Jak udzielać urlopu macierzyńskiego po zmianach od 2 stycznia 2016 r.

W wyniku zmian przepisów likwidacji ulegnie dodatkowy urlop macierzyński. Zostanie on bowiem włączony do urlopu rodzicielskiego.

Poszerzenie kręgu osób uprawnionych do dzielenia się urlopem macierzyńskim

Obecnie prawo pracownika-ojca dziecka do płatnych urlopów związanych z urodzeniem dziecka zależy od rodzaju aktywności zawodowej prowadzonej przez matkę dziecka. Możliwość dzielenia się urlopem związanym z urodzeniem dziecka istnieje tylko między rodzicami pozostającymi w stosunku pracy. Prawo do urlopu macierzyńskiego jest bowiem uprawnieniem przysługującym pracownicy-matce dziecka. Dlatego możliwość skorzystania z części urlopu macierzyńskiego przez pracownika-ojca dziecka jest uzależniona od tego, czy pracownica w dniu porodu pozostawała w stosunku pracy.

Wyjątkowo istnieje możliwość skorzystania z części urlopu macierzyńskiego przez pracownika ojca-dziecka, gdy matka dziecka nie jest pracownicą w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy (jest nieubezpieczona, np. bezrobotna, lub ubezpieczona z innego tytułu niż stosunek pracy, np. prowadzi działalność gospodarczą na własny rachunek lub wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia). Dotyczy to następujących przypadków:

● zgonu matki dziecka,

● porzucenia dziecka przez matkę,

● gdy matka dziecka jest niezdolna do samodzielnej egzystencji i stan zdrowia uniemożliwia jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem.

Po zmianach przepisów Kodeksu pracy, które wejdą w życie 2 stycznia 2016 r., zostanie wprowadzona wymienialność uprawnień urlopowych między rodzicami dziecka, niezależnie od tego, czy są oni objęci ubezpieczeniami społecznymi w razie choroby i macierzyństwa z tytułu posiadania statusu pracownika, czy też jedno z nich jest objęte takimi ubezpieczeniami z tytułu prowadzenia innej działalności zarobkowej. W ściśle określonych przypadkach będzie zatem możliwe korzystanie np. z części urlopu macierzyńskiego przez pracownika-ojca wychowującego dziecko, jeżeli ubezpieczona-matka dziecka zrezygnuje z pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części urlopu macierzyńskiego. Tak samo dopuszczalne będzie korzystanie przez pracownika-członka najbliższej rodziny z części urlopu macierzyńskiego przejętego od matki dziecka.