Granice dozwolonej krytyki usługodawcy a naruszenie dóbr osobistych konsumenta - Wyrok SN z dnia 21 stycznia 2025 r., sygn. II CSKP 142/23
Przedsiębiorca, jako profesjonalny uczestnik obrotu gospodarczego, powinien wykazywać większą odporność na krytykę ze strony konsumenta, a krytyka ta – jeśli dotyczy jakości usług i mieści się w granicach rzeczowości – nie może być uznana za naruszenie dóbr osobistych. Natomiast reakcja przedsiębiorcy, polegająca na personalnym ataku na konsumenta, może stanowić przekroczenie granic wolności słowa i naruszenie jego dobrego imienia.
Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:
SSN Władysław Pawlak (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Agnieszka Piotrowska
SSN Karol Weitz
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 21 stycznia 2025 r. w Warszawie skargi kasacyjnej Rzecznika Praw Obywatelskich od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 8 lipca 2021 r., V ACa 115/21, w sprawie z powództwa X.Y. przeciwko X.Y.1 o ochronę dóbr osobistych oraz z powództwa wzajemnego X.Y.1 przeciwko X.Y. o ochronę dóbr osobistych przy udziale Rzecznika Praw Obywatelskich,
I. odrzuca skargę kasacyjną w części obejmującej pkt 1 zaskarżonego wyroku w zakresie zmieniającym punkt V wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z 16 września
2020 r., I C 790/18;
III. uchyla zaskarżony wyrok w pkt 3 i zasądza od X.Y.1 na rzecz X.Y. kwotę 1680 (jeden tysiąc sześćset osiemdziesiąt) zł z tytułu kosztów postępowania apelacyjnego;
IV. oddala skargę kasacyjną w pozostałej części.
Uzasadnienie
Wyrokiem z 15 września 2020 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie: 1) zobowiązał pozwanego X.Y.1, aby w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się wyroku zamieścił jednokrotnie na swój koszt w przeglądarce internetowej […] oświadczenie następującej treści: „Ja X.Y.1, prowadzący działalność gospodarczą pod firmą M., autor opinii opublikowanej pod danymi „X.Y. notariusz” przepraszam notariusz X.Y. za bezprawne naruszenie prawa do firmy: Kancelaria Notarialna X.Y.-Notariusz. Zamieszczona przeze mnie opinia zawierała nieprawdziwe i obraźliwe informacje oraz zarzuty . X.Y.1”, opatrzone tytułem „Przeprosiny X.Y.1 za naruszenie dóbr osobistych notariusz X.Y.”, przy czym tytuł pogrubioną czcionką Arial o rozmiarze 14, a treść oświadczenia czcionką o rozmiarze 12; 2) zobowiązał pozwanego, aby w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku zamieścił jednokrotnie na swój koszt oświadczenie o treści i w formie jak w pkt 1) wyroku w zakładce „Opinie o Kancelarii Notarialnej X.Y. - Notariusz”, oraz na stronie internetowej: […] w zakładce: Strona główna, które będzie aktywne przez okres trzech miesięcy; 3) upoważnił powódkę X.Y. do zastępczego wykonania wyroku w zakresie pkt 1) i 2) na koszt pozwanego na wypadek zaniechania przez niego wykonania; 4) w pozostałym zakresie powództwo X.Y. oddalił (tj. częściowo w zakresie sposobu usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych, czasookresu publikacji oświadczenia o przeproszeniu oraz zasądzenia zadośćuczynienia w kwocie 20 000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie); 5) zobowiązał pozwaną wzajemnie X.Y., aby w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się wyroku zamieściła jednokrotnie na swój koszt w przeglądarce internetowej […] oświadczenie następującej treści: „Ja X.Y. autorka opinii dotyczącej firmą M. przepraszam Pana X.Y.1 za bezprawne naruszenie jego dóbr osobistych w postaci naruszenia dobrego imienia oraz za bezprawne naruszenie prawa do firmy: M. Zamieszczona przeze mnie opinia zawierała nieprawdziwe i obraźliwe informacje oraz zarzuty. X.Y.”, przy czym czcionka użyta do przedstawienia w/w treści będzie co najmniej o 2 pkt większa, niż czcionka zastosowana przez wydawcę do redakcji treści ogłoszeń standardowych; 6) zobowiązał pozwaną wzajemnie, aby w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku zamieściła jednokrotnie na swój koszt oświadczenie o treści i w formie jak w pkt 5) wyroku na portalu […] które będzie aktywne przez okres trzech miesięcy; 7) upoważnił powoda wzajemnego do zastępczego wykonania wyroku na koszt pozwanej wzajemnie w zakresie pkt 5 i 6 wyroku na wypadek gdyby pozwana wzajemnie nie wykonała nałożonego na nią zobowiązania; 8) w pozostałym zakresie powództwo wzajemne oddalił (tj. częściowo co do zakresu i sposobu usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych oraz czasookresu publikacji oświadczenia o przeproszeniu, a także zasadzenia kwoty 20 000 zł na wskazany cel społeczny z ustawowymi odsetkami za opóźnienie); 9) zniósł wzajemnie pomiędzy stronami koszty procesu; 10) nakazał pobrać od powoda wzajemnego X.Y.1 na rzecz Skarbu Państwa kwotę 600 zł tytułem nieuiszczonej części opłaty sądowej od pozwu wzajemnego.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
