Dla prawidłowego ustalenia istnienia obowiązku zwrotu nienależnie pobranego świadczenia decydujące znaczenie ma świadomość osoby pobierającej świadczenie co do okoliczności wpływających na jego nienależność, w tym właściwe pouczenie o zasadach pobierania świadczeń z funduszu alimentacyjnego (art. 23 u.p.o.u.a.).

Świadomość beneficjenta dotycząca nienależnego pobrania świadczeń ma kluczowe znaczenie dla ustalenia obowiązku ich zwrotu; w przypadku niepełnego pouczenia ze strony organów, pobranie środków niekoniecznie musi być uznane za nienależne.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego pobrane jednocześnie ze świadczeniami alimentacyjnymi uzyskanymi z innego źródła mogą być uznane za nienależne tylko wtedy, gdy świadczeniobiorca działał w złej wierze, będąc świadomym nieuprawnionego charakteru pobranego świadczenia.

Przy wydawaniu decyzji o umorzeniu należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne organ musi właściwie przeprowadzić postępowanie dowodowe i wyjaśnić okoliczności istotne dla oceny spełnienia przesłanek umorzenia tych należności, co powinno być odzwierciedlone w uzasadnieniu decyzji zgodnie z wymaganiami art. 107 § 3 k.p.a.

Nie jest przeszkodą do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego fakt istnienia innych członków rodziny zobowiązanych alimentacyjnie, o ile istnieje faktyczny związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy rezygnacją z zatrudnienia a koniecznością sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje wyłącznie w sytuacji, gdy istnieje bezpośredni i aktualny związek przyczynowy pomiędzy rezygnacją z zatrudnienia a koniecznością sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną.

Pouczenie beneficjenta świadczeń rodzinnych o warunkach nienależnego pobrania zasiłku powinno być jasne i zrozumiałe, jednak nie jest konieczne, aby wykraczało poza zawarte w decyzji terminowe określenia konsekwencji uzyskania nowego orzeczenia o niepełnosprawności.

Do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawną osobą konieczne jest istnienie bezpośredniego związku przyczynowego, gdy konieczność opieki jest przeszkodą w podjęciu pracy zarobkowej. Brak takiego związku wyklucza możliwość przyznania świadczenia.