ZUS nie może kwestionować kwoty zadeklarowanej przez przedsiębiorcę jako podstawy wymiaru składek

ZUS nie może kwestionować kwoty zadeklarowanej przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, jeżeli mieści się ona w granicach określonych ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przedsiębiorca nie może być zaskakiwany wynikiem sądowej wykładni przepisu prawnego w sytuacji, gdy jego językowa treść jest jasna i jednoznaczna, potwierdzona orzecznictwem Sądu Najwyższego, a nadto zgodna z wolą ustawodawcy - wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 marca 2023 r. w sprawie o sygn. akt: II NSNc 107/23

Sąd Najwyższy uwzględnił skargę nadzwyczajną wniesioną przez Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców i uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie w sprawie o wysokość podstawy wymiaru składek osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą. 

Sąd Apelacyjny uznał, że działania ubezpieczonej nie zasługują na ochronę prawną, ponieważ zmierzały do uzyskania zasiłków nieodpowiadających wysokości osiąganych dochodów. SA zauważył, że spór w istocie sprowadzał się do interpretacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i odpowiedzi na pytanie, czy organ ubezpieczeniowy ma prawo podważyć zadeklarowaną przez przedsiębiorcę podstawę wymiaru składek i samodzielnie ustalić jej niższą wysokość. 

SN uchylając wyrok SA podkreślił, że w świetle obowiązujących przepisów oraz orzecznictwa Sądu Najwyższego ZUS nie może kwestionować kwoty zadeklarowanej przez osobę prowadzącą działalność jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, jeżeli mieści się ona w granicach określonych ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych. SN zauważył również, że w związku ze specyfiką działalności prowadzonej na własny rachunek obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ich wysokość nie są powiązane z osiągniętym faktycznie przychodem, lecz wyłącznie z istnieniem tytułu ubezpieczenia i zadeklarowaną przez ubezpieczonego kwotą, niezależnie od tego, czy ubezpieczony osiąga przychody i w jakiej wysokości. 

ZUS  uporczywie odmawia stosowania zasad Konstytucji  Biznesu, pomimo, że urzędnicy są zobowiązani kierować się zasadą: co nie jest zabronione jest dozwolone oraz interpretowania niejasności przepisów na korzyść przedsiębiorcy. Argumentacja ZUS prowadziła do przekonania, że względną pewność co do prawa ubezpieczona posiadałaby jedynie w przypadku zrezygnowania z uprawnień zagwarantowanych jej w ustawie, t.j. w przypadku zadeklarowania minimalnej podstawy wymiaru składek. Z takim poglądem w świetle zasady demokratycznego państwa prawnego nie można się zgodzić, tym bardziej, że ustawa wprost przewiduje uprawnienie ubezpieczonych do wskazania tej podstawy w widełkowo określonych granicach i w oderwaniu od jakichkolwiek kryteriów – powiedział Adam Abramowicz Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Źródło: Biuro Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców