Ochrona pracowników przed zwolnieniem z pracy
Zakres ochrony pracowników przed zwolnieniem z pracy jest zróżnicowany w zależności od chronionej kategorii zatrudnionych. Przepisy przewidują też od niej różne wyjątki. Przykładowo w odniesieniu do kobiet w ciąży przepisy zakładają ochronę bezwzględną, a w przypadku np. pracowników pełniących funkcje związkowe czy parlamentarzystów – ochronę względną, tj. uwarunkowaną uzyskaniem zgody odpowiedniego podmiotu na zwolnienie z pracy.
Szczególną ochronę niektórych pracowników przed zwolnieniem z pracy oraz warunków ich zatrudnienia przewidują przepisy Kodeksu pracy, a także przepisy szczególne.
1. Ochrona stosunku pracy kobiet w okresie ciąży
Ochrona kobiety w ciąży przed rozwiązaniem z nią umowy o pracę jest jedną z najszerszych w systemie prawa pracy.
1.1. Zakres ochrony stosunku pracy kobiet ciężarnych
Zgodnie ze zmienionymi od 26 kwietnia 2023 r. przepisami w okresie ciąży pracodawca nie może:
prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy z tą pracownicą,
wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tą pracownicą, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca ją zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.
Zakaz rozwiązania umowy dotyczy również analogicznie wypowiedzenia zmieniającego (art. 42 § 1 Kodeksu pracy).
Przez prowadzenie przygotowań należy rozumieć np. konsultacje wypowiedzenia czy rozwiązania umowy o pracę ze związkami zawodowymi.
Ochrona stosunku pracy kobiet w ciąży obejmuje zatem:
zakaz wypowiedzenia stosunku pracy,
zakaz wypowiedzenia zmieniającego,
zakaz rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia z przyczyn niezawinionych przez pracownika (art. 53 Kodeksu pracy),
zakaz rozwiązania stosunku pracy z winy pracownicy bez zgody zakładowej organizacji związkowej,
zakaz prowadzenia przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę.
Zakaz tych czynności obowiązuje zarówno wtedy, gdy w chwili złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu albo rozwiązaniu umowy kobieta jest w ciąży, jak i wtedy, gdy oświadczenie to zostało złożone przed zajściem w ciążę, a pracownica zaszła w ciążę w czasie biegu wypowiedzenia, co w swoim postanowieniu potwierdził także Sąd Najwyższy, wskazując:
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
