Orzeczenia
Świadczenie rodzinne pobrane w warunkach określonych w art. 23a ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych, które zostało uchylonej z powodu zastosowania przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, jest świadczeniem nienależnie pobranym, co zobowiązuje do jego zwrotu.
Przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych nie przysługuje osobie zobowiązanej do alimentacji, w sytuacji gdy małżonek osoby niepełnosprawnej, będący adresatem obowiązku alimentacyjnego, nie jest osobą niepełnosprawną.
O prawie do świadczenia pielęgnacyjnego decyduje nie tylko stan zdrowia osoby niepełnosprawnej uprawniający do opieki, ale również aktualna, uniemożliwiająca podjęcie zatrudnienia, stała i długotrwała konieczność opieki nad nią, obejmująca także czynności związane z prowadzeniem gospodarstwa domowego.
Osoba posiadająca ustalone prawo do emerytury ma możliwość uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego pod warunkiem zawieszenia wypłaty emerytury, jeśli spełnia pozostałe ustawowe warunki; organy administracyjne powinny informować o możliwości takiego wyboru, respektując wykładnię systemową i funkcjonalną przepisów prawa.
Brak podpisów wszystkich członków składu orzekającego pod sentencją wyroku stanowi podstawę do stwierdzenia nieważności postępowania sądowego zgodnie z art. 183 § 2 pkt 4 p.p.s.a.
W przypadku zbiegu uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego i specjalnego zasiłku opiekuńczego, osoba uprawniona może otrzymać tylko jedno z tych świadczeń, przy czym konieczne jest zrzeczenie się uprawnień do świadczenia konkurencyjnego.
Dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego wymagana jest ścisła zależność między niepodejmowaniem zatrudnienia a koniecznością sprawowania osobistej opieki nad osobą niepełnosprawną, co nie zachodzi, gdy wnioskodawca pobiera emeryturę i ma wsparcie osób trzecich w opiece.
Świadczenie pielęgnacyjne jest przyznawane za faktyczny brak możliwości podjęcia zatrudnienia z powodu konieczności stałej lub długotrwałej opieki nad osobą niepełnosprawną. Sama pomoc w codziennych czynnościach nie jest wystarczająca do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego.
Warunkiem przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego jest legitymowanie się przez współmałżonka osoby wymagającej opieki orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
W przypadku sprawowania stałej i długotrwałej opieki nad osobą niepełnosprawną, która uniemożliwia podjęcie przez opiekuna jakiejkolwiek pracy zarobkowej, osoba ta ma prawo do świadczenia pielęgnacyjnego niezależnie od potencjalnego obciążenia obowiązkiem alimentacyjnym innych członków rodziny.
W przypadku kiedy świadczenie pielęgnacyjne przysługujące osobie sprawującej opiekę nad członkiem rodziny jest wyższe od otrzymywanej przez nią emerytury, możliwe jest zawieszenie prawa do emerytury i uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego, co jest zgodne z zasadą sprawiedliwości społecznej i równości wobec prawa.
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobie sprawującej opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, jeżeli faktycznie nie może ona podjąć zatrudnienia z powodu konieczności stałej, całodobowej opieki nad osobą niepełnosprawną, a okoliczność istnienia innych osób zobowiązanych do alimentacji nie stanowi przeszkody do przyznania tego świadczenia.
Stwierdzenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego wymaga oceny, czy zakres i intensywność sprawowanej opieki nad osobą niepełnosprawną uniemożliwia opiekunowi podjęcie zatrudnienia lub pracy zarobkowej, przy czym ocena ta powinna uwzględniać aktualne potrzeby i stan zdrowia osoby podlegającej opiece oraz możliwości i realia życiowe opiekuna.
Przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego nie może być uzależnione od istnienia innych osób zobowiązanych alimentacyjnie, zdolnych do podzielenia się obowiązkami opiekuńczymi, jeśli osoba wnioskująca o świadczenie faktycznie sprawuje pełną i całodobową opiekę nad członkiem rodziny wymagającym stałej pomocy, co uniemożliwia jej podjęcie pracy zarobkowej.
Przy ocenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego istotne jest ustalenie, czy zakres opieki nad osobą niepełnosprawną w sposób realny uniemożliwia opiekunowi podjęcie zatrudnienia bądź zmusza do rezygnacji z pracy, przy czym fakt wcześniejszej rezygnacji nie wyklucza przyznania świadczenia jeżeli w chwili decydowania istnieje bezpośredni związek między koniecznością sprawowania opieki a niemożnością
Osoba pobierająca rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy może ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne, pod warunkiem zawieszenia wypłaty swojej renty.
Zawieszenie prawa do pobierania emerytury na wniosek uprawnionego pozwala na uczynienie bezskuteczną negatywną przesłankę zawartą w art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych, wyłączającą nabycie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w przypadku posiadania przez osobę sprawującą opiekę prawa do emerytury, umożliwiając jej tym samym uzyskanie świadczenia korzystniejszego, które zostało
Świadczenie pielęgnacyjne, zgodnie z art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych, nie przysługuje osobie spokrewnionej z niepełnosprawną w pierwszym stopniu (np. córce) jeżeli współmałżonek osoby wymagającej opieki nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Literalna wykładnia przepisów wyklucza możliwość przyznania tego świadczenia w przypadku braku takiego
Spełnienie przesłanek do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego wynikających z art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych wymaga wykazania bezpośredniego związku przyczynowo-skutkowego między koniecznością sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną a niemożnością podjęcia pracy zawodowej przez opiekuna.
Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego dla osób spokrewnionych z osobą wymagającą opieki, zgodnie z art. 17 ust. 1a ustawy o świadczeniach rodzinnych, przysługuje jedynie w sytuacji, gdy współmałżonek osoby wymagającej opieki legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy nie wyklucza możliwości uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia w celu sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną, jeżeli opiekun nie podejmuje zatrudnienia z powodu konieczności opieki, a nie ze względu na swoją niezdolność do pracy.