19.05.1999

Uchwała SN z dnia 19 maja 1999 r., sygn. I KZP 17/99

„Inna czynność seksualna”, w rozumieniu art. 200 § 1 kk (a także w rozumieniu art. 197 § 2 kk oraz art. 198 i 199 kk), to takie zachowanie, nie mieszczące się w pojęciu „obcowania płciowego”, które związane jest z szeroko rozumianym życiem płciowym człowieka, polegające na kontakcie cielesnym sprawcy z pokrzywdzonym lub przynajmniej na cielesnym i mającym charakter seksualny zaangażowaniu ofiary.

Sąd Najwyższy w sprawie Tadeusza F., po rozpoznaniu przekazanego na podstawie art. 441 § 1 kpk przez Sąd Okręgowy w Tarnowie, postanowieniem z dnia 18 marca 1999 r., zagadnienia prawnego, wymagającego zasadniczej wykładni ustawy:

„Co należy rozumieć pod pojęciem „inna czynność seksualna” użytym w art. 200 § 1 kk, a w szczególności czy obejmuje ona dotykanie („obmacywanie”) narządów płciowych lub piersi pokrzywdzonej przez ubranie?”

– uchwalił udzielić odpowiedzi jak wyżej.

Uzasadnienie

W uzasadnieniu do projektu karnego stwierdza się, iż zastąpienie w nowych unormowaniach takich określeń, jakie figurowały w kk z 1969 r. („czyn nierządny” – zob. art. 168-170 i art. 177 d. kk, „czyn lubieżny” – zob. art. 176 d. kk), pojęciami „obcowanie płciowe” oraz „inna czynność seksualna”, miało na celu posłużenie się „... wyrażeniami w mniejszym stopniu ocennymi i pozbawionymi z góry negatywnego zabarwienia” (Nowe kodeksy karne z 1997 r. wraz z uzasadnieniami, Warszawa 1997, s. 196). Taka konstatacja, aczkolwiek stanowi deklarację intencji projektodawcy, niemniej jednak nie rozwiązuje choćby części wątpliwości, dotyczących wykładni wskazanych wyżej znamion, którymi posługują się przepisy rozdziału XXV nowego kk, typizującego przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności.

Zdefiniowanie pojęcia „obcowanie płciowe” jest o wiele prostsze niż wytyczenie zakresu znaczeniowego drugiego z wyżej wymienionych pojęć, tj. pojęcia „innej czynności seksualnej”. Już na gruncie kk z 1969 r., przy porównywaniu zespołu znamion typizujących występek z art. 175 d. kk z jednej strony i występki z art. 168-170 oraz art. 177 d. kk z drugiej strony, wyjaśniono bowiem, że znamię „obcowanie płciowe” obejmuje swym zakresem znaczeniowym akty spółkowania oraz jego surogaty, które można traktować jako ekwiwalentne spółkowaniu, gdy czynność sprawcza polega na bezpośrednim kontakcie płciowym ciała sprawcy z organami płciowymi ofiary lub też z tymi częściami jej ciała, które sprawca traktuje równoważnie i na których lub za pomocą których wyładowuje swój popęd seksualny. W szczególności elementem „obcowania płciowego” nie musi być immisio penis. Mogą to być także wszystkie inne formy stanowiące surogat (czynność zastępczą) stosunku płciowego z pominięciem organów płciowych. Pojęcie to obejmuje również stosunki homoseksualne, a nawet takie, które odbywane są z kilkuletnimi dziećmi o nie wykształconych jeszcze narządach płciowych (por. wyrok SN z dnia 30 lipca 1986 r. Rw 530/86 w: Kodeks karny z orzecznictwem – K. Janczukiewicza, Gdańsk 1996, s. 568). Poglądy powyższe akceptowane były w piśmiennictwie „pod rządami” d. kk (zob. np. M. Filar: , Warszawa-Poznań 1974, s. 80 i nast.), jak również – i co istotniejsze – aprobowane są w doktrynie już na gruncie kk z 1997 r. (zob. np. M. Filar: w: Nowa kodyfikacja karna. Krótkie komentarze, z. 2, Warszawa 1997, s. 19 i nast.; M. Rodzynkiewicz w: , pod red. A. Zolla, t. 2, Kraków 1999, s. 512; J. Wojciechowski: , Warszawa 1997, s. 344 i nast.; R. Góral: , Warszawa 1998, s. 268 i nast.).

ikona kłódki
Treści dostępne dla abonentów IFK Platformy Księgowych i Kadrowych

Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

  • Codzienne aktualności prawne
  • Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
  • Bogatą bibliotekę materiałów wideo
  • Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
Kup dostęp
Powiązane dokumenty