Wyrok NSA z dnia 12 kwietnia 2018 r., sygn. I OSK 2423/17
Pomoc społeczna
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Maciej Dybowski sędzia NSA Wiesław Morys (spr.) sędzia del. WSA Ewa Kręcichwost-Durchowska po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego we [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 13 lipca 2017 r., sygn. akt IV SA/Wr 63/17 w sprawie ze skargi S. Z. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego we [...] z dnia [...] listopada 2016 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia wychowawczego oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 13 lipca 2017 r., sygn. akt IV SA/Wr 63/17, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uwzględnił skargę S. Z. na sprecyzowaną w sentencji decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego we [...] i uchylił tę decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji.
Jak wynika z jego uzasadnienia, zapadł on w następującym stanie faktycznym i prawnym: na skutek wniosku S. Z. (dalej zamiennie wnioskodawca, odwołujący się, skarżący) o przyznanie świadczenia wychowawczego na kolejne dziecko - M. Z. - Prezydent [...] decyzją z dnia [...] września 2016 r., nr [...], wydaną z jego upoważnienia przez Administratora w Zespole Świadczeń Wychowawczych Działu Świadczeń Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej we [...], odmówił wnioskowi. Organ uznał bowiem, że W. Z. (syn wnioskodawcy) nie wchodzi w skład rodziny, tym samym świadczenie wychowawcze na rzecz kolejnego dziecka wnioskodawcy - M. Z. nie przysługuje. Powołał się na wydany przez Sąd Okręgowy we [...] wyrok z dnia [...] lipca 2008 r., sygn. akt [...], w którym powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej nad W. Z. A. P.-Z. oraz ustalono kontakty ojca z synem. Według organu córka wnioskodawcy, w myśl art. 2 pkt 14 ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowaniu dzieci (Dz. U. z 2016 r., poz. 195 ze zm.), dalej ustawa, jest pierwszym dzieckiem, zaś strona nie wnosi o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko. Wnioskodawca w odwołaniu zarzucił błąd w ustaleniu, że wskutek wyroku rozwodowego ustalającego wykonywanie władzy rodzicielskiej nad jego synem doszło do sytuacji, w której córka jest jego pierwszym dzieckiem. W tym zakresie organ przyjął ustalenia z wyroku rozwodowego, pomijając ustalenia zawarte w ugodzie z [...] lipca 2009 r. co do zakresu opieki nad synem z pierwszego małżeństwa, na podstawie której w istocie sprawuje faktyczną opiekę. Wskazał, że jeśli ustawa o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci za przesłankę przyznania świadczenia wychowawczego przyjmuje "sprawowanie opieki" to pojęcia tego nie można utożsamiać z czysto formalnym "powierzeniem wykonywania władzy rodzicielskiej" jednemu z rodziców. Zaskarżoną decyzją z dnia [...] listopada 2016 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze we [...] utrzymało w mocy tę decyzję. W jej motywach organ ten przytoczył brzmienie przepisów ustawy, tj.: art. 4 ust. 2 określającego krąg osób uprawnionych do świadczenia wychowawczego, art. 2 pkt 5 zawierającego definicję na użytek ustawy pojęcia dziecka, art. 2 pkt 16 definiującego pojęcie rodziny oraz art. 22 regulującego kwestie zbiegu prawa osób uprawnionych do świadczenia wychowawczego. Jak podał, na gruncie ustawy, pojęcie "rodzina" zawarte w art. 2 pkt 16 zostało zdefiniowane poprzez wyliczenie osób wchodzących w jej skład i jednocześnie przez wyłącznie osób niestanowiących członków tej rodziny. Rodzic może więc uwzględnić dziecko w składzie rodziny (a także wystąpić z wnioskiem o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na to dziecko) jedynie, gdy łącznie spełnione zostaną dwie przesłanki: pozostawanie dziecka na utrzymaniu rodzica oraz wspólne zamieszkiwanie dziecka z rodzicem. Wyjątek od tej zasady wprowadza zdanie trzecie powołanego wyżej przepisu, zgodnie z którym w sytuacji, gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obojga rodziców rozwiedzionych lub żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu, zalicza się jednocześnie do członków rodzin obydwojga rodziców. Według organu ustawodawca przesądził zatem, że w kwestii możliwości zaliczenia dziecka do członków rodzin obydwojga rodziców przesądzającą jest okoliczność orzeczonej wyrokiem sądu opieki naprzemiennej. Opieka naprzemienna jest sprawowana zazwyczaj w oparciu o plan wychowawczy. Sąd Okręgowy we W. w wyroku rozwodowym z dnia [...] lipca 2008 r., sygn. akt [...], m.in. powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad W. Z. A. P.-Z., ograniczając władzę rodzicielską S. Z. do współdecydowania o istotnych sprawach dziecka, w szczególności w zakresie stanu zdrowia (pkt II wyroku); określił udział skarżącego w kosztach utrzymania W. Z. na kwotę 400,00 zł miesięcznie (pkt III wyroku); określił terminy kontaktów ojca z synem W. Z. (pkt IV wyroku). Sąd Rejonowy dla [...], Wydział III Rodzinny i Nieletnich, po rozpoznaniu sprawy z wniosku S. Z. o zmianę postanowienia w przedmiocie kontaktów z W. Z., postanowieniem z dnia [...] lipca 2009 r., sygn. akt [...], nadał klauzulę wykonalności ugodzie zawartej przez S. Z. i A. C. przed mediatorem w zakresie kontaktów skarżącego z synem. Odwołujący się nie zamieszkuje razem z synem, który zatem nie wchodzi w skład rodziny w rozumieniu art. 2 pkt 16 ustawy. Wyrokiem z dnia [...] lipca 2008 r. przesądzono, że W. Z. mieszka z matką, której powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej nad nim, ograniczając jednocześnie władzę rodzicielską ojcu do współdecydowania o istotnych sprawach dziecka. Wymienionym wyrokiem i ugodą nie postanowiono o umieszczeniu W. Z. pod opieką naprzemienną obojga rodziców, a jedynie o zabezpieczeniu kontaktów skarżącego z synem. Orzeczenia te nie regulowały zamieszkiwania W. Z. z każdym z rodziców w powtarzających się okresach, a wyłącznie prawo spotykania się odwołującego się z W. Z. w wyznaczonych terminach/okresach. Wójt Gminy [...], rozpatrując wniosek A. C. o przyznanie jej świadczenia wychowawczego na drugie dziecko, uznał, że W. Z. wchodzi w skład rodziny A. C. (jako pierwsze dziecko).
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
