Czy wspólnik spółki z o.o. może pracować na etacie we własnej firmie

Tak. Może Pan zostać zatrudniony na etacie w spółce, której jest Pan współwłaścicielem i członkiem zarządu. Umowę o pracę może z Panem podpisać inny członek zarządu, jeżeli zostanie powołany uchwałą zgromadzenia wspólników na pełnomocnika upoważnionego do zawierania takich umów.

Wspólnik i członek zarządu spółki z o.o. może wykonywać pracę na podstawie umowy o pracę we własnej spółce tylko wówczas, gdy realizowane w ramach umowy o pracę zadania miałyby polegać na innych działaniach niż prace na rzecz spółki związane z prowadzeniem jej spraw. Takie stanowisko potwierdza orzecznictwo Sądu Najwyższego (wyrok z 9 czerwca 2010 r., II UK 33/10, wyrok z 16 grudnia 2008 r., I UK 162/08, M.P.Pr. 009/5/268--271). Praca na podstawie umowy o pracę wspólnika spółki z o.o. może zatem polegać m.in.na wykorzystywaniu własnych umiejętności, wiedzy i kwalifikacji zawodowych, jakimi jest umiejętność prowadzenia spraw księgowych. Wówczas nie jest konieczne przekazywanie tych spraw do biura rachunkowego. Zatem praca głównego księgowego wykonywana w spółce, której jest on współwłaścicielem, jest dopuszczalna.

Pracodawca nie może być jednocześnie swoim pracownikiem. Umowę o pracę charakteryzuje bowiem m.in. podległość służbowa. Dlatego zatrudnienie wspólnika i członka zarządu na etacie w spółce, którą prowadzi, może mieć miejsce, gdy podpisze on umowę o pracę z pełnomocnikiem lub radą nadzorczą, jeżeli funkcjonuje w spółce (art. 210 § 1 Kodeksu spółek handlowych). Takim pełnomocnikiem może być inny członek zarządu, np. Pana wspólnik. Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z 7 kwietnia 2010 r. (II UZP 5/10, OSNP 2011/19-20/263):

(...) dopuszczalne jest umocowanie przez zgromadzenie wspólników członka zarządu spółki z o.o. do zawarcia umowy o pracę z innym członkiem zarządu.

Członek zarządu występuje bowiem w roli pełnomocnika, nie zaś członka zarządu.

Niedopuszczalne natomiast będzie zatrudnienie na umowę o pracę jedynego właściciela spółki z o.o. Byłoby to bowiem zatrudnienie "z samym sobą".

W omawianej sytuacji umowę o pracę jako pracownik podpisze jeden ze wspólników, który będzie pracował jako główny księgowy. Dopuszczalne jest, aby jako pracodawca podpisał tę umowę drugi wspólnik, który uzyska odpowiednie pełnomocnictwo w tym zakresie. Pełnomocnictwo powinno dotyczyć uprawnienia do podpisywania dokumentów pracowniczych w spółce. Wówczas wspólnik działa w imieniu pracodawcy i może podpisać umowę o pracę oraz pozostałe dokumenty związane ze stosunkiem pracy.

Ponadto przepisy przewidują jedynie zakaz sprawowania przez głównego księgowego w spółce stanowiska członka rady nadzorczej, a nie stanowiska członka czy prezesa zarządu (art. 214 Kodeksu spółek handlowych).

UWAGA!

Pełnomocnikiem spółki z o.o. uprawnionym do zawierania umów o pracę może zostać dowolna osoba mająca zdolność do czynności prawnych, w tym także inny członek zarządu spółki z o.o.

PRZYKŁAD

Dwóch kolegów założyło spółkę z o.o. Obydwaj wspólnicy mają po 50% udziałów w spółce. Jeden z nich nie świadczy zbyt dużo pracy na korzyść spółki, bo pracuje w innej firmie na podstawie umowy o pracę, z której ma wynagrodzenie. Pracę na rzecz spółki traktuje jako dodatkowe zajęcie. Drugi ze wspólników poświęca spółce cały swój wolny czas i z racji swoich umiejętności zajmuje się wszystkimi finansowymi rozliczeniami. W takiej sytuacji dozwolone jest, aby jeden ze wspólników był zatrudniony w spółce na podstawie umowy o pracę za wynagrodzeniem, np. jako dyrektor finansowy, i czerpał przychody z umowy o pracę we własnej spółce oraz przychody z udziałów w spółce. Drugi ze wspólników będzie wówczas uzyskiwał jedynie przychody z udziałów w spółce.

Prowadzenie działalności w wieloosobowej spółce z o.o. nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych. Takim tytułem jest wyłącznie sprawowanie funkcji wspólnika w jednoosobowej spółce z o.o.

Zatem w przedstawionej sytuacji jeden wspólnik zatrudniony na podstawie umowy o pracę powinien zostać zgłoszony do ZUS z kodem pracowniczym (01 10 00), gdyż będzie go łączyła z pracodawcą umowa o pracę na wykonywanie pracy księgowego. Natomiast drugi wspólnik nie zostanie zgłoszony do ZUS i nie będzie podlegał żadnym składkom.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 22 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1502; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1662

● art. 210, art. 214 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych - j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 1030; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 978

● art. 6 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - j.t. Dz.U. z 2015 r., poz. 121; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 978

Dorota Kopeć-Żurawska

ekspert z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych z wieloletnim doświadczeniem, trener i szkoleniowiec