Wyrok NSA z dnia 19 września 2014 r., sygn. I OSK 371/13
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz (spr.), Sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska, Sędzia del. WSA Jerzy Bortkiewicz, Protokolant sekretarz sądowy Julia Chudzyńska, po rozpoznaniu w dniu 19 września 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej F.C. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 listopada 2012 r. sygn. akt I SA/Wa 962/12 w sprawie ze skargi F.C. na decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia [...] marca 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty za nieruchomość pozostawioną poza granicami RP oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 13 listopada 2012 r., sygn. akt I SA/Wa 962/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę F.C. na decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia [...] marca 2012 r. nr [...]) w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty za nieruchomość pozostawioną poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
W uzasadnieniu wyroku Sąd pierwszej instancji przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne:
Decyzją z dnia [...] marca 2012 r., po rozpatrzeniu odwołania F.C., na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a., Minister Skarbu Państwa utrzymał w mocy decyzję Wojewody Pomorskiego z dnia [...] lutego 2012 r. znak: [...] o odmowie potwierdzenia F.C. prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez nią nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej w miejscowości W., powiat R., dawne województwo w.
W uzasadnieniu Minister Skarbu Państwa przytoczył uzasadnienie stanowiska Wojewody zawartego w decyzji o odmowie potwierdzenia F.C. prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez nią nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej w miejscowości wyżej wskazanej, a następnie przystępując do merytorycznego rozpoznania sprawy wyjaśnił, że ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 169, poz. 1418 ze zm.), zwanej dalej także "ustawą zabużańską", uzależnia jej przyznanie od łącznego spełnienia wszystkich przesłanek w niej określonych. Niespełnienie którejkolwiek z nich uniemożliwia przyznanie rekompensaty. Minister Skarbu Państwa podkreślił, że jednym z warunków dla skutecznego ubiegania się o rekompensatę jest udokumentowanie przesłanek w oparciu o dowody, o których mowa w art. 6 ustawy zabużańskiej. Dowodami świadczącymi o pozostawieniu nieruchomości oraz dowodami potwierdzającymi rodzaj i powierzchnię nieruchomości pozostawionych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej mogą być w szczególności: urzędowy opis mienia, orzeczenie wydane przez były Państwowy Urząd Repatriacyjny, dokumenty urzędowe, w tym sądowe, a także dokumenty pozyskane z archiwów państwowych Republiki Białoruś, Republiki Litewskiej, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy lub innych państw, wydane przez władze polskie dokumenty, które świadczą o posiadaniu obywatelstwa polskiego (art. 6 ust. 1 pkt 1, ust. 4 pkt 1-3 tej ustawy). Jednocześnie organ zauważył, że ustawodawca przewidział w ustawie zabużańskiej sytuacje, w których może się zdarzyć, iż nie będzie dowodów z dokumentów takich jak np. urzędowy opis pozostawionego mienia, świadczących o pozostawieniu nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej i zdecydował, że wówczas dowodami mogą być oświadczenia dwóch świadków złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia przed notariuszem, organem prowadzącym postępowanie lub w polskiej placówce konsularnej w kraju zamieszkania świadka - art. 6 ust. 5 ustawy zabużańskiej. Nadto Minister Skarbu Państwa zauważył, że powodem odmowy przyznania prawa do rekompensaty z tytułu mienia pozostawionego poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej było uznanie przez organ pierwszej instancji, że F.C. nie udowodniła faktu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, a załączonym do akt sprawy oświadczeniom świadków nie można przyznać mocy dowodowej. Dokonując ponownie oceny całości dokumentacji w sprawie, jak również analizując dokumenty przedstawione przez stronę w trakcie prowadzonego postępowania administracyjnego Minister Skarbu Państwa uznał, że nie potwierdzają one faktu pozostawienia mienia przez F.C. poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. W szczególności organ odwoławczy ocenił, że faktu pozostawienia mienia nie potwierdzają odpis notarialny "Trzeciego Wypisu Aktu Kupna - Sprzedaży" z dnia [...] stycznia 1931 r., Repertorium Nr [...], opis notarialny testamentu A.K z dnia 25 lutego 1936 r., jak również umowa kupna - sprzedaży z dnia 13 czerwca 1937 r. pomiędzy B.H. z domu K., a F.C. z domu K. i R.C. Zdaniem Ministra Skarbu Państwa również dołączone przez stronę dowody w postaci zeznań świadków, to jest poświadczone notarialnie oświadczenie A.W. złożone w dniu 10 stycznia 1991 r. oraz poświadczone notarialnie oświadczenie S.M. złożone w dniu 11 stycznia 1991 r., nie spełniają wymogów obowiązującej ustawy z dnia 8 lipca 2005 r., gdyż złożone są bez rygoru odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Minister Skarbu Państwa zgodził się ze stanowiskiem organu pierwszej instancji, iż przedłożone oświadczenia, w świetle powołanej normy prawnej, nie mogą stanowić dowodu, który przesądzałby o własności nieruchomości położonej w miejscowości W. Dlatego też nie stanowią dowodu na okoliczność udowodnienia przesłanki koniecznej do potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Minister Skarbu Państwa uznał ponadto, że organ pierwszej instancji wypełnił ciążące na nim obowiązki, to jest wyjaśnił stronie przyczyny, z powodu których nie przyznał mocy dowodowej wymienionym powyżej oświadczeniom świadków oraz wniósł o uzupełnienie istniejących braków zgodnie z art. 6 ust. 5 ustawy zabużańskiej. Jednak pomimo podjętej przez organ pierwszej instancji próby konwalidacji wskazanych oświadczeń świadków, strona w odwołaniu z dnia 27 lutego 2012 r. oświadczyła, iż z uwagi na śmierć tych świadków nie jest w stanie dostarczyć wiarygodnych oświadczeń. Minister Skarbu Państwa podniósł również, że Wojewoda zauważył, iż wnioskodawczyni nigdy nie występowała do archiwów zagranicznych celem pozyskania zaświadczenia archiwalnego poświadczającego, że była właścicielką nieruchomości pozostawionej na dawnych Kresach Wschodnich, a w ślad za tym wskazał, że warto wystąpić do Konsulatu Generalnego RP w Łucku z prośbą o pomoc w skompletowaniu dokumentów potwierdzających, że F.C. pozostawiła mienie nieruchome we wsi W. Ponadto Minister Skarbu Państwa zaznaczył, że w toku postępowania Wojewoda Pomorski zwrócił się do właściwych polskich instytucji archiwalnych o przeprowadzenie kwerendy w celu odnalezienia dokumentów dotyczących pozostawionych nieruchomości. Podjęte działania nie przyniosły pożądanego rezultatu.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
