Wyrok NSA z dnia 21 maja 2009 r., sygn. I OSK 921/08
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jan Kacprzak Sędziowie: sędzia NSA Małgorzata Borowiec sędzia del. NSA Jerzy Krupiński (spr.) Protokolant Anna Krakowiecka po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Państwowej Inspekcji Pracy - Okręgowego Inspektora Pracy w Krakowie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 16 kwietnia 2008 r. sygn. akt III SA/Kr 950/07 w sprawie ze skargi [...] Spółka Akcyjna w N. na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy w Krakowie z dnia [...] września 2007 r. nr [...] w przedmiocie nakazu wypłaty kosztów podróży służbowych oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 16 kwietnia 2008 r., sygn. akt III SA/Kr 950/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, po rozpoznaniu skargi [...] S. A. w N., uchylił decyzję Okręgowego Inspektora Pracy w Krakowie z dnia [...] września 2007 r., nr [...] oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Inspektora Pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w Krakowie z dnia [...] lipca 2007 r., nr [...], zobowiązującą skarżącego do wypłacenia kosztów podróży służbowych za styczeń, luty i marzec 2006 r.
Wyrok został wydany w następujących okolicznościach sprawy:
Nakazem z dnia [...] lipca 2007 r. Inspektor Pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w Krakowie zobowiązał skarżącego do wypłacenia kosztów podróży służbowych (diet na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania) za styczeń, luty i marzec 2006 r. imiennie wskazanym 142 kierowcom, zatrudnionym przez tego przedsiębiorcę. Jako podstawę prawną nakazu powołano art. 11 pkt 7 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. nr 89, poz. 589 ze zm.) oraz art. 775 § 1, art. 94 pkt 5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998, nr 21, poz.94 ze zm.). [...] S.A. w N. wniosło odwołanie, zarzucając sprzeczność z art. 77 § 1 Kodeksu pracy, gdyż podróż służbowa jest wykonywana wówczas, gdy pracownik na polecenie pracodawcy wykonuje zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy, a ponadto jeżeli to zadanie stanowi wyjątek od codziennych obowiązków pracownika, wynikających z zawartej z nim umowy o pracę. Miejscem wykonywania pracy wskazanym w umowach o pracę zawartych z kierowcami skarżącego przedsiębiorcy jest teren województwa małopolskiego. Odzwierciedla to specyfikę tej pracy, albowiem kierowcy są zatrudniani w celu obsługiwania różnych tras komunikacyjnych. Umowa o pracę każdego z kierowców z góry określa, że praca jest świadczona w różnych miejscowościach, zawsze znajdujących się poza N. czyli poza siedzibą pracodawcy. Charakter i rodzaj wykonywanej pracy przez pracowników oraz struktura organizacyjna pracodawcy determinują niejednokrotnie, iż stałym miejscem wykonywania przez pracownika pracy może być więcej niż jedna miejscowość lub określona trasa. Skoro zatem wykonywanie pracy przez kierowców w różnych miejscowościach i na różnych trasach mieści się w zakresie zwykłych obowiązków tej grupy pracowników, wynikających dla nich z umów o pracę zawartych z pracodawcą, to brak było podstaw faktycznych i prawnych do traktowania tej pracy jako wykonywanej w ramach podróży służbowej, a tym samym do nakazywania wypłaty diet na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania. Okręgowy Inspektor Pracy w Krakowie utrzymał w mocy nakaz organu l instancji podkreślając, iż miejsce wykonywania pracy jest ściśle związane z jej rodzajem. Jeżeli uzasadnia to rodzaj pracy, miejsce wykonywania pracy może więc obejmować pewną zamkniętą przestrzeń poza granicami administracyjnymi jednej miejscowości. Jednakże miejsce wykonywania pracy powinno być tak ustalone, by pracownik miał możliwość wykonywania zadań, wliczając w to czas dojazdu do miejsca ich wykonania, a także powrotu, w ramach umówionej dobowej i tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Określenie miejsca pracy nie może przy tym prowadzić do obchodzenia przepisów o kosztach podróży służbowych i przerzucania części kosztów na pracownika. U odwołującego się pracodawcy występują przypadki pracy z przerwą dobową i noclegiem poza siedzibą pracodawcy i miejscem zamieszkania kierowców, zaś czas od wyjazdu do powrotu przekracza 8 godzin na dobę. Powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego organ odwoławczy stwierdził, że miejsce wykonywania pracy może być w umowie o pracę określone w sposób szerszy, aniżeli dana miejscowość, pod warunkiem, że taka sytuacja nie stanowi obejścia art.775 §§ 1, 4 i 5 Kodeksu pracy, czyli nie pozbawia pracowników prawa do diety, jako świadczenia powszechnego i obligatoryjnego. Dieta została uregulowana w przepisach powszechnie obowiązujących, bez różnicowania tego uprawnienia ze względu na charakter pracodawcy (art.775 § 4 i 5 Kodeksu pracy). W ocenie organu II instancji sposób określenia miejsca świadczenia pracy kierowców w ich umowach o pracę stanowił próbę obejścia obowiązujących przepisów o należnościach z tytułu diety.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
