Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego przysługuje osobom rezygnującym z zatrudnienia w celu sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną niezależnie od ich wieku; decydująca jest ocena związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy niepodejmowaniem zatrudnienia a sprawowaną opieką.

W przypadku zbiegu uprawnień do specjalnego zasiłku opiekuńczego i świadczenia pielęgnacyjnego, przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego wymaga uprzedniego definitywnego zrezygnowania z przysługującego specjalnego zasiłku opiekuńczego, co wyklucza jednoczesne przyznanie obu świadczeń za ten sam okres oraz konieczność całkowitego uchylenia decyzji przyznającej specjalny zasiłek opiekuńczy.

Oświadczenie o rezygnacji z jednego z konkurencyjnych świadczeń, aby uzyskać inne świadczenie (m.in. pielęgnacyjne), musi być definitywne, nie zaś hipotetyczne lub uzależnione od warunku przyszłego. Świadczenie pielęgnacyjne może być przyznane dopiero po bezwarunkowej rezygnacji z dotychczasowego świadczenia.

W przypadku zbiegu uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego i specjalnego zasiłku opiekuńczego, osoba może ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne dopiero po wygaśnięciu prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub po skutecznej rezygnacji z tego zasiłku, a wyrównanie różnicy między świadczeniami nie jest możliwe.

W przypadku braku sądowego orzeczenia o opiece naprzemiennej, świadczenie wychowawcze przysługuje rodzicowi, który pierwszy złoży wniosek, niezależnie od faktycznego podziału opieki nad dzieckiem pomiędzy rodzicami.

Art. 82 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przewiduje przyznanie renty specjalnej jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach, które obejmują wybitne i niepowtarzalne zasługi oraz nadzwyczajne zdarzenia losowe. Trudna sytuacja materialna ani stan zdrowia nie są wystarczającymi przesłankami do przyznania tego świadczenia.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje jedynie osobom, na których zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny. Synowa niepełnosprawnej osoby nie spełnia tego warunku i nie może otrzymać świadczenia pielęgnacyjnego.

Prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, co do zasady, nie wyklucza możliwości pobierania świadczenia pielęgnacyjnego, jednakże jedynie wówczas, gdy wypłata renty jest zawieszona na wniosek beneficjenta. Nie jest dozwolone pobieranie tych świadczeń jednocześnie.

W postępowaniu w sprawie umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, to zobowiązany ma obowiązek wykazania przesłanek uzasadniających umorzenie tych należności, a organ administracyjny ma prawo, lecz nie obowiązek, do udzielenia stosownej ulgi, nawet jeśli występują przesłanki umorzenia.

W przypadku zbiegu uprawnień do świadczeń pielęgnacyjnego i specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenie pielęgnacyjne może zostać przyznane dopiero po wygaśnięciu prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego.

Osoba pobierająca rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy może ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne pod warunkiem, że przed złożeniem wniosku zawiesi pobieranie renty oraz wykaże związek przyczynowy między rezygnacją z zatrudnienia a sprawowaną opieką nad osobą niepełnosprawną.

Warunkiem przyznania świadczenia pielęgnacyjnego osobie innej niż współmałżonek osoby wymagającej opieki jest legitymowanie się przez współmałżonka osoby wymagającej opieki orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności (art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych).