka uległa zmianie poprzez fakt okresowego pobytu syna skarżącego u swojej ciotki, co powoduje brak podstaw do uznania, że świadczenie wychowawcze było nienależnie pobrane. Sąd podkreślił, że wykonywanie władzy rodzicielskiej przysługiwało skarżącemu do dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu rodzinnego z [...] czerwca 2018 r., zaś początkowo pobyt syna u jego siostry w [...] traktowany był jako okres próbny. WSA zaznaczył, że ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika, aby już z chwilą wyjazdu syna skarżącego do [...] można było mówić o zamiarze jego stałego tam pobytu. WSA podniósł także kwestię pouczenia skarżącego, wskazując że co prawda we wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego oraz w decyzji przyznającej świadczenie skarżący został poinformowany o obowiązku zgłoszenia wszelkich zmian mających wpływ na prawo do świadczenia wychowawczego, co potwierdził własnoręcznym podpisem. Jednakże nie można z tego faktu wyprowadzić wniosku, że skarżący zapoznał się warunkami nabywania prawa do świadczenia wychowawczego oraz zasadami ich ustalania, przyznawania i wypłacania, które zostały określone w ustawie o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. WSA wskazał, że pouczenia nie zawierały choćby przykładowego wskazania, o jakiego rodzaju zmiany chodzi i jakiego rodzaju konsekwencje wynikają z niepowiadomienia organu o tych zmianach, zaakcentował przy tym, że skarżący nie tylko nie posiada wykształcenia prawniczego, ale także cierpi na chorobę [...], co może wpływać na kwestię właściwego zrozumienia tak ogólnie wskazanych pouczeń. WSA zaznaczył także, że skarżący mógł pozostawać w usprawiedliwionym przekonaniu, że do czasu prawomocnego zakończenia się sprawy przed sądem rodzinnym w przedmiocie pozbawienia władzy rodzicielskiej skarżącego nad synem, jest uprawniony do pobierania świadczenia wychowawczego - a to wskutek zasięgniętej porady prawnej. Zdaniem WSA, organy administracji nie zweryfikowały w sposób jednoznaczny, czy skarżący miał świadomość pobierania świadczenia w sposób nienależny. Ponadto nie ustalono, czy mimo rozłąki ojca z synem cel świadczenia wychowawczego został w niniejszej sprawie spełniony, tj. czy wypłacone świadczenie w całości przeznaczone było na pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych.
Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosło Kolegium, zaskarżając wyrok w całości, zarzuciło:
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
