Wyrok SN z dnia 15 stycznia 2020 r., sygn. III PK 5/19
1. Pracodawca uchybiający w sposób ciężki podstawowym prawom pracownika nie może być objęty ochroną tylko ze względu na wadliwości formalne oświadczenia pracownika, skoro art. 611 k.p. jednoznacznie ochronę tę przyznaje jedynie w przypadku niezasadnego rozwiązania stosunku pracy (gdy nie zostaje spełniona przesłanka wskazana w art. 55 § 11 k.p.)
2. Wola podjęcia niezwłocznie nowej pracy nie pozbawia pracownika prawa do rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą, jeśli ziściły się przesłanki z art. 55 § 11 k.p.
3. W przypadku przekroczenia terminu, o którym mowa w art. 55 § 2 k.p., znaczny upływ czasu między ciężkim naruszeniem przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika a rozwiązaniem przez pracownika umowy o pracę może oznaczać brak zasadności tego rozwiązania.
Biuletyn SN Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych nr 3-4/2020
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jolanta Frańczak (przewodniczący)
SSN Romualda Spyt (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Staryk
w sprawie z powództwa P. Sp. z o.o. w L. przeciwko J. G. o odszkodowanie, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 15 stycznia 2020 r., skargi kasacyjnej pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 14 czerwca 2018 r., sygn. akt VIII Pa (…),
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w W. do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 15 lutego 2018 r. Sąd Rejonowy w W., sygn. akt IV P (…), w punkcie I. zasądził od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 15.177 zł tytułem odszkodowania za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 21 listopada 2016 r. do dnia zapłaty (pkt I); w pozostałym zakresie powództwo oddalił (pkt II); rozstrzygając o kosztach postępowania (pkt III).
Sąd ustalił, że pozwany był zatrudniony u strony powodowej w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku maszynisty pojazdów trakcyjnych. Pozwany, podobnie jak i inni pracownicy zatrudnieni na stanowisku maszynisty pojazdów trakcyjnych, wykonywał pracę w systemie równoważnego czasu pracy, w przyjętym trzymiesięcznym okresie rozliczeniowym, na podstawie ustalanego harmonogramu pracy. Pozwany nigdy nie zgłaszał bezpośredniemu przełożonemu, że wykonuje pracę w godzinach nadliczbowych oraz że nie jest mu z tego tytułu wypłacane należne wynagrodzenie za pracę. Należne pozwanemu wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych zostało pozwanemu wypłacone. Państwowa Inspekcja Praca okresie luty - kwiecień 2015 r. przeprowadziła u strony powodowej kontrolę, po której zobowiązano ją między innymi do rzetelnego prowadzenia ewidencji czasu pracy pracowników do celów prawidłowego ustalenia ich wynagrodzeń i innych świadczeń związanych z pracą oraz do dokonania analizy dokumentów pracowników stanowiących źródło informacji o ich czasie pracy oraz niezwłocznego obliczenia i wypłacenia uprawnionym pracownikom wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych wraz z należnym z tego tytułu dodatkiem. Kolejna kontrola u strony powodowej przeprowadzona została przez Państwową Inspekcję Pracy w okresie lipiec - sierpień 2016 r. i. Na jej podstawie ustalono, że powodowa Spółka wykonała zobowiązanie w zakresie przeprowadzenia analizy dokumentów pracowników stanowiących źródło informacji o ich czasie pracy oraz niezwłocznego obliczenia i wypłacenia uprawnionym pracownikom wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych wraz z należnym z tego tytułu dodatkiem za okres wymagalności roszczeń w okolicznościach to uzasadniających. Jednocześnie w trakcie tej kontroli dokonano kontroli ewidencji czasu pracy losowo wybranych pracowników, w tym pozwanego, za okresy: styczeń - marzec 2016 r. i kwiecień - czerwiec 2016 r., i nie stwierdzono przypadków przekroczenia dopuszczalnej liczby godzin nadliczbowych w danym roku kalendarzowym, przekroczeń ustalonej przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy, przypadków zatrudniania pracowników z naruszeniem przepisu dotyczącego odpoczynku dobowego i tygodniowego, naruszeń przepisów o pracy w porze nocnej. Ustalono też, że wynagrodzenie za pracę wypłacane jest terminowo, za przekroczenie normy dobowej i przeciętnie tygodniowej wypłacane jest odpowiednie wynagrodzenie za pracę wraz z dodatkiem, za pracę w niedziele i święta wypłacane jest odpowiednie wynagrodzenie za pracę wraz z dodatkiem. W okresie październik - listopad 2016 r. u strony powodowej przeprowadzona została ponownie kontrola przez Państwową Inspekcję Pracy, w trakcie której między innymi nie stwierdzono nieprawidłowości prowadzenia ewidencji czasu pracy, ustalono, że zapisy dokonywane w kartach pracy pojazdów trakcyjnych znajdują odzwierciedlenie w kartach czasu pracy, nie stwierdzono przypadków przekroczenia dopuszczalnej liczby godzin nadliczbowych w danym roku kalendarzowym, nie stwierdzono przekroczeń ustalonej przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy, nie stwierdzono przypadków zatrudniania pracowników z naruszeniem przepisu dotyczącego odpoczynku dobowego i tygodniowego, nie stwierdzono naruszeń przepisów o pracy w porze nocnej. Jednocześnie w trakcie kontroli poddano ponownie weryfikacji - w stosunku do pozwanego - dwa okresy rozliczeniowe trzymiesięczne tj., styczeń - marzec 2016 r. oraz kwiecień - czerwiec 2016 r. oraz niepełny okres rozliczeniowy, tj. lipiec - wrzesień 2016 r. i na podstawie analizy czasu pracy nie stwierdzono w tym zakresie nieprawidłowości w prowadzeniu ewidencji czasu pracy, nieprawidłowości dotyczących niezapewnienia przynajmniej raz na cztery tygodnie niedzieli wolnej od pracy, pracy w tej samej dobie rozliczeniowej ze względu na przyjęte regulacje zakładowe, przypadków przekroczenia dopuszczalnej liczby godzin nadliczbowych w danym roku kalendarzowym, przekroczeń ustalonej przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy, przypadków zatrudniania pracownika z naruszeniem przepisu dotyczącego odpoczynku dobowego i tygodniowego, naruszeń przepisów o pracy w porze nocnej, a jednocześnie ustalono, że: zapisy dokonywane w kartach pracy pojazdów trakcyjnych znajdują odzwierciedlenie w kartach czasu pracy. Nadto w następstwie przedstawionych inspektorowi pracy list płac losowo wybranych pracowników, w tym między innymi pozwanego, ustalono, że: wynagrodzenie za pracę wypłacane jest terminowo, wysokość wypłacanego wynagrodzenia nie narusza przepisów o najniższym wynagrodzeniu, za przekroczenie normy dobowej i przeciętnie tygodniowej wypłacane jest odpowiednie wynagrodzenie za pracę wraz z dodatkiem, za pracę w niedzielę i święta wypłacane jest odpowiednie wynagrodzenie za pracę wraz z dodatkiem. Strona powodowa posiada braki w obsadzie na stanowisku maszynisty pojazdów trakcyjnych, którego przygotowanie zawodowe zajmuje około 2-3 lat. Z uwagi na powyższe rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika zatrudnionego na stanowisku maszynisty rodzi dla strony powodowej trudności w zakresie organizacji pracy, a także powoduje dodatkowe koszty z uwagi na generowanie potrzeby pracy przez innych pracowników w godzinach nadliczbowych.
Pismem z dnia 30 czerwca 2016 r. pozwany zwrócił się do pracodawcy z wnioskiem o rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron, jednak pracodawca na powyższe nie wyraził zgody. W dniu 4 lipca 2015 r. pozwany nie stawił się w pracy i nie usprawiedliwił swojej nieobecności, mimo że w tym dniu miał, zgodnie z planem, wykonywać pracę od 06:00 do 18:00. Pismem z dnia 4 lipca 2015 r., doręczonym stronie powodowej w dniu 5 lipca 2016 r., pozwany rozwiązał umowę o pracę, na podstawie art. 55 § 1 k.p., bez zachowania okresu wypowiedzenia, wskazując jako przyczynę rozwiązania umowy brak wypłacania wynagrodzenia za godziny nadliczbowe. W tym samym dniu, tj. w dniu 5 lipca 2016 r. pozwany podjął zatrudnienie w spółce C. . Strona powodowa zwróciła się do pozwanego z prośbą o sprecyzowanie, w jakich konkretnie terminach pracował w godzinach nadliczbowych i nie otrzymał za to wynagrodzenia, zaznaczając w tym zakresie, iż dokumenty rozliczeniowe nie wskazują na uchybienia w tym zakresie. Pozwany nie udzielił odpowiedzi na to pismo. Pismem z dnia 27 lipca 2016 r., doręczonym stronie powodowej w dniu 28 lipca 2016 r., pozwany, w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z winy pracodawcy w trybie art. 55 § 1 k.p. wezwał pracodawcę do wypłacenia: odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia oraz nagrody, tj. tzw. „K.”. W odpowiedzi na to pismo strona powodowa, pismem z dnia 4 sierpnia 2016 r., poinformowała pozwanego, że wobec braku odpowiedzi na jej pismo z dnia 8 lipca 2016 r. uznaje oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie art. 55 § 1 k.p. za niezasadne podkreślając, iż pozwany nie wskazał ani jednego dnia, w którym rzekomo pracował w godzinach nadliczbowych i nie otrzymał za to wynagrodzenia, jak również, że z prowadzonej ewidencji czasu pracy wynika, że wypłaciła pozwanemu należne wynagrodzenie za cały przepracowany czas. Jednocześnie odmówiła wypłacenia pozwanemu żądanych kwot, wskazując, iż rozważa wystąpienie wobec pozwanego o odszkodowanie, o którym mowa w art. 61 k.p. W związku z pismem strony powodowej z dnia 4 sierpnia 2016 r. pozwany, w piśmie z dnia 30 sierpnia 2016 r., doręczonym pracodawcy w dniu 5 września 2016 r., poinformował, że Państwowa Inspekcja Pracy nakazała pracodawcy wyrównanie pracownikom wynagrodzenia za pracę poza grafikiem, a jednocześnie wskazał, że rozwiązanie umowy wiązało się również z tym, że nie były przestrzegane przez pracodawcę przepisy bhp i załączył do pisma swoje zestawienie czasu pracy za marzec 2015 r. Pismem z dnia 10 listopada 2016 r., doręczonym pozwanemu w dniu 17 listopada 2016r., strona powodowa wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 15.177 zł, tytułem odszkodowania za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, w terminie 3 dni od dnia otrzymania wezwania.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
