Wyrok NSA z dnia 7 listopada 2017 r., sygn. II OSK 2214/16
Postanowienia Konwencji haskiej nie regulują kwestii posiadania obywatelstwa danego państwa. Artykuł 1 Konwencji stanowi wprost, że każde państwo władne jest określić w swoim ustawodawstwie, kto jest jego obywatelem. Postanowienia Konwencji zawierają reguły kolizyjne, które rozstrzygają o pierwszeństwie jednego z posiadanych obywatelstw, lecz nie zmierzają do eliminacji stanu wielokrotnego obywatelstwa.
Teza od Redakcji
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jacek Chlebny Sędziowie Sędzia NSA Zofia Flasińska (spr.) Sędzia del. WSA Piotr Korzeniowski po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej M. F. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 kwietnia 2016 r., sygn. akt IV SA/Wa 2839/15 w sprawie ze skargi M. F. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia [...] lipca 2015 r., nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego oddala skargę kasacyjną
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 13 kwietnia 2016 r., IV SA/Wa 2839/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę M. F. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia [...] lipca 2015 r. w przedmiocie odmowy potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego.
Wyrok ten został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
Decyzją z [...] kwietnia 2015 r. Wojewoda [...] odmówił potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego przez M. F.. Wojewoda ustalił, że skarżący urodził się [...] listopada 1962 r. w N. J. jako M. Y. M. F., s. Ch. B. i F. z domu R. Aktualnie posługuje się on izraelskim paszportem wydanym na imię i nazwisko M. F.. Z uwierzytelnionej kopii aktu małżeństwa rodziców zainteresowanego wynika ponadto, że urodził się on jako dziecko ślubne, bowiem jego rodzice zawarli związek małżeński [...] kwietnia 1956 r. w N. J. Dla stwierdzenia, czy zainteresowany posiada obywatelstwo polskie, miarodajne są kryteria nabycia i utraty tego obywatelstwa określone w ustawie z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. Nr 10, poz. 49) obowiązującej w dacie jego narodzin. Art. 4 ustawy stanowi, że dziecko nabywa przez urodzenie obywatelstwo polskie, gdy oboje rodzice są obywatelami polskimi albo jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie jest nieznane lub nieokreślone jest jego obywatelstwo lub nie posiada żadnego obywatelstwa. Natomiast art. 6 ust. 1 stanowi o tym, że dziecko rodziców, z których jedno jest obywatelem polskim, drugie zaś obywatelem innego państwa, nabywa przez urodzenie obywatelstwo polskie. Wnioskodawca powołał się na polskie obywatelstwo ojca, Ch. B.F. (ur. 1 września 1929 w B.). Z informacji zawartych we wniosku wynika, że matka strony F. R. urodziła się [...] kwietnia 1932 r. w Czechosłowacji, lecz od 1955 r. posiadała obywatelstwo amerykańskie. Pismem z 24 grudnia 2014 r. pełnomocnik skarżącego poinformował, że rodzice wnioskodawcy nie mieli wspólnego miejsca zamieszkania ani na terenie Polski, ani na terenie Czechosłowacji, zaś wedle twierdzeń pełnomocnika w chwili urodzin wnioskodawcy jego matka już nie posiadała obywatelstwa czechosłowackiego, ponieważ naturalizowała się w USA w 1955 r. Wojewoda następnie przeanalizował postanowienia ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 7, poz. 44 z późn. zm.) i stwierdził, że ojciec skarżącego Ch. F. nabył na podstawie tej ustawy obywatelstwo polskie i posiadał to obywatelstwo w chwili narodzin skarżącego. Przyczyną wydania decyzji odmownej wobec skarżącego były natomiast postanowienia Konwencji między Polską Rzeczpospolitą Ludową a Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną o uregulowaniu zagadnień dotyczących podwójnego obywatelstwa sporządzonej w Warszawie 17 maja 1965 r. (Dz. U. z 1966 r. Nr 19, poz. 120; dalej również: "Konwencja z 1965 r."). Zgodnie z art. 9 ust. 1 tej konwencji, rodzice, z których jedno posiada obywatelstwo jednej z Umawiających się Stron, drugie zaś obywatelstwo drugiej Umawiającej się Strony, mogą wybrać dla dziecka urodzonego po dniu wejścia w życie niniejszej Konwencji obywatelstwo jednej z Umawiających się Stron. W myśl art. 9 ust. 3 Konwencji z 1965 r., jeżeli dziecko urodzi się na terytorium państwa trzeciego, to rodzice powinni przedłożyć w ciągu trzech miesięcy od dnia urodzenia się dziecka zgodne oświadczenie w dwóch egzemplarzach o wyborze obywatelstwa przedstawicielstwu dyplomatycznemu lub właściwemu urzędowi konsularnemu tej Umawiającej się Strony, której obywatelstwo dla dziecka wybrali. Artykuł 9 ust. 4 Konwencji stanowił natomiast, iż w przypadku braku zgodnego oświadczenia rodziców o wyborze obywatelstwa dla dziecka będzie ono posiadać wyłącznie obywatelstwo tej Umawiającej się Strony, na terytorium której urodziło się. Dziecko urodzone na terytorium państwa trzeciego będzie posiadać obywatelstwo tej Umawiającej się Strony, na której terytorium rodzice jego mieli bezpośrednio przed wyjazdem za granicę stałe miejsce zamieszkania; jeżeli rodzice takiego miejsca zamieszkania nie mieli, dziecko będzie posiadać obywatelstwo matki. Wojewoda wskazał, że zgodnie z informacjami zawartymi we wniosku matka zainteresowanego urodziła się [...] kwietnia 1932 r. w Czechosłowacji. Pismem z 24 grudnia 2014 r. pełnomocnik wyjaśnił ponadto, że w dniu urodzin wnioskodawcy jego matka już nie posiadała obywatelstwa czechosłowackiego, ponieważ naturalizowała się w Ameryce w roku 1955. Pismem z 16 kwietnia 2015 r. Wydział Konsularny Ambasady RP w Pradze przekazał odpowiedź otrzymaną z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Republiki Czeskiej z tłumaczeniem na język polski, zgodnie z którą już w 1928 roku została między Czechosłowacją a Stanami Zjednoczonymi Ameryki podpisana Konwencja o naturalizacji, która weszła w życie w dniu 14 listopada 1929 r. i pozostała częścią przepisów prawa Republiki Czeskiej aż do 20 sierpnia 1997 r. Powyższa obustronna konwencja, mająca pierwszeństwo przed ustawą, prowadziła do unikania podwójnego obywatelstwa w przypadku nabycia obywatelstwa drugiej strony. Zgodnie z art. 1 tej Konwencji, czechosłowacki obywatel, starszy niż 21 lat, utracił czechosłowackie obywatelstwo ex lege poprzez nabycie obywatelstwa Stanów Zjednoczonych Ameryki w wyniku naturalizacji. Postanowienia tego artykułu nie dotyczyły obywateli umawiających się stron Konwencji, którzy przeszli proces naturalizacji w drugim kraju w okresie, kiedy jego własny kraj prowadził wojnę - w Czechosłowacji chodziło o okres od 17 września 1938 r. (data 1-szej czechosłowackiej mobilizacji) do 7 maja 1957 r. (datanawiązania stosunków dyplomatycznych z Japonią). Matka strony nabyła obywatelstwo amerykańskie 29 listopada 1955 r., co potwierdza uwierzytelniona kopia jej aktu naturalizacji. Zatem zgodnie z przywołanymi powyżej przepisami Konwencji o naturalizacji między Czechosłowacją a Stanami Zjednoczonymi Ameryki nabycie obywatelstwa amerykańskiego nie spowodowało utraty obywatelstwa czechosłowackiego matki skarżącego. Tym samym w dacie narodzin wnioskodawcy jego matka nadal posiadała obywatelstwa czechosłowackie. Wojewoda pismem z 20 kwietnia 2015 r. wystąpił do Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w N. J. z prośbą o udzielenie informacji czy wnioskodawca figuruje na liście osób, dla których dokonywano wyboru obywatelstwa polskiego na mocy Konwencji z 1965 r. Odpowiadając na powyższe Konsulat Generalny RP w N. J. poinformował, iż skarżący nie figuruje w aktach Konsulatu. Mając na uwadze powyższe ustalenia Wojewoda stwierdził, że wnioskodawca, zgodnie z cytowanym powyżej art. 9 ust. 4 Konwencji miedzy Polską Rzecząpospolitą Ludową a Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną o uregulowaniu zagadnień dotyczących podwójnego obywatelstwa, wobec niedokonania przez jego rodziców wyboru obywatelstwa polskiego, nabył wyłącznie obywatelstwo matki. Tym samym potwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego przez M. F. nie jest możliwe.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
