Postanowienie NSA z dnia 27 lipca 2010 r., sygn. I OSK 264/10
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Maria Wiśniewska Sędziowie: sędzia NSA Anna Lech sędzia del. WSA Iwona Kosińska (spr.) Protokolant Maciej Kozłowski po rozpoznaniu w dniu 20 lipca 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej ze skargi kasacyjnej Okręgowego Inspektora Pracy w Katowicach od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 27 listopada 2009 r. sygn. akt IV SA/Gl 358/09 w sprawie ze skargi [...] SA w K. na postanowienie Okręgowego Inspektora Pracy w Katowicach z dnia [...] kwietnia 2009 r. nr [...] w przedmiocie inspekcji pracy uchyla zaskarżony wyrok i odrzuca skargę
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 27 listopada 2009 r. sygn. akt IV SA/GL 358/09, po rozpatrzeniu skargi spółki [...] S.A. w K. na postanowienie Okręgowego Inspektora Pracy w Katowicach z dnia [...] kwietnia 2009 r. nr [...] w przedmiocie inspekcji pracy uchylił zaskarżone postanowienie i poprzedzające je postanowienie Inspektora Pracy Państwowej Inspekcji Pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach z dnia [...] lutego 2009 r. nr [...].
W uzasadnieniu wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny przedstawił następujący stan faktyczny sprawy:
Inspektor Pracy postanowieniem z dnia [...] lutego 2009 r., na podstawie art. 23 ust. 2 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz. 589), orzekł o zachowaniu w tajemnicy tożsamości osoby przesłuchiwanej, której zeznanie zostało udokumentowane w protokole przesłuchania świadka nr rej. [...]. W uzasadnieniu postanowienia organ podał, że osoba przesłuchiwana wniosła o wydanie postanowienia o zachowaniu w tajemnicy okoliczności umożliwiających ujawnienie jej tożsamości, w tym danych osobowych. Nie zgadzając się z tym rozstrzygnięciem pracodawca - spółka [...] S.A. w K. Oddział w B. wniósł zażalenie. W jego uzasadnieniu strona skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez jego uchylenie i wydanie dyspozycji o zniszczeniu protokołu przesłuchania świadka. Zarzuciła naruszenie art. 23 ust. 2 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, iż bliżej nieznane i niesprecyzowane okoliczności wskazują jakoby zachodziła uzasadniona obawa, iż treść zeznań świadka naraża go na uszczerbek lub zarzut z powodu treści tych zeznań, naruszenie art. 23 powołanej ustawy w związku z art. 124 § 2 kpa poprzez niewskazanie w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia jakichkolwiek okoliczności potwierdzających istnienie przesłanek do zachowania w tajemnicy tożsamości świadka, naruszenie art. 1, art. 6-8, oraz art. 10 i 11 kpa poprzez niezastosowanie tych przepisów przy wydawaniu zaskarżonego postanowienia. W ocenie wnoszącego zażalenie do prowadzenia postępowania kontrolnego znajdują zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, czego konsekwencją jest obowiązek należytego uzasadnienia decyzji i postanowień wydanych w toku postępowania. Uzasadnienie musi zatem zawierać uzasadnienie faktyczne, gdyż tylko wówczas można ocenić, czy istnieje spójność pomiędzy treścią rozstrzygnięcia a ustalonymi faktami. Tymczasem postanowienie Inspektora Pracy z dnia [...] lutego 2009 r. wymogu tego nie spełnia. Nadto, w ocenie skarżącego organ nie podjął żadnej próby ustalenia, czy wniosek o utajnienie danych jest realnie uzasadniony. Postanowienie narusza również zasadę legalizmu, prawdy obiektywnej i słusznego interesu strony, bowiem stwarza możliwość arbitralnej oceny dokonywanej poza dyspozycją ustawową, czy dany przypadek uzasadnia utajnienie danych świadka. Brak uzasadnienia wpływa także negatywnie na zaufanie stron do organów państwa. Powołując się na literaturę przedmiotu składający zażalenie stwierdził, że dla zastosowania art. 23 ust. 2 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy nie wystarcza sama hipotetyczna możliwość wystąpienia negatywnych skutków dla świadka. Konieczne jest chociażby uprawdopodobnienie wystąpienia takich skutków. Powyższe świadczy o wadliwej wykładni art. 23 ust. 2 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy poprzez przyjęcie, że sam fakt złożenia wniosku o utajnienie danych powoduje konieczność wydania stosownego postanowienia. Po rozpatrzeniu złożonego zażalenia organ odwoławczy postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2009 r. utrzymał w mocy postanowienie organu I instancji. W uzasadnieniu organ II instancji za chybione uznał stanowisko, że sama hipotetyczna możliwość wystąpienia negatywnych skutków dla świadka nie jest wystarczająca dla zastosowania art. 23 ust. 2 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy. W ocenie tego organu ustawodawca wymaga jedynie "uzasadnionej obawy" do tego, by inspektor pracy wydał postanowienie o zachowaniu w tajemnicy okoliczności umożliwiających ujawnienie tożsamości pracownika lub osoby, w tym danych osobowych. Jednocześnie wobec braku definicji legalnej tego zwrotu odwołał się do znaczenia językowego użytych w nim słów. W tym zakresie organ odwoławczy podał, że "uzasadniony" to oparty na obiektywnych racjach, podstawach, słuszny, usprawiedliwiony, natomiast "obawa" to stan, uczucie niepewności czy niepokoju co do skutku następstw czegoś, strachu, lęku. Na tej podstawie wywiódł, że w każdej sytuacji, w której inspektor pracy uzna, że zachodzi "uzasadniona obawa", może wydać postanowienie o zachowaniu w tajemnicy okoliczności umożliwiających ujawnienie tożsamości pracownika lub osoby, w tym danych osobowych, co nie wymaga uprawdopodobnienia wystąpienia skutków, o których mowa we wskazanym przepisie. W toku przesłuchania świadka inspektor pracy uzyskując informacje, że przesłuchanie mogłoby narazić świadka na jakikolwiek uszczerbek lub zarzut, zamieszcza stosowną adnotację w protokole przesłuchania świadka, a potem stanowi ona podstawę do wydania przez inspektora pracy przedmiotowego postanowienia (A. Jasińska-Cichoń, Ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy. Komentarz, Oficyna 2008). Odnosząc powyższe uwagi do okoliczności rozpatrywanej sprawy organ stwierdził, że wydanie przez inspektora pracy postanowienia w przedmiocie zachowania w tajemnicy danych osobowych świadka zostało poprzedzone złożeniem wniosku przez osobę przesłuchiwaną, w którym to uzasadniona została prośba o zachowanie w tajemnicy tożsamości osoby przesłuchiwanej. Inspektor pracy nie mógł powołać tych faktów w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia z uwagi na możliwość identyfikacji osoby składającej wniosek, gdyż w przedmiotowym przypadku chodzi nie tylko o zachowanie w tajemnicy danych personalnych, ale też innych danych i wszelkich okoliczności, które mogłyby pozwolić na ustalenie tożsamości osoby udzielającej informacji. Nadto w ocenie organu II instancji postanowienie inspektora pracy nie jest postanowieniem w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego (choć bardzo go przypomina), lecz ma charakter swoisty i podlega odrębnej procedurze. Adresatem postanowienia jest pracodawca, któremu przysługuje zażalenie, jednakże postępowanie w sprawie zażalenia objęte jest tajemnicą służbową i toczy się bez udziału pracodawcy. Stąd organ uznał za nieuzasadnione powołane w zażaleniu zarzuty naruszenia przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, bowiem zachodzi uzasadniona obawa, że udzielenie organowi tej informacji przez pracownika lub osobę, o której mowa w ust. 1 pkt 3 art. 23 ust. 2 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, mogłoby narazić tego pracownika lub osobę na jakikolwiek uszczerbek lub zarzut z powodu jej udzielenia. Następnie organ przedstawił procedurę dotyczącą zasad postępowania z protokołami przesłuchań i innymi dokumentami, na które rozciąga się obowiązek zachowania w tajemnicy służbowej, określoną w zarządzeniu nr [...] Głównego Inspektora Pracy z [...] listopada 2007 r., uznając, że inspektor pracy zasad tych nie naruszył.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
