Wyrok SN z dnia 8 listopada 2023 r., sygn. II CSKP 1413/22

W sytuacji, gdy strona uchyla się od zawarcia umowy przyrzeczonej, poszkodowany może żądać naprawienia szkody, która obejmuje nie tylko straty faktycznie poniesione (damnum emergens), ale również utracone korzyści (lucrum cessans), które mógłby osiągnąć, gdyby umowa została wykonana. Szczególne znaczenie ma tu zasada, że strona poszkodowana przez niewykonanie umowy przedwstępnej może wybrać roszczenie odszkodowawcze z art. 390 § 1 k.c., nawet gdy mogłaby dochodzić zawarcia umowy przyrzeczonej na podstawie art. 390 § 2 k.c. Zasada ta ma zastosowanie zwłaszcza w sytuacjach, gdy realizacja roszczenia o zawarcie umowy przyrzeczonej byłaby utrudniona, kosztowna i długotrwała, a zachowanie dłużnika umowy przedwstępnej było nielojalne. Szkoda w postaci lucrum cessans powinna być ustalana w sposób hipotetyczny, na podstawie wysokiego stopnia prawdopodobieństwa wystąpienia przewidywanych następstw. Ciężar dowodu w zakresie wysokości szkody spoczywa na osobie dochodzącej roszczenia, lecz w określonych sytuacjach, jak na przykład przy określeniu ceny transakcyjnej w ofercie sprzedaży, ciężar ten może przejść na stronę przeciwną.

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:

SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący)

‎SSN Władysław Pawlak (sprawozdawca)

‎SSN Marta Romańska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 8 listopada 2023 r. w Warszawie
‎skargi kasacyjnej J. R.
‎od wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu
‎z 21 maja 2021 r., I ACa 311/21,
‎w sprawie z powództwa I. K.
‎przeciwko J. R.
‎o zapłatę,

1. oddala skargę kasacyjną;

2. zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 2700 (dwa tysiące siedemset) zł, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia pozwanej niniejszego wyroku do dnia zapłaty, tytułem kosztów postępowania kasacyjnego. 

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym 27 lipca 2018 r. powódka I. K. domagała się zasądzenia od pozwanej J. R. kwoty 315 291 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 231 800 zł od 1 sierpnia 2017 r., a od kwoty 83 491 zł od dnia wniesienia pozwu, do dnia zapłaty. W związku z wpłatą przez pozwaną w dniu 1 sierpnia 2018 r. kwoty 234 914,84 zł, powódka ograniczyła żądanie pozwu o należność główną w kwocie 231 800 zł oraz ustawowe odsetki za opóźnienie od tej kwoty za okres od 1 sierpnia 2017 r. do dnia wpłaty tej kwoty (k. 28). Postanowieniem z 12 września 2018 r. postępowanie co do kwoty 231 800 zł zostało umorzone (k. 30).

Powódka żądała zasądzenia kwoty 83 491 zł tytułem naprawienia szkody, którą poniosła, przez to, że liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej, z czego ‎60 500 zł (2 x 30 250 zł) z tytułu różnicy pomiędzy ceną za jaką miała ona nabyć (do końca lipca 2017 r.) od pozwanej lokale nr (…) i (…) położone w W. przy ul. (…) (tj. po 158 750 zł), a wartością tych lokali (przy czym o wskazanych ‎w umowie przedwstępnej parametrach, tj. 189 000 zł) w czasie, gdy pozwana sprzedała je osobom trzecim (kwiecień i maj 2018 r.), uniemożliwiając ich nabycie przez powódkę, zaś 22 143 zł tytułem czynszu najmu, jaki powódka czerpałaby ‎z wynajmu tych lokali za okres 11 miesięcy, a z kolei 848 zł tytułem pokrycia należności za zużytą energię elektryczną (110 zł) oraz koszty notarialne (738 zł).

Treści dostępne dla abonentów IFK Platformy Księgowych i Kadrowych

Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

• Codzienne aktualności prawne
• Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
• Bogatą bibliotekę materiałów wideo
• Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty

Zamów teraz Masz już konto? Zaloguj się