Czy zły stan techniczny budynku wpływa na jego opodatkowanie podatkiem od nieruchomości – wyrok NSA
Podatkowa definicja budynku nie uwzględnia stanu technicznego budynku. Obiekt budowlany pozostaje budynkiem w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: upol) i podlega opodatkowaniu nawet wówczas, gdy ze względów faktycznych nie jest i nie może być wykorzystywany. Dopiero obiekt budowlany całkowicie i trwale pozbawiony dachu przestaje być budynkiem. Taka sama sytuacja dotyczy braku przegród (ścian). Wystarczy, aby istniejące przegrody zakreśliły granice obiektu i pozostaje on budynkiem. Nie ma też znaczenia konieczność remontu budynku oraz fakt jego przebudowy czy rozbudowy – wyrok NSA z 24 września 2024 r., sygn. akt III FSK 4121/21.
Stan faktyczny
Spór dotyczył nabytych przez spółkę budynków w bardzo złym stanie technicznym, niepozwalającym na prowadzenie w nich działalności gospodarczej. Na podstawie decyzji starosty spółka rozpoczęła ich przebudowę i rozbudowę, co w efekcie miało doprowadzić do zmiany sposobu użytkowania tych budynków. Przykładowo na halach pozostały jedynie słupy i rygle dachowe, brak jest pokrycia dachowego oraz niektórych ścian wewnętrznych i zewnętrznych. W części biurowej brakuje okien i drzwi.
Stanowisko organu podatkowego
Organ, nie kwestionując powyższego stanu faktycznego, uznał, że sporne obiekty stanowią budynki podlegające opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości i wydał decyzję wymiarową stosownie do tego stanowiska. Spółka zaskarżyła tę decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
Stanowisko WSA
Sąd oddalił skargę podatnika i utrzymał decyzję wymiarową w mocy, uznając, że mimo bardzo złego stanu technicznego sporne obiekty posiadają jednak dach oraz przegrody budowlane. Są więc budynkami.
Sąd uwzględnił skargę spółki i uchylił zaskarżoną decyzję.
Stanowisko NSA
Sąd II instancji oddalił skargę kasacyjną spółki. Wskazał, że w orzecznictwie sądów administracyjnych utrwalony jest podgląd, że ustawowa definicja budynku nie uwzględnia stanu technicznego budynku. Obiekt budowlany pozostaje budynkiem w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych i podlega opodatkowaniu nawet wówczas, gdy ze względów technicznych, prawnych czy faktycznych nie jest i nie może być wykorzystywany, w tym zgodnie z przeznaczeniem. Nieużytkowanie budynków z powodu ich złego stanu technicznego pozostaje bez wpływu na kwalifikację podatkową obiektu budowlanego.
Stan techniczny dachu, jego kompletność czy też miejscami jego brak nie mają wpływu na to, czy obiekt jest budynkiem. Dopiero obiekt całkowicie i trwale pozbawiony dachu przestaje być budynkiem w rozumieniu prawa podatkowego. Taka sama sytuacja dotyczy braku przegród. Wydzielenie z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych nie oznacza tylko takiej sytuacji, że obiekt budowlany musi być zamknięty ze wszystkich stron i zabezpieczony przed wpływem czynników zewnętrznych. Wystarczy, aby istniejące przegrody zakreśliły granice obiektu, co miało miejsce w rozpoznawanej sprawie. Konieczność remontu budynku oraz fakt jego przebudowy i rozbudowy nie powoduje utraty przez taki obiekt budowlany cech budynku w rozumieniu przepisów ustawy podatkowej.
Od redakcji
Stanowisko zajęte przez sądy w omawianej sprawie jest zgodne z jednolitą linią orzeczniczą. Podatnicy nabywający zdewastowane budynki powinni z tego zdawać sobie sprawę. Muszą oni zakładać, że opodatkowanie tych obiektów nie zacznie się dopiero od momentu ich przebudowy czy remontu, ale już od momentu ich nabycia, jeżeli oczywiście posiadają jakieś elementy dachu i jakieś ściany.
Zmiany 2025! Spodziewana z wielkim prawdopodobieństwem ustawowa zmiana definicji budynku zawartej w art. 1a ust. 1 pkt 1 upol niczego w kwestii ustalania istnienia dachu i przegród budowlanych nie zmieni, gdyż jest to zmiana wynikająca głównie z przyczyny formalnej. Zmiana dotyczy wynikającej z wyroku Trybunału Konstytucyjnego konieczności usunięcia odesłania do przepisów prawa budowlanego. Zasadnicze cechy nakazujące zakwalifikować obiekt jako budynek, takie jak dach i ściany, pozostaną bez zmian. Zobaczmy zresztą brzmienie obu definicji budynku:
- obecna definicja: „obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach”;
- przyszła definicja przewidziana w projekcie: „obiekt wzniesiony w wyniku robót budowlanych, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem, trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz który posiada fundamenty i dach”.
Nowelizacja upol, która ma obowiązywać od 2025 r., zmienić ma także podatkową definicję budowli i w tym zakresie zmiany wydają się być bardziej istotne. Nowelizacja rozstrzyga także pewne spory. Przykładowo od 2025 r. nie będzie budziło wątpliwości to, że silosy trzeba będzie traktować jako budowle, a nie budynki. Jest to jednak już odrębny temat, który szczegółowo redakcja „Mk” omówi po przyjęciu ostatecznej wersji nowelizacji przepisów dotyczących podatku od nieruchomości.
Krzysztof Janczukowicz
doktor prawa, radca prawny, specjalista w zakresie prawa podatkowego i karnego
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
