Wyrok NSA z dnia 17 lipca 2020 r., sygn. II OSK 2298/19
Administracyjne postępowanie
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Tomasz Zbrojewski Sędziowie: Sędzia NSA Anna Łuczaj (spr.) Sędzia del. WSA Piotr Korzeniowski po rozpoznaniu w dniu 17 lipca 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 24 kwietnia 2019 r. sygn. akt II SA/Go 51/19 w sprawie ze skargi Gminy [...] na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia[...]listopada 2018 r., [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do złożenia wniosku 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...]na rzecz Gminy [...] kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim, wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2019 r., sygn. akt II SA/Go 51/19, po rozpoznaniu sprawy ze skargi Gminy [...] na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] listopada 2018 r., [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do złożenia wniosku o odroczenie płatności opłaty podwyższonej za odprowadzanie ścieków do wód za I kwartał 2003r., uchylił zaskarżone postanowienie i zasądził od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] na rzecz Gminy [...] zwrot kosztów postępowania sądowego.
Zaskarżonym postanowieniem Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] utrzymało w mocy postanowienie z dnia [...] sierpnia 2018r., którym Marszałek Województwa [...], po rozpoznaniu wniosku Gminy [...], odmówił przywrócenia terminu do złożenia wniosku o odroczenie uiszczenia opłaty podwyższonej za odprowadzanie ścieków.
Uzasadniając uchylenie zaskarżonego postanowienia przywołanym na wstępie wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał, że skarżąca była obowiązana do ponoszenia opłaty podwyższonej za wprowadzania ścieków do wód w I kwartale 2003 r. w wysokości 14.676,38 zł. Decyzją z dnia [...] listopada 2005 r., zmienioną następnie decyzją z dnia [...] marca 2010r., Marszałek Województwa [...] odroczył płatność powyższej opłaty do dnia [...] grudnia 2015 r. Odroczenie terminu płatności powyższej opłaty następowało w oparciu o art. 317 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 27 kwietnia 2001 r. ustawy - Prawo ochrony środowiska. Wniosek o odroczenie terminu płatności opłaty podwyższonej w niniejszej sprawie strona skarżąca złożyła w związku z uchwaleniem ustawy z dnia 16 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych innych substancji, która zgodnie z art. 4 weszła w życie w dniu 30 grudnia 2015 r. Zgodnie z art. 1 tej ustawy, art. 317 ust. 1a ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska otrzymał brzmienie: "Termin płatności opłaty za korzystanie środowiska i administracyjnej kary pieniężnej odracza się także na wniosek podmiotu korzystającego ze środowiska obowiązanego do ich uiszczenia, jeżeli przedsięwzięcie, którego wykonanie zapewni usunięcie przyczyny ponoszenia podwyższonych opłat lub kar, jest ujęte w krajowym programie oczyszczania ścieków komunalnych, o których mowa w art. 43 ust. 3 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne, i zostanie zrealizowane w terminie do dnia [...] grudnia 2018 r.". W oparciu o ten przepis strona skarżąca złożyła wniosek o odroczenie terminu płatności opłaty podwyższonej za wprowadzanie ścieków do wód w I kwartale 2003 r. do dnia [...] grudnia 2018r. Zgodnie z art. 318 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska wniosek o odroczenie terminu płatności albo kary administracyjnej powinien być złożony do właściwego organu przed upływem terminu, w którym powinny być one uiszczone. Natomiast w ust. 3 tegoż artykułu ustawodawca wskazał co wniosek taki powinien zawierać. Z analizy powyższych przepisów (art. 318 ust. 1 i 3) wynika, że jednym z warunków skutecznego złożenia wniosku, zobowiązującym właściwy organ do merytorycznego jego rozpatrzenia jest złożenie go w określonym terminie. Z uwagi na fakt, że stronie skarżącej zgodnie z decyzją Marszałka Województwa [...] z dnia [...] listopada 2005 r., zmienioną decyzją z dnia [...] marca 2010 r. odroczono termin płatności opłaty podwyższonej do dnia [...] grudnia 2015 r., termin do skutecznego złożenia wniosku o kolejne odroczenie jej płatności w oparciu o art. 317 ust. 1a ustawy - Prawo ochrony środowiska zgodnie z art. 318 ust. 1 upływał z dniem [...] grudnia 2015 r. (ostatni dzień do złożenia wniosku). W niniejszej sprawie, jak wynika z akt sprawy, wniosek o odroczenie terminu opłaty podwyższonej w oparciu o art. 317 ust. 1a ustawy o ochronie środowiska - Gmina [...] nadała w urzędzie pocztowym w dniu 11 stycznia 2016r., a więc po upływie terminu wynikającego z art. 318 ust. 1. Termin ten upłynął w dniu [...] grudnia 2015 r. Gmina złożyła wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia wniosku o odroczenie powołując się na art. 58 k.p.a., a wniosek ten został nadany w urzędzie pocztowym w dniu 11 stycznia 2016 r. W ocenie Sądu, zachowany został również drugi warunek określony w art. 58 § 1 k.p.a. Wraz z prośbą o przywrócenie terminu strona dopełniła czynności, dla której określony był termin. Zdaniem Sądu - mając na uwadze datę opublikowania w Dzienniku Ustaw ustawy z dnia 16 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz ustawy systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (30 grudnia 2015r.) i datę jej wejścia w życie (30 grudnia 2015 r.), na które to okoliczności powoływała się strona, przy stwierdzeniu, że stronie termin do złożenia wniosku określony w art. 318 ust. 1 ustawy upływał w dniu [...] grudnia 2015 r. - należy uznać, że strona uprawdopodobniła, iż uchybienie nastąpiło bez jej winy. Złożenie wniosku o odroczenie terminu płatności opłaty podwyższonej związane jest bowiem z przygotowaniem stosownej dokumentacji, którą należy dołączyć do wniosku, a o których mowa w art. 318 ust. 3 powołanej ustawy oraz faktyczne możliwości strony. Okres końca grudnia i początku stycznia charakteryzuje się wzmożoną pracą (zakończenie określonych zadań, sporządzanie sprawozdań). Należy nadto mieć na uwadze, że w Urzędzie Gminy [...] zatrudnionych jest tylko dziewięciu pracowników. Nie jest to więc duża jednostka organizacyjna, a to z kolei ma wpływ na zakres ich obowiązków i brak możliwości ścisłej specjalizacji. Powyższe okoliczności winny być zdaniem Sądu uwzględnione przy ocenie wymaganego miernika staranności, jakim winna strona przejawiać w prowadzeniu spraw. Brak jest podstaw, aby stosować taki sam miernik staranności do wszystkich urzędów, bez uwzględnienia np. wielkości jednostki terytorialnej jaką obsługuje, ilości zatrudnionych pracowników. Odnośnie zachowania przez stronę 7-dniowego terminu do złożenia wniosku o przywrócenie terminu Sąd wskazał, że o ile można wywodzić, że znając przebieg procesu uchwalania ustawy z dnia 16 grudnia 2015 r. strona mogła liczyć, że proces ten zostanie ostatecznie zakończony na przełomie grudnia - stycznia, o tyle za dalekim jest stwierdzenie, że mogła posiąść wiedzę o jej uchwaleniu niezwłocznie po jej opublikowaniu poprzez śledzenie np. strony internetowej Sejmu. Mając na uwadze charakter pracy urzędu, okres świąteczny, przypadające w okresie od 30 grudnia 2015r. do 11 stycznia 2016r. dni wolne od pracy, wymagałoby to oddelegowania do tej czynności jednego pracownika w tak małym urzędzie. Czyniąc ponownie ustalenia i rozważania co do dnia ustania przyczyny uchybienia terminu organ winien mieć na uwadze ww. fakty i podjąć ewentualne czynności wyjaśniające, mające na celu ustalenie faktycznej obsady w urzędzie w tym okresie, i zwiększonego zakresu obowiązków obciążających pracowników związanych ze sporządzaniem sprawozdań. Dopiero po dokonaniu tych ustaleń będzie możliwe poczynienie ustaleń co do dnia, w którym ustały przyczyny uchybienia terminu, przy uwzględnieniu wymaganego w konkretnym przypadku miernika staranności. To z kolei umożliwi wypowiedzenie się w kwestii zachowania terminu 7 dniowego, o którym mowa w art. 58 § 1 k.p.a.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
