Wyrok SN z dnia 11 stycznia 2006 r. sygn. II PK 106/05
Wyrażenie zgody na wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy z pracownikiem, który jednocześnie pełni funkcję we władzach dwóch organizacji związkowych (zakładowej i pozazakładowej), przez zarząd jednej z tych organizacji, nie zwalnia pracodawcy od obowiązku uzyskania zgody drugiej organizacji (art. 32 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.).
Przewodniczący SSN Krystyna Bednarczyk (sprawozdawca)
Sędziowie SN: Beata Gudowska, Roman Kuczyński
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 stycznia 2006 r. sprawy z powództwa Ewy G. przeciwko Narodowemu Bankowi Polskiemu - Oddział Okręgowy w P. o przywrócenie do pracy, wynagrodzenie, na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu z dnia 17 grudnia 2004 r. [...]
1. oddalił kasację
2. zasądził od pozwanego na rzecz powódki 3.600 zł (trzy tysiące sześćset) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 4 sierpnia 2004 r. [...] Sąd Rejonowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu przywrócił powódkę Ewę G. do pracy w pozwanym Narodowym Banku Polskim - Oddziale Okręgowym w P. na poprzednich warunkach i zasądził od pozwanego na jej rzecz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy w kwocie 187.500 zł pod warunkiem podjęcia pracy. Sąd ustalił, że powódka była mianowanym pracownikiem pozwanego i pracowała na stanowisku naczelnika Wydziału Informatyki. Była ona członkiem prezydium zarządu Krajowego Związku Zawodowego Pracowników NBP z siedzibą w W. oraz p.o. przewodniczącym NSZZ Pracowników NBP Oddziału Okręgowego w P. W dniu 19 marca 2002 r. dyrektor pozwanego zwrócił się do zarządu działającego u pozwanego związku zawodowego o wyrażenie zgody na wypowiedzenie powódce umowy o pracę i zgodę taką uzyskał 20 marca 2002 r. Nie zwracał się natomiast do zarządu Krajowego Związku Zawodowego Pracowników NBP, którego członkiem była powódka. W dniu 22 marca 2002 r. pozwany wypowiedział powódce umowę o pracę podając dwie przyczyny wypowiedzenia. Pierwsza to całkowita utrata zaufania spowodowana nieprzestrzeganiem przepisów prawa i uregulowań wewnętrznych, polegającym na pobieraniu i gromadzeniu informacji, do których posiadania powódka nie była uprawniona i których ujawnienie mogło narazić interes pozwanego na szkodę, a druga to utrata uprawnień wymaganych do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku. Oceniając zasadność i zgodność z prawem wypowiedzenia umowy o pracę Sąd uznał, że nie narusza ono art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.), wobec uzyskania zgody zakładowej organizacji związkowej, natomiast zostało dokonane z naruszeniem art. 32 ust. 4 tej ustawy. Na podstawie tego przepisu powódka korzystała z ochrony jako członek prezydium Krajowego Związku Zawodowego Pracowników NBP, a do zarządu tej organizacji związkowej pozwany nie zwracał się o wyrażenie zgody. Ponieważ wypowiedzenie zostało dokonane z naruszeniem prawa należało przywrócić powódkę do pracy na podstawie art. 45 § 1 k.p. Nie może być mowy o niecelowości przywrócenia powódki do pracy w sytuacji, gdy zachowanie powódki nie było nacechowane złą wolą ani chęcią wyrządzenia pracodawcy szkody przez naruszenie przepisów w zakresie danych osobowych; powódka nie wykorzystała w żaden sposób informacji zgromadzonych w plikach przechowywanych w użytkowanym przez siebie komputerze; pozwany nie przedstawił żadnych dowodów na okoliczność, że powódka dokonywała penetracji zgromadzonych danych ani, że je wykorzystywała; działanie powódki wynikało z praktyki stosowanej przez informatyków w Banku. Za niezasadny Sąd uznał zarzut nieposiadania przez powódkę stosownych uprawnień (braku poświadczenia bezpieczeństwa) niezbędnych do pełnienia funkcji naczelnika wydziału, skoro dyrektor pozwanego osobiście wstrzymał procedury zmierzające do wydania powódce takiego poświadczenia. Na podstawie art. 47 k.p. Sąd zasądził na rzecz powódki wynagrodzenie za cały okres pozostawania bez pracy, albowiem przepis ten uprawnia do takiego roszczenia pracownika podlegającego szczególnej ochronie. Apelacja pozwanego od tego wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu z dnia 17 grudnia 2004 r. [...]. Sąd Okręgowy uznał za nieuzasadniony zarzut pozwanego, iż zgoda na wypowiedzenie powódce stosunku pracy wyrażona przez zarząd zakładowej organizacji związkowej była wystarczająca i pochłaniała obowiązek uzyskania zgody ogólnokrajowej organizacji związkowej. Wprawdzie przepis art. 32 ustawy o związkach zawodowych nie reguluje sytuacji, gdy pracownik jest równocześnie członkiem dwóch organizacji związkowych, ale nie można z tego wyciągać wniosku, że w takiej sytuacji pracownikowi przysługuje ochrona tylko z tytułu pełnienia funkcji w zarządzie jednego z tych związków. Zdaniem Sądu Okręgowego, jako regułę należy przyjąć, że ochrona przysługuje członkom władz każdego związku zawodowego, bowiem przepis nie czyni w tej mierze żadnego zróżnicowania, a powszechnie przyjęta jest reguła wykładni językowej, zgodnie z którą nie należy różnicować tego, czego ustawa nie różnicuje. Do takiego wniosku prowadzi także wykładnia funkcjonalna. Przyjęcie, że pracownikowi będącemu członkiem dwóch organizacji związkowych ochrona przysługuje tylko z tytułu przynależności do jednej z nich, nie daje się pogodzić z zasadą równouprawnienia związków zawodowych. Pracodawca zwracałby się wówczas do organizacji związkowej bardziej dla niego przychylnej. Wobec nie uzyskania zgody zarządu organizacji związkowej, którego powódka była członkiem, wypowiedzenie umowy o pracę zostało dokonane z naruszeniem prawa. Sąd Okręgowy nie podzielił również zarzutu sprzeczności przywrócenia powódki do pracy z zasadami współżycia społecznego, uzasadnionym przez pozwanego szczególnie nagannym charakterem naruszenia przez nią obowiązków pracowniczych. Przy ocenie charakteru tego naruszenia należy - zdaniem Sądu Okręgowego - ograniczyć się do zbadania tylko tych naruszeń, które zostały wskazane w piśmie wypowiadającym umowę o pracę. Polegają one na kopiowaniu, zatrzymywaniu i posiadaniu we własnym zbiorze komputerowym plików zawierających dane niejawne, dane osobowe i dane zastrzeżone dla innych osób. Dokonując z tych przyczyn wypowiedzenia umowy o pracę, a nie zwolnienia dyscyplinarnego, pracodawca uważał, że uchybienie obowiązkom nie miało charakteru ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Również Sąd Okręgowy nie dopatrzył się po stronie powódki tego rodzaju naruszenia obowiązków pracowniczych i podzielił w tym zakresie ustalenia Sądu pierwszej instancji. Nawet gdyby zachowanie powódki zostało ocenione jako usprawiedliwiające zastosowanie art. 52 k.p., nieuzyskanie zgody zarządu organizacji związkowej na rozwiązanie umowy o pracę czyniłoby zasadne roszczenie o przywrócenie do pracy. W orzecznictwie Sądu Najwyższego prezentowany jest pogląd, że tylko wyjątkowo naganne postępowanie podlegającego ochronie związkowej pracownika może uzasadniać uznanie żądania przywrócenia do pracy za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, natomiast regułą jest przywrócenie takiego pracownika do pracy (wyrok z dnia 26 marca 1998 r., I PKN 571/97, OSNAPiUS 1999 nr 5, poz. 168, wyrok z dnia 16 maja 2001 r, I PKN 393/00, OSNP2003nr5, poz. 121, wyrok z dnia 18 kwietnia 2000 r., I PKN 601/99, OSNAPiUS 2001 nr 19, poz. 579, wyrok z dnia 15 października 1999, I PKN 306/99, OSNAPiUS 2001 nr 5, poz. 146). W niniejszej sprawie pozwany powołując się na zasady współżycia społecznego sam dopuścił się naruszenia tych zasad. Oprócz niewystąpienia do związku zawodowego o wyrażenie zgody na rozwiązanie z powódką umowy o pracę, takim naruszeniem było wskazanie jako przyczyny wypowiedzenia braku posiadania przez powódkę stosownych zaświadczeń bezpieczeństwa w sytuacji, gdy pozwany zablokował możliwość uzyskania przez powódkę takich zaświadczeń. Za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego należy też uznać powoływanie się przez pozwanego na okoliczność, iż powódka miała w swoim komputerze pliki zawierające dane osobowe w sytuacji, gdy na polecenie pozwanego uczestniczyła ona w akcji awansowej, w której te pliki były potrzebne.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
