Przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych wymaga stałej i długotrwałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności oraz udokumentowania braku możliwości podjęcia jakiejkolwiek pracy zarobkowej przez opiekuna z uwagi na charakter i intensywność sprawowanej opieki.

Dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego kluczowe jest, aby opieka nad osobą niepełnosprawną miała charakter stały lub długotrwały oraz istniał bezpośredni związek przyczynowy między rezygnacją z zatrudnienia a koniecznością sprawowania opieki. Sam fakt sprawowania opieki nie jest wystarczającą przesłanką do otrzymania świadczenia.

Konieczność sprawowania stałej, długotrwałej i intensywnej opieki nad osobą niepełnosprawną może uzasadniać rezygnację z zatrudnienia i stanowić podstawę do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, jeśli zakres tej opieki uniemożliwia podjęcie pracy zarobkowej.

Osoba uprawniona do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy nie może równocześnie pobierać świadczenia pielęgnacyjnego. Ma jednak prawo do wyboru jednego ze świadczeń, mogąc zrezygnować z renty na rzecz świadczenia pielęgnacyjnego poprzez jej zawieszenie. Teza od Redakcji

Dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego konieczny jest bezpośredni związek przyczynowo-skutkowy, w którym to konieczność stałego sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną wyklucza możliwość podjęcia lub kontynuowania zatrudnienia przez opiekuna.

Złożenie kolejnego wniosku o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego nie implikuje odmienności stanu faktycznego sprawy, jeśli okoliczności faktyczne nie uległy zmianie, zgodność sprawy ze stanem rozstrzygniętym stwierdza identyczność podstaw prawnych decyzji. Teza od Redakcji

Do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego wymagana jest rezygnacja z prowadzenia działalności gospodarczej, w tym gospodarstwa rolnego, spowodowana koniecznością stałej opieki nad osobą niepełnosprawną, a nie jedynie formalne oświadczenie o takim zaprzestaniu. Teza od Redakcji

Przy ocenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego nie można odmówić jego przyznania osobie faktycznie sprawującej opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny wyłącznie z powodu istnienia innych uprawnionych do opieki członków rodziny, jeśli to właśnie ona zrezygnowała z pracy w celu jej sprawowania. Teza od Redakcji

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobie, która ze względu na konieczność sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, rezygnuje z zatrudnienia, niezależnie od istnienia innych członków rodziny mogących potencjalnie uczestniczyć w sprawowaniu tej opieki. Teza od Redakcji

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, gdy brak aktywności zawodowej wnioskodawcy jest bezpośrednio i ściśle spowodowany koniecznością sprawowania opieki, a wymiar tej opieki obiektywnie wymusza rezygnację z pracy lub wyklucza jej podjęcie.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobie faktycznie sprawującej opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, niezależnie od możliwości innych dzieci do podjęcia tej opieki, o ile opieka ta uniemożliwia podjęcie zatrudnienia. Teza od Redakcji

Świadczenie pielęgnacyjne powinno być przyznawane wtedy, gdy opieka nad osobą niepełnosprawną uniemożliwia podjęcie jakiejkolwiek pracy zarobkowej; samo posiadanie rodzeństwa nie wyklucza możliwości uzyskania tego świadczenia, o ile wnioskodawca spełnia wszystkie ustawowe przesłanki. Teza od Redakcji

Świadczenie pielęgnacyjne może być przyznane tylko wtedy, gdy wnioskodawca nie posiada prawa do konkurencyjnego świadczenia na ten sam okres, co oznacza, że muszą być spełnione wszystkie materialnoprawne przesłanki przed wydaniem decyzji przyznającej nowe świadczenie. Teza od Redakcji

Warunkiem przyznania świadczenia pielęgnacyjnego osobom, na których spoczywa obowiązek alimentacyjny względem niepełnosprawnej osoby wymagającej opieki, jest legitymowanie się przez osoby zobowiązane do alimentacji w pierwszej kolejności (rodziców, dzieci, małżonka) orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności (NSA, sygn. akt I OPS 2/22).

Świadczenie pielęgnacyjne może być przyznane dopiero od miesiąca następującego po ostatnim miesiącu, w którym przysługiwało konkurencyjne świadczenie, takie jak specjalny zasiłek opiekuńczy.

Osoba spokrewniona w drugim stopniu z osobą niepełnosprawną nie może ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne, jeśli rodzic osoby niepełnosprawnej, będący żyjącym, nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Osoba sprawująca opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny może być uprawniona do świadczenia pielęgnacyjnego, jeżeli zakres czynności opiekuńczych wypełnia ustawowe kryteria opieki koniecznej, stałej i długotrwałej, wykluczającej możliwość podjęcia zatrudnienia. Czynności dnia codziennego mogą być uznane za część opieki, jeśli są związane z bezpośrednią pomocą niepełnosprawnemu.

Osoba sprawująca opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny może ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne, mimo posiadania prawa do emerytury, pod warunkiem rezygnacji z pobierania emerytury i spełnienia warunków przewidzianych w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Teza od Redakcji

Nielegitymowanie się przez małżonka osoby niepełnosprawnej orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności wyklucza przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego innym członkom rodziny zobowiązanym do świadczeń alimentacyjnych. Teza od Redakcji

Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego w przypadku opieki nad osobą pozostającą w związku małżeńskim przysługuje tylko, jeżeli współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Teza od Redakcji