Wyrok SN z dnia 18 maja 2022 r., sygn. II PSKP 117/21
1. Prawo działacza związkowego do ochrony trwałości stosunku pracy nie ma charakteru bezwzględnego. Roszczenie o przywrócenie go do pracy nie powinno być uwzględniane automatycznie bez zbadania okoliczności konkretnego przypadku, a przede wszystkim przyczyn zwolnienia.
2. Wykładnia normy prawnej musi w odniesieniu do uprawnienia z art. 32 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych uwzględniać także art. 32 ust. 1 pkt 1 tej ustawy i zgodnie z priorytetem wykładni gramatycznej ograniczyć ochronę do osób wyraźnie w ust. 1 tego przepisu wymienionych.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jolanta Frańczak (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Halina Kiryło
SSN Romualda Spyt
w sprawie z powództwa D. K. przeciwko Zarządowi Transportu Miejskiego w P. o przywrócenie do pracy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 18 maja 2022 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego w P. z dnia 24 kwietnia 2020 r., sygn. akt VIII Pa […],
1. oddala skargę kasacyjną,
2. zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 240 (dwieście czterdzieści) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w P. wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2020 r. oddalił apelację powoda D. K. (pkt 1) i apelację pozwanego Zarządu Transportu Miejskiego w P. (pkt 2) od wyroku Sądu Rejonowego w P. z dnia 26 września 2019 r., którym zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 11.588,85 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązaniem umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy pracownika, a w pozostałym zakresie powództwo oddalono oraz obciążył strony kosztami postępowania apelacyjnego w zakresie poniesionym (pkt 3).
W sprawie przedmiotem sporu była kwestia, czy pracodawca prawidłowo rozwiązał z powodem umowę o pracę w trybie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. oraz czy powód podlegał szczególnej ochronie przed rozwiązaniem umowy o pracę.
Sądy meriti ustaliły, że powód był pracownikiem Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w P. od 2007 r., zatrudnionym na stanowisku kontrolera biletów w Pionie do Spraw Organizacji Przewozów. Z dniem 1 stycznia 2009 r. nastąpiło przejęcie pracowników Pionu do Spraw Organizacji Przewozów MPK przez Zarząd Transportu Miejskiego w trybie art. 231 k.p. i pracodawcą powoda z mocy prawa stał się pozwany Zarząd Transportu Miejskiego w P. (dalej ZTM). Powód był członkiem Związku Zawodowego NSZZ „S.”(dalej jako NSZZ „S.”). W dniu 26 marca 2010 r. odbyły się wybory władz statutowych na kadencję 2010-2014. Po wyborze władz statutowych została podjęta uchwała o objęciu szczególną ochroną stosunku pracy pięciu osób, w tym powoda. Szczególna ochrona miała przysługiwać wskazanym pracownikom do dnia 31 marca 2014 r. Na stanowiskach kierowniczych u pozwanego pracodawcy było zatrudnionych wówczas pięć osób, o czym pracodawca poinformował związek zawodowy pismem z dnia 16 marca 2010 r. Pismem z dnia 14 grudnia 2012 r. kierowanym do Przewodniczącej Organizacji Związkowej NSZZ „S.” w ZTM P. powód złożył rezygnację z członkostwa w Związku Zawodowym. W dniu 7 listopada 2012 r. do Krajowego Rejestru Sądowego został wpisany Związek Zawodowy Pracowników Miasta P. w ZTM w P. . Pismem z dnia 14 grudnia 2012 r. dyrektor pozwanego został poinformowany o wyborach władz statutowych nowo utworzonego związku zawodowego na kadencję 2012-2016. Do zarządu został wybrany powód jako przewodniczący komisji zakładowej. Komisja zakładowa podjęła uchwałę o objęciu szczególną ochroną stosunku pracy wymienionych w uchwale pięciu osób, w tym powoda. Szczególna ochrona miała przysługiwać wskazanym imiennie pracownikom do dnia 31 grudnia 2016 r. Na koniec 2012 r. ścisłe kierownictwo w ZTM w P. obejmowało cztery osoby. Pismem z dnia 14 stycznia 2013 r. powód jako przewodniczący Związku Zawodowego Pracowników Miasta P. zwrócił się do pracodawcy o pobieranie składki członkowskiej od wynagrodzeń 11 pracowników. Na dzień 14 stycznia 2013 r. liczba zatrudnionych u pozwanego pracowników wynosiła 164 osoby, a miesiąc później 162 osoby. Na dzień 31 marca 2013 r. Związek Zawodowy Pracowników Miasta P. liczył 17 członków. Powód, podobnie jak inni członkowie tego związku zawodowego, często korzystał ze zwolnień lekarskich. W przypadku około 10 osób średnia liczba dni zwolnień lekarskich wynosiła 522 dni.
Do obowiązków pracowniczych powoda jako kontrolera należała kontrola biletów, a w przypadku ujawnienia pasażera bez ważnego biletu bądź dokumentu uprawniającego do ulgi możliwość wystawienia opłaty dodatkowej. Kontrolerom nie wolno było stosować środków przymusu bezpośredniego wobec pasażerów ani takich metod pracy, które powodowałyby zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia. Zgodnie z punktem III „d” instrukcji stanowiskowej BHP w przypadku agresji ze strony pasażera kontroler powinien zachować szczególną ostrożność. Stosownie do § 3 Kodeksu Etyki Zawodowej w kontaktach z klientami pracownik zachowuje się uprzejmie, okazuje im zrozumienie, służy swoją pomocą. W przypadku trudnej kontroli kontroler ze względów bezpieczeństwa miał prawo od niej odstąpić. Od takiej kontroli mógł też odstąpić, gdy osoba kontrolowana była cudzoziemcem i zachodziły trudności w porozumieniu się. Zaleceniem pracodawcy było, że jeżeli pasażer bez biletu pokazuje dokument tożsamości, z którego wynika, iż jest cudzoziemcem i nie ma stałego adresu w Polsce, nie rozumie języka polskiego, aby odstąpić od jego ukarania i zastosować pouczenie. Kontrolerzy otrzymują premię za wystawienie opłaty za brak biletu.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
