Wyrok SN z dnia 18 stycznia 2023 r., sygn. I USKP 72/22
Ocenę, czy konkretne czynności wykonywane przez ubezpieczonego w kwestionowanych okresach zatrudnienia mogą być uznane za pracę górniczą w rozumieniu art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, można dokonać dopiero po uzupełnieniu postępowania dowodowego i ustaleniu stanu faktycznego sprawy w sposób prawidłowy. Decyzja o uznaniu pracy za pracę górniczą nie może być oparta na rozporządzeniu wykonawczym, wewnętrznym zarządzeniu pracodawcy ani protokole komisji weryfikacyjnej kwalifikującej określone zatrudnienie jako pracę górniczą, lecz na rodzaju faktycznie wykonywanej pracy, która musi odpowiadać wymaganiom ustawowym.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Renata Żywicka (przewodniczący)
SSN Jarosław Sobutka (sprawozdawca)
SSN Robert Stefanicki
w sprawie z odwołania P. R. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w Zabrzu o emeryturę górniczą, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 18 stycznia 2023 r., skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18 marca 2021 r., sygn. akt III AUa 1660/20,
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Apelacyjnemu w Łodzi do ponownego rozpoznania.
Uzasadnienie
Decyzjami z 8 sierpnia 2017 r. i 17 listopada 2017 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Zabrzu odmówił P. R. prawa do emerytury górniczej, wskazując w uzasadnieniu decyzji, że ubezpieczony wykazał jedynie 2 lata, 7 miesięcy i 21 dni pracy górniczej, zamiast wymaganych 25 lat. Do stażu pracy górniczej nie zaliczono okresów: od dnia 1 czerwca 1992 r. do dnia 16 listopada 2006 r. na stanowisku kierowcy ciągnika, ponieważ zajmowane stanowisko nie figuruje w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty; od dnia 17 listopada 2006 r. do chwili obecnej, ponieważ wnioskodawca wykonuje te same czynności, na stanowisku kierowcy ciągnika. Organ rentowy wskazał ponadto, że nie zaliczył do stażu pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym okresu od dnia 26 listopada 1989 r. do dnia 31 maja 1992 r. na stanowisku montera koparek i zwałowarek oraz mechanika urządzeń układu KTZ, ponieważ stanowiska te nie figurują w załączniku nr 3 do rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r.
Po rozpoznaniu odwołania P. R. od powyższych decyzji, wyrokiem z dnia 9 października 2018 r., Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim zmienił zaskarżone decyzje w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu P. R. prawo do emerytury górniczej od dnia 6 czerwca 2017 r. Zdaniem Sądu pierwszej instancji skarżący udowodnił, że w okresie od dnia 1 czerwca 1992 r. do chwili obecnej wykonuje pracę górniczą sklasyfikowaną pod poz. nr 32 załącznika do rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r., a mianowicie rzemieślnika, zatrudnionego na stałe na odkrywce, przy wykonywaniu bieżących robót montażowych, konserwacyjnych i remontowych. Sąd pierwszej instancji uznał, iż nieprawidłowo pracodawca odwołującego się określił jego stanowisko jako operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce. Podkreślił jednocześnie, że nie ma to niekorzystnego wpływu na zakres uprawnień przysługujących odwołującemu się. Sąd Okręgowy ustalił, iż wnioskodawca po wykonaniu transportu sprzętu na odkrywkę, co zajmuje mu około dwóch godzin, wykonuje prace wspólnie z oddziałem m-2, do którego jest przydzielony. Nadmienił, iż do zadań oddziału m-2 należy utrzymywanie w ruchu stacji napędowych od koparki urabiającej do zwałowarki. Sąd pierwszej instancji ustalił, iż skarżący początkowo zajmował się stacjami napędowymi zlokalizowanymi w obrębie działania koparki nadkładowej, a od 2007 r. także koparki węglowej. Wymienił, że jego podstawowym zadaniem była i jest konserwacja stacji napędowych, będących w ruchu, poprzez ich konserwację, a mianowicie smarowanie bębnów i przekładni. Sąd pierwszej instancji kontynuował, iż wpierw ubezpieczony dostarcza za pomocą ciągnika układ smarowniczy oraz agregaty, a następnie przystępuje do pracy, która polega na obsłudze i przemieszczaniu agregatu smarowniczego za pomocą ciągnika. Konserwacja jednej stacji napędowej trwa do trzech godzin, gdyż na jednej stacji znajduje się od dziesięciu do piętnastu łożysk o średnicy około półtora metra. Sąd pierwszej instancji nadmienił, iż w razie awarii wnioskodawca realizuje obowiązki montażowe, polegające na wymianie zużytej instalacji na nowe części. Czynności te wnioskodawca realizuje we wkopie przez co najmniej pięć godzin dziennie. Sąd Okręgowy nie miał wątpliwości, że wyżej wskazane prace mieszczą się w definicji pracy górniczej w rozumieniu art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a polegają na bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych. W rezultacie Sąd Okręgowy, w oparciu o całokształt zgromadzonego materiału dowodowego uznał, że wnioskodawca realizował prace górnicze przez co najmniej pięć godzin dziennie. Sąd pierwszej instancji ustalił, iż pozostały zaś czas odwołujący się poświęcał na załadunek i przewiezienie sprzętu oraz niezbędnych materiałów, dotarcie na teren wyrobiska i przemieszczanie się pomiędzy stacjami napędowymi.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
