W sprawach dotyczących odpowiedzialności osób trzecich za zaległości podatkowe spółki, organ podatkowy właściwy według art. 17a Ordynacji podatkowej musi rozstrzygać zgodnie z przepisami, bez konieczności ustalania nowej miejscowej właściwości na podstawie miejsca wykonywania czynności opodatkowanych.

Właściwość miejscową organu podatkowego w sprawach odpowiedzialności osób trzecich określa art. 17a ordynacji podatkowej jako ogólną, nie akcyjną. NSA uznał za uzasadnione oddalenie skarg kasacyjnych, potwierdzając prawidłowość uchylenia przez WSA decyzji organu odwoławczego.

Odpowiedzialność podatkowa osoby trzeciej za zaległości podatkowe spółki musi być orzekana przez organ podatkowy właściwy miejscowo i rzeczowo, z należytym uwzględnieniem pełnych praw do obrony, w tym możliwości efektywnego podważania ustaleń wymiarowych.

Przeniesienie odpowiedzialności podatkowej w stosunku do osób trzecich powinno być orzekane przez właściwy organ podatkowy, a właściwość miejscową określa się z uwzględnieniem specyficznego podatku oraz intencjonalności wszczęcia postępowań karnych-skarbowych jako czynnika zawieszającego termin przedawnienia zobowiązań podatkowych.

W postępowaniu o odpowiedzialność podatkową osób trzecich wymagane jest uwzględnienie prawa do obrony, w tym możliwości kwestionowania ustaleń z postępowania wymiarowego oraz zapewnienie prawidłowego doręczenia postanowień wszczynających takie postępowanie.

Członek zarządu spółki odpowiada solidarnie za zaległości w płaceniu zaliczek na podatek dochodowy, jeśli spółka utraciła zdolność do wykonywania zobowiązań, a wniosek o upadłość nie został złożony mimo istniejącego ku temu obowiązku. Posiadanie jedynego wierzyciela nie wyłącza tej odpowiedzialności.

Ciężar wykazania przesłanek egzoneracyjnych określonych w art. 116 § 1 O.p., w tym braku winy w niezłożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie, spoczywa na członku zarządu; organ podatkowy nie ma obowiązku udowadniać braku tych przesłanek.

Członek zarządu spółki, który nie złożył wniosku o ogłoszenie upadłości pomimo istnienia przesłanek niewypłacalności, ponosi odpowiedzialność za zaległości podatkowe spółki, o ile nie wykaże, że podjął wszelkie staranne działania, by uniknąć szkody dla wierzycieli.

Ciężar wykazania przesłanek egzoneracyjnych z art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej spoczywa na członku zarządu, a brak wiedzy o sytuacji finansowej spółki, wynikający z faktycznego pozostawienia zarządzania innym osobom, nie wyłącza winy w niezłożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości i nie zwalnia z odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki.

Sąd kasacyjny uznał cofnięcie skargi kasacyjnej za dopuszczalne i umorzył postępowanie, orzekając zwrot kosztów. Cofnięcie nie zmierzało do obejścia prawa ani nie dotyczyło aktu nieważnego.

Skarga kasacyjna podlega oddaleniu; decyzja Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu w sprawie odmowy uchylenia decyzji ostatecznej była prawidłowa, a orzeczenie TSUE z 16 października 2019 r. nie wpływa na jej treść.

Wystawienie faktury VAT zawierającej podatek powoduje obowiązek jego zapłaty, niezależnie od korekt, jeśli nie wyeliminowano ryzyka uszczuplenia budżetowego – art. 108 ust. 1 ustawy o VAT oraz art. 203 dyrektywy 112.