Wyrok NSA z dnia 15 lutego 2023 r., sygn. I OSK 710/22
Pomoc społeczna
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Piotr Niczyporuk (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Iwona Bogucka Sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka po rozpoznaniu w dniu 15 lutego 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej W. C. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 5 stycznia 2022 r., sygn. akt II SA/Po 212/21 w sprawie ze skargi W. C. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia [...] grudnia 2020 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wyrokiem z 5 stycznia 2022 r. sygn. akt II SA/Po 212/21, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (dalej również: Sąd I instancji/Sąd Wojewódzki) oddalił skargę W. C. (dalej również: Skarżąca) na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] (dalej również: Kolegium) z [...] grudnia 2020 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego.
Wyrok ten zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym:
Pismem z 21 lutego 2020 r. Skarżąca złożyła wniosek o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku ze sprawowaną opieką nad swoją matką – J. R. Do wniosku dołączono orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności jej matki wystawione przez Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w [...]. Niepełnosprawność datuje się od dnia 14 sierpnia 2012 r. Ponadto Skarżąca dołączyła także kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych, z których wynika, że Skarżąca pracowała w latach 1978-1991. W latach 1984-1985 oraz 1987-1990 przebywała na urlopie wychowawczym. W latach 1991-2002 pobierała rentę inwalidzką, a do 2006 r. była zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy w [...]. Po tej dacie nie była i nie jest nigdzie zarejestrowana. Skarżąca dołączyła także odpis decyzji o przyznaniu renty inwalidzkiej z 1991 r. w związku z zakwalifikowaniem jej do drugiej kategorii inwalidzkiej.
Decyzją z [...] marca 2020 r. nr [...] Burmistrz Miasta i Gminy [...] (dalej również: Burmistrz lub organ I instancji) odmówił Skarżącej przyznania rzeczonego świadczenia. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że na podstawie art. 128 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359, zwanej dalej "k.r. i o.") pierwszeństwo w sprawowaniu opieki obciąża małżonka. Małżonek jest zobowiązany do sprawowania opieki przed zstępnymi. Ponadto zgodnie z art. 17 ust. 1b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 111 ze zmianami, zwanej dalej "u.ś.r.") niepełnosprawność J. R. nie powstała w okresie wskazanym w powołanym przepisie. W związku z tym nie było podstaw do przyznania rzeczonego świadczenia.
W wyniku rozpoznania odwołania, decyzją z [...] czerwca 2020 r. nr [...] Kolegium uchyliło zaskarżoną decyzję w całości oraz przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia przez Burmistrza. Organ II instancji podkreślił, że Burmistrz nie mógł oprzeć swojej decyzji na podstawie niekonstytucyjnego przepisu art. 17 ust. 1b u.ś.r., gdyż ten, w zakresie, w jakim różnicuje się opiekunów osób niepełnosprawnych z uwagi na czas powstania tej niepełnosprawności, został uznany za niezgodny z Konstytucją RP. O niekonstytucyjności orzeczono w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13. Organ II instancji stwierdził także, że z wniosku inicjującego postępowanie administracyjne wynika, iż matka wnioskodawcy – J. R. jest zamężna. W związku z tym, w świetle art. 23, art. 27 oraz art. 130 k.r. i o. mąż J. R. jest zobowiązany w pierwszej kolejności podjąć się opieki nad żoną. Okoliczność relacji z mężem J. R. nie została w żaden sposób wyjaśniona w postępowaniu pierwszoinstancyjnym. Nie wyjaśniono także, czy Skarżąca pobiera wcześniej przyznany zasiłek dla opiekuna, bądź inne świadczenia opiekuńcze. Kolegium poleciło także zbadanie związku między zaniechaniem podjęcia pracy a sprawowaną opieką. Organ I instancji nie przeprowadził także stosowanego wywiadu środowiskowego, w którym ustalono by, jaka jest rzeczywista sytuacja. Stąd zasadne było wydanie decyzji kasatoryjnej.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
