Wyrok NSA z dnia 5 czerwca 2008 r., sygn. I OSK 823/07
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jolanta Rajewska (spr.) Sędzia NSA Irena Kamińska Sędzia WSA (del.) Arkadiusz Despot-Mładanowicz Protokolant Barbara Dąbrowska po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej H. D. - K., G. D., T. D. i B. U. G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 22 grudnia 2006 r. sygn. akt IV SA/Wa 2076/06 w sprawie ze skargi H. D. - K., G. D., T. D. i B. U. G. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] nr [...] w przedmiocie reformy rolnej 1. uchyla zaskarżony wyrok i decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] nr [...], 2. zasądza od Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na rzecz H. D. - K., G. D., T. D. i B. U. G. kwotę 600 (sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 22 grudnia 2006 r. sygn. akt IV SA/Wa 2076/06 oddalił skargę H. D. - K., G. D., T. D. i B. U.G. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] nr [...] w przedmiocie reformy rolnej. Wyrok zapadł w następujących okolicznościach sprawy.
Wojewoda W. decyzją z dnia [...] odmówił stwierdzenia, iż nieruchomość o oznaczeniach geodezyjnych obręb [...], mapa nr 1, działka [...], o pow. 13.4129 ha, na której znajduje się pałac wraz z otaczającym go parkiem, nie podpadała pod działanie przepisu art. 2 ust 1 lit. e dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz.U. z 1945 r. Nr 3, poz.13 ze zm. - dalej dekret PKWN).
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, po rozpatrzeniu odwołania H. D. - K., G. D., T. D. i B. U. G., następców prawnych J. K. D. - byłego właściciela przedmiotowej nieruchomości, decyzją z dnia [...], nr [...] powyższe rozstrzygnięcie utrzymał w mocy.
W uzasadnieniu wyraził pogląd, że na podstawie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu PKWN, po jego nowelizacji dekretem z dnia 17 stycznia 1945 r., przejęciu na własność Skarbu Państwa podlegały szeroko pojęte nieruchomości ziemskie, a zatem i takie, które nie posiadały charakteru rolnego. Pojęcie nieruchomości ziemskiej "znacjonalizowanej" jest przy tym znacznie szersze od nieruchomości "parcelowanej" na rzecz rolników i może obejmować np. tereny przeznaczone dla szkół oraz poddanych zarządowi państwowemu lub samorządowemu ośrodków dla podniesienia kultury rolnej, wytwórczości nasiennej, hodowlanej oraz przemysłu rolnego. Dla tworzenia takich ośrodków przejmowane były także zabudowania, w tym pałace i dwory, z reguły położone w parku, stanowiące przed przejęciem na własność Państwa tzw. ośrodek majątku, będący siedzibą jego właściciela. Potwierdza to treść art. 6 dekretu PKWN, a także § 11 i § 44 pkt 2 - 4 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r., w sprawie wykonania dekretu PKWN z 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz.U. Nr 10, poz.51). Natomiast z żadnego przepisu dekretu nie wynika, by z przejęcia na cele reformy rolnej wyłączone były między innymi parki czy zabudowania dworskie. Uznanie, że zespół pałacowo - parkowy nie podpadał pod działanie art. 2 ust 1 lit. e dekretu PKWN, skutkowałoby przy tym dopuszczalnością zamieszkiwania przez jego właściciela z rodziną w pałacu i korzystaniem z niego w nieskrępowany sposób z innych zabudowań gospodarczych i parku. To zaś pozostawałoby w sprzeczności z przepisami zarówno dekretu, jak i rozporządzenia wykonawczego, według których właścicielom nie wolno było w ogóle przebywać i zamieszkiwać na terenie znacjonalizowanej nieruchomości, a gospodarstwo rolne na ogólnych zasadach reformy rolnej mogło być mu ewentualne przydzielone tylko w innym powiecie. Oznacza to, iż zespoły pałacowo-parkowe, które wchodziły w skład majątku ziemskiego o charakterze rolnym o powierzchni powyżej 100 ha lub 50 ha użytków rolnych i stanowiły własność tego samego podmiotu, razem z pozostałym majątkiem ziemskim, przejmowane były na własność Państwa na podstawie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu PKWN.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
