Diety i inne należności z tytułu podróży służbowej - jak ustalić ich wysokość, by nie płacić od nich składek

Należności przysługujące z tytułu podróży służbowej są zróżnicowane w zależności od tego, czy pracownik został wysłany w podróż na obszarze kraju czy za granicę. Ich wysokość została określona w rozporządzeniu jedynie w stosunku do pracowników sfery budżetowej. Prywatni pracodawcy mogą ustalić inne zasady zwrotu tych należności.

Należy przy tym rozróżnić sytuację wysłania pracownika w podróż służbową od oddelegowania go do innej miejscowości w celu czasowego wykonywania tam pracy. Jeżeli pracownik został oddelegowany do pracy za granicę i zostało zmienione jego miejsce wykonywania pracy, to pobyt pracownika poza krajem nie jest podróżą służbową. W takim przypadku pracownik nie przebywa w podróży służbowej i nie ma prawa do świadczeń z tytułu takiej podróży. Potwierdza to m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 11 października 2005 r. (I PK 67/05, OSNP 2006/17-18/268), w którym sąd orzekł, że "miejscowość, w której pracodawca udostępnił pracownikowi nieodpłatnie lokal mieszkalny i w której pracownik faktycznie przebywał, choćby bez zamiaru stałego tam pobytu, bez względu na dopełnienie obowiązku meldunkowego, jest miejscowością czasowego pobytu pracownika w rozumieniu § 4 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz.U. Nr 236, poz. 1990 ze zm.)". Zatem jeśli pracodawca wypłaci należności z tytułu podróży służbowej pracownikowi, który faktycznie został wysłany do innej miejscowości w celu czasowego wykonywania tam pracy, wypłacone kwoty należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na jego ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.