Jakie przepisy dotyczące szkoleń stosujemy do pracowników sfery budżetowej

Pragmatyki (np. ustawy: o służbie cywilnej, o pracownikach samorządowych, o pracownikach urzędów państwowych, Karta Nauczyciela) bardziej lub mniej dokładnie precyzują zasady pobierania nauki przez zatrudnionych przy pomocy pracodawcy. Jednak gdy stosunek pracy danej grupy zawodowej regulują przepisy szczególne, stosujemy do nich Kodeks pracy w zakresie nieuregulowanym w szczególnych przepisach (art. 5 Kodeksu pracy). Większość pragmatyk służbowych również odsyła do stosowania przepisów Kodeksu pracy w kwestiach w nich nieujętych. Mimo to wzajemne relacje przepisów szkoleniowych z Kodeksu pracy i z pragmatyk służbowych wciąż wzbudzają kontrowersje. Przedstawiamy je na tle najliczniejszych kategorii pracowników sektora finansów publicznych.

Stosowanie kodeksowych przepisów szkoleniowych do samorządowców

Ustawa o pracownikach samorządowych nie zajmuje się szerzej zawodowym dokształcaniem przez reprezentantów tej grupy zawodowej. Wskazuje, że do ich służbowych obowiązków należy stałe doskonalenie umiejętności i kwalifikacji (art. 24 ust. 2 pkt 7 ustawy o pracownikach samorządowych). Uczestniczą więc oni w różnych formach nauki, a jednostka zatrudniająca w planie finansowym rezerwuje fundusze na ten cel (art. 29 ustawy o pracownikach samorządowych). Jednak akt ten nie przewiduje np., że koszty szkoleń samorządowców ponosi obligatoryjnie pracodawca. Dlatego sięgamy tu po kodeksowe regulacje szkoleniowe (art. 5 Kodeksu pracy i art. 43 ustawy o pracownikach samorządowych).

WAŻNE!

Pracownicy samorządowi podnoszą kwalifikacje zawodowe na takich samych zasadach jak osoby zatrudnione w prywatnych firmach, czyli na podstawie 103¹-103⁶ Kodeksu pracy.

Kierownik jednostki samorządowej nie ma więc bezwzględnego obowiązku organizowania edukacji zatrudnionego i jej finansowania. Z ogólnego obowiązku pracodawców ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji wynika jednak, że nie powinien im w tym przeszkadzać i odmawiać pomocy bez uzasadnionej przyczyny. Wręcz przeciwnie - zakład pracy ma stwarzać warunki sprzyjające nauce pracownika, np. udzielać urlopów szkoleniowych czy bezpłatnych bez stwarzania trudności, przyznawać pieniądze, jeśli go na to stać (wyrok Sądu Najwyższego z 25 maja 2000 r., I PKN 657/99; OSNP 2001/22/660 oraz uzasadnienie do uchwały z 10 marca 2005 r., II PZP 2/05; OSNP 2005/16/240). Gdy kierownik chce posłać samorządowca np. na szkolenie, studia czy studia podyplomowe, zazwyczaj podpisuje z nim umowę o podnoszenie kwalifikacji zawodowych z inicjatywy pracodawcy bądź za jego zgodą. Musi się liczyć z tym, że po zawarciu takiej umowy ma obowiązek udzielania pracownikowi samorządowemu urlopów szkoleniowych: