Warunkiem przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego zgodnie z art. 17 ust. 1a uśr jest legitymowanie się przez osobę zobowiązaną w pierwszej kolejności do świadczeń alimentacyjnych orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Fakt przyznania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy nie stanowi sam w sobie przeszkody do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego, jeśli istnieje możliwość podjęcia zatrudnienia w warunkach pracy chronionej.
W przypadku świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy w drodze wyjątku, wykazanie szczególnych, niezależnych okoliczności, które uniemożliwiły wypracowanie wymaganych okresów składkowych, obciąża wnioskodawcę. Przesłanki tego świadczenia muszą wystąpić łącznie, a brak spełnienia jednej z nich uniemożliwia przyznanie świadczenia.
Przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych wymaga wykazania bezpośredniego związku przyczynowego pomiędzy rezygnacją z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej a koniecznością sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną, co oznacza, że samo sprawowanie opieki, bez ustalenia związku między nią a brakiem możliwości podjęcia pracy, nie jest
Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje osobie, która pozostaje rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej i jest obciążona wobec osoby wymagającej opieki obowiązkiem alimentacyjnym.
W sprawach dotyczących umorzenia nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych organ administracji musi w pierwszej kolejności ustalić, czy zachodzą specjalne okoliczności uzasadniające udzielenie ulgi w postaci umorzenia, odroczenia płatności lub rozłożenia na raty, i dokonać oceny zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 7 k.p.a. Decyzja o umorzeniu jest uznaniowa i powinna być pozbawiona cech dowolności
Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego wymaga istnienia obowiązku alimentacyjnego, określonego w art. 128 k.r.o., ciążącego na krewnych w linii prostej oraz rodzeństwie, natomiast inne osoby nieobciążone tym obowiązkiem, w tym siostrzeńcy osoby niepełnosprawnej, nie mają prawa do tego świadczenia, nawet jeśli faktycznie sprawują nad nią opiekę.