Opłaty za użytkowanie wieczyste

Opłaty za użytkowanie wieczyste - rozliczenia podatkowe i rachunkowe

Przedsiębiorcy w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej dość często wykorzystują grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego (lub Skarbu Państwa). Grunty te mogą być bowiem oddawane w użytkowanie wieczyste, w wyniku czego oddający w użytkowanie nadal pozostaje właścicielem gruntu, natomiast użytkownik nabywa prawa zbliżone do praw właściciela.

Zasady oddawania gruntów w użytkowanie wieczyste i gospodarowania tymi gruntami wynikają z przepisów art. 232-243 ustawy - Kodeks cywilny oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Nieruchomość gruntowa może zostać oddana w wieczyste użytkowanie zarówno osobie fizycznej, jak i osobie prawnej. Z reguły oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste następuje na okres 99 lat, choć w przypadkach wyjątkowych, gdy cel gospodarczy użytkowania wieczystego nie wymaga oddania gruntu na 99 lat, dopuszczalne jest jego oddanie na okres krótszy. Jednak wówczas okres ten musi wynosić co najmniej 40 lat.

Prawo to może być przedmiotem obrotu zarówno na rynku pierwotnym (w relacji: jednostka samorządu terytorialnego - użytkownik wieczysty), jak i wtórnym (w relacji: użytkownik wieczysty - nabywca). Ustanowienie prawa wieczystego użytkowania gruntu na rynku pierwotnym w umowie z jednostką samorządu terytorialnego (gmina, powiat) następuje na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Ustanowione w ten sposób prawo, przysługujące użytkownikowi wieczystemu, może być przedmiotem dalszego obrotu. Może ono zostać zbyte przez użytkownika wieczystego na rzecz kolejnego nabywcy na rynku wtórnym.

1. Pierwsza opłata i opłaty roczne za użytkowanie wieczyste

Za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne.

Wysokość pierwszej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego wynosi od 15% do 25% ceny nieruchomości gruntowej. Zasady związane z jej opłaceniem są uzależnione od trybu, w jakim doszło do oddania nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste. Jeśli nastąpiło ono w drodze przetargu, to pierwsza opłata podlega zapłacie jednorazowo, nie później niż do dnia zawarcia umowy o oddanie tej nieruchomości w użytkowanie wieczyste. Jeśli natomiast do oddania nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste doszło w drodze bezprzetargowej, to pierwszą opłatę można także rozłożyć na oprocentowane raty, ale na czas nie dłuższy niż 10 lat.

Użytkownik wieczysty poza pierwszą opłatą przez cały okres użytkowania wieczystego uiszcza również opłaty roczne. W zależności od określonego w umowie celu, na jaki nieruchomość gruntowa została oddana w użytkowanie, opłata roczna wynosi od 0,3% do 3% ceny nieruchomości gruntowej. Opłatę roczną należy wnieść z góry za dany rok w terminie do 31 marca. Za 2012 r. należy to zrobić w terminie do 2 kwietnia 2012 r., ponieważ 31 marca 2012 r. przypada w sobotę. Wyjątkiem od tej reguły jest opłata za rok, w którym zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Wówczas bowiem opłaty rocznej nie pobiera się.

● art. 232-243 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 230, poz. 1370

● art. 70-72 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 64, poz. 341

Aneta Szwęch

konsultant podatkowy

2. Jak ująć w księgach rachunkowych pierwszą opłatę za użytkowanie wieczyste

Spółka zawarła z urzędem miasta umowę o użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej. Jak należy ująć w księgach rachunkowych pierwszą opłatę za użytkowanie wieczyste?