Wyrok NSA z dnia 14 grudnia 2023 r., sygn. I OSK 2226/22
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Iwona Bogucka (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Mariola Kowalska Sędzia NSA Piotr Niczyporuk po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J.N. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 17 sierpnia 2022 r., sygn. akt II SA/Ol 500/22 w sprawie ze skargi J.N. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Olsztynie z dnia 30 maja 2022 r., nr SKO.82.433.2022 w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wyrokiem z 17 sierpnia 2022 r., sygn. akt II SA/Ol 500/22 oddalił skargę J.N. (dalej: skarżący) na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Olsztynie z 30 maja 2022 r., nr SKO.82.433.2022, którą utrzymano w mocy decyzję Wójta Gminy S. z 7 marca 2022 r., o odmowie przyznania skarżącemu prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad matką, legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności.
W skardze kasacyjnej skarżący, zaskarżając wyrok w całości, wniósł o jego uchylenie i zasądzenie od organu na rzecz skarżącego kosztów postępowania, a także o rozpoznanie skargi w trybie uproszczonym i rozpoznanie skargi kasacyjnej na posiedzeniu niejawnym.
Sądowi I instancji zarzucono naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a) ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 615, dalej: u.ś.r.), polegającą na pominięciu celów ustawy i przyjęcie, że okoliczność pobierania przez opiekuna renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy stanowi negatywną przesłankę do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że przepis art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a) u.ś.r. stanowi, że świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia; 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym. Rozpatrując przedmiotową sprawę organy poprzestały na literalnym brzmieniu treści art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a) u.ś.r. i przyjęły, że skoro skarżący ma ustalone prawo do renty, to nie przysługuje mu świadczenie pielęgnacyjne. Poprzestanie na wykładni językowej normy zawartej w dyspozycji art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a) u.ś.r. może prowadzić do takiego wniosku, to jednak, zdaniem skarżącego, zastosowanie dyrektyw wykładni systemowej oraz dyrektyw wykładni funkcjonalnej i celowościowej prowadzi do takiego rozumienia tego przepisu, że wyłącza on prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osoby mającej ustalone prawo emerytury, gdy uprawniony przy zbiegu uprawnień do tych świadczeń nie złoży oświadczenia o rezygnacji z prawa do emerytury. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym oraz w teorii prawa zgodnie wskazuje się na potrzebę uzupełnienia wyników wykładni językowej wynikami wykładni systemowej i funkcjonalnej. Jak trafnie wskazano w wyroku NSA z 30 kwietnia 2020 r., sygn. akt I OSK 1546/19, zróżnicowanie sytuacji opiekunów osób niepełnosprawnych, polegające na wyłączeniu w całości prawa do świadczenia pielęgnacyjnego tych opiekunów, którzy mają ustalone prawo do jednego ze świadczeń wymienionych w art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a) u.ś.r. w sytuacji, gdy to świadczenie jest niższe niż świadczenie pielęgnacyjne, stałoby w sprzeczności z konstytucyjnymi zasadami równości wobec prawa (art. 32 ust. 1 Konstytucji), ale także z zasadami sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji), czy udzielania szczególnej pomocy rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej (art. 71 ust. 1 zdanie drugie Konstytucji) i osobom niepełnosprawnym (art. 69 Konstytucji).
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
