Wyrok NSA z dnia 25 września 2018 r., sygn. II OSK 2304/18
Administracyjne postępowanie
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Jerzy Stelmasiak po rozpoznaniu w dniu 25 września 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skarg kasacyjnych A. S.A. z siedzibą w K. oraz Fundacji B. z siedzibą w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 1 marca 2018 r. sygn. akt IV SA/Wa 73/18 w sprawie ze sprzeciwu A. S.A. z siedzibą w K. oraz Fundacji B. z siedzibą w W. od decyzji Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z dnia [...] listopada 2017 r. nr [...] w przedmiocie środowiskowych uwarunkowań realizacji przedsięwzięcia 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie; 2. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnej w całości.
Uzasadnienie
Wyrokiem z 1 marca 2018 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił sprzeciwy A. S.A. (dalej jako "Spółka") i Fundacji B. z siedzibą w W. (dalej jako "Fundacja") od decyzji Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z [...] listopada 2017 r. w przedmiocie środowiskowych uwarunkowań realizacji przedsięwzięcia.
W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że zaskarżoną decyzją z [...] listopada 2017 r. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska uchylił decyzję Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu z [...] marca 2017 r. i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji. Uchyloną decyzją organ I instancji odmówił określenia na wniosek Spółki środowiskowych uwarunkowań realizacji przedsięwzięcia polegającego na wydobyciu węgla brunatnego i kopalin towarzyszących z odkrywki [...].
Organ odwoławczy wyjaśnił, że planowana inwestycja może znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000 Pojezierza [...], jakimi są utrzymanie we właściwym stanie ochrony lub przywrócenie tego stanu dla siedliska przyrodniczego 3140. Organ odwoławczy w szczegółowym uzasadnieniu decyzji wskazał na liczne wątpliwości, jakie wiążą się z realizacją planowanej inwestycji w kontekście jej wpływu na środowisko i ewentualnych działań zapobiegawczych. W konsekwencji organ odwoławczy uznał, że planowana inwestycja z wysokim prawdopodobieństwem będzie znacząco negatywnie oddziaływała na cele ochrony obszarów Natura 2000 (Pojezierze [...]), a w trakcie postępowania prowadzonego przez organ I instancji nie została zaproponowana przez Spółkę żadna kompensacja przyrodnicza niezbędna do zapewnienia spójności i właściwego funkcjonowania sieci obszarów Natura 2000. Ponadto organ odwoławczy odniósł się do zarzutów Spółki sformułowanych odwołaniu. Wskazał między innymi, że przedstawienie w raporcie kompensacji przyrodniczej jest obowiązkiem wnioskodawcy (jako sporządzającego raport), a nie organu określającego środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia. W sytuacji braku przedstawienia przez Spółkę wiarygodnych działań minimalizujących, korygujących i prewencyjnych - mających co do zasady pierwszeństwo względem kompensacji, realizacja przedsięwzięcia mogącego wywrzeć znacząco negatywne oddziaływanie na obszar Natura 2000 nie jest możliwa bez wykonania kompensacji. Wybór wariantu wskazanego do realizacji zależy od woli wnioskodawcy, natomiast rolą organu wydającego decyzję środowiskową jest m.in. zbadanie dopuszczalności realizacji takiego wariantu w świetle środowiskowych uwarunkowań. Działania kompensacyjne nie stanowią co do zasady wariantu alternatywnego, ponieważ nie są częścią planowanego przedsięwzięcia, ale działaniem dodatkowym o odmiennym celu niż planowana inwestycja. Organ odwoławczy wskazał, że ponowne rozpatrzenie sprawy powinno zostać dokonane z uwzględnieniem zasady prawdy obiektywnej (art. 7 k.p.a.), nakazującej podjęcie wszelkich czynności w toku postępowania niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, wymogu wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia przez organ materiału dowodowego (art. 77 § 1 k.p.a.), jak również wymogu wskazania faktów uznanych za udowodnione i dowodów stanowiących oparcie wydanego rozstrzygnięcia (art. 107 § 3 k.p.a.). Konieczne jest zatem wyjaśnienie przez organ I instancji wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wątpliwości w zakresie powiązań między jeziorami PPK, istotnych ze względu na zakładane przywrócenie w nich dodatniego bilansu wodnego. Organ I instancji powinien również przeanalizować kwestię dotyczącą zmienności czasowej i przestrzennej presji odwodnieniowej na jeziora wywoływanej przez planowaną okrywkę, w związku ze zmianą zakładanego w raporcie harmonogramu prac (przesunięcia czasowego rozpoczęcia eksploatacji planowanej inwestycji względem oddziaływań istniejących odkrywek) oraz stopniowym przesuwaniem się leja depresji wraz z kolejnymi etapami funkcjonowania kopalni (i jej systemu odwodnieniowego), skutkującym jego wycofywaniem z linii jezior [...] i [...] i rozwijaniem pod jeziorem [...]. Ponadto rozpatrując sprawę ponownie, organ I instancji powinien uwzględnić cały materiał dowodowy, w tym także zgromadzony na etapie postępowania odwoławczego, do którego części organ odwoławczy nie odniósł się ze względu na związanie zasadą dwuinstancyjności. Mając na uwadze, że w analizowanej sprawie kluczową rolę w ocenie oddziaływań i planowaniu ich kompensacji odgrywa model hydrogeologiczny, organ I instancji powinien szczegółowo przeanalizować te kwestie, w celu m.in. możliwości weryfikacji prawidłowości kompensacji przyrodniczej na obszary Natura 2000. Powyższa analiza organu I instancji powinna zostać oparta o uaktualniony raport o oddziaływaniu na środowisko.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
