Wyrok NSA z dnia 8 listopada 2024 r., sygn. I OSK 1710/21
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Monika Nowicka Sędziowie: sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka (spr.) Protokolant: starszy asystent sędziego Marta Sikorska po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2024 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J.Ł. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 grudnia 2013 r. sygn. akt I SA/Wa 720/13 w sprawie ze skargi M. C. i J.Ł. na decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia [...] stycznia 2013 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od J. Ł. na rzecz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 13 grudnia 2013 r., I SA/Wa 720/13 oddalił skargę M.C. i J.Ł. na decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia 15 stycznia 2013 r. nr DRiR-MS-580-14/13 w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego.
Powyższy wyrok zapadł w następujących okolicznościach sprawy:
Decyzją z dnia 15 stycznia 2013 r. nr DRiR-MS-580-14/13 Minister Skarbu Państwa, po rozpatrzeniu odwołania M.C. i J.Ł. od decyzji Wojewody Podkarpackiego z dnia 30 października 2012 r. nr N.VI.7541.108.2012 umarzającej postępowanie w sprawie realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez J.M. nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, utrzymał w mocy ww. decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu organ wskazał, że decyzją z dnia 30 października 2012 r. Wojewoda Podkarpacki umorzył postępowania w sprawie realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez J.M. nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, ponieważ strony w terminie trzyletnim nie zwróciły się do organu o podjęcie zawieszonego postępowania. Od powyższej decyzji odwołanie wnieśli M.C. i J.Ł. wnosząc o ponowne wszczęcie postępowania w sprawie o potwierdzenie prawa do rekompensaty. Po rozpatrzeniu odwołania, Minister Skarbu Państwa wskazał, że na wniosek M.C. oraz J.Ł. wszczęte zostało postępowanie w sprawie realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez J.M. nieruchomości w miejscowości HM, powiat B., województwo tarnopolskie. Pismem z 10 września 2009 r. M.C. i J.Ł. wystąpili do organu wojewódzkiego o zawieszenie przedmiotowego postępowania. Wojewoda Podkarpacki postanowieniem z dnia 29 września 2009 r. nr N.VI-77250- 250/09 zawiesił na wniosek stron, w trybie art. 98 § 1 k.p.a., postępowanie o potwierdzenie prawa do rekompensaty. W treści postanowienia organ poinformował strony, że jeżeli w okresie trzech lat od daty zawieszenia postępowania żadna ze stron nie zwróci się o podjęcie postępowania, żądanie wszczęcia postępowania uważa się za wycofane. Upływ trzyletniego terminu, w którym strony mogły zwrócić się o podjęcie zawieszonego postępowania nastąpił 7 października 2012 r. Strony postępowania w ciągu trzyletniego terminu nie wystąpiły do organu z wnioskiem o podjęcie zawieszonego postępowania. Po upływie trzyletniego okresu do podjęcia postępowania, do Wojewody Podkarpackiego wpłynęło pismo stron z 15 października 2012 r. wraz z załącznikami stanowiącymi uzupełnienie materiału dowodowego. Do wniosku dołączone zostały także pełnomocnictwa z dnia 29 grudnia 2008 r. i 15 września 2012 r. do prowadzenia spraw związanych z rekompensatą za mienie pozostawione poza granicami, jakie M.C. i J.Ł. udzielili T.N. Organ wskazał, że w toku postępowania M.C. i J.Ł. osobiście podpisywali wszystkie pisma i wnioski kierowane do organu I instancji i nie poinformowali organu, że działają przez pełnomocnika. Wobec tego korespondencja była kierowana do stron postępowania. Pełnomocnictwa wystawione przez M.C. (z 29 grudnia 2008 r.) i J.Ł. (z 15 września 2012 r.) na rzecz T.N. zostały złożone do akt sprawy dopiero 19 października 2012 r. (pismem stron z 15 października 2012 r.). W takiej sytuacji Minister uznał za niezasadny zarzut wadliwego zawieszenia postępowania. Organ odwoławczy wskazał, że podstawą zawieszenia postępowania administracyjnego był wniosek stron (art. 98 § 1 k.p.a.), a w zatem organ administracji publicznej podejmuje zawieszone w tym trybie postępowanie wyłącznie gdy wystąpi o to strona. Jeżeli strona w okresie 3 lat od daty zawieszenia postępowania nie zwróci się o jego podjęcie, to żądanie wszczęcia postępowania uważa się za wycofane. Zgodnie zaś z art. 105 § 1 k.p.a., gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe w całości albo w części, organ administracji publicznej wydaje decyzję o umorzeniu postępowania odpowiednio w całości albo w części. Jedyną przesłanką obligatoryjnego umorzenia postępowania jest jego bezprzedmiotowość. Postępowanie administracyjne należy uznać za bezprzedmiotowe, gdy brak jest podstaw prawnych i faktycznych do merytorycznego rozpatrzenia sprawy. Przyczyny tak rozumianej bezprzedmiotowości postępowania mogą być różne. Mogą to być zarówno zdarzenia faktyczne, jak i prawne. Charakter przyczyn powodujących bezprzedmiotowość postępowania nie ma znaczenia, bowiem powołany przepis nakazuje umorzenie postępowania, gdy stało się ono "z jakiejkolwiek przyczyny" bezprzedmiotowe. Minister Skarbu Państwa podkreślił, że bezprzedmiotowość postępowania oznacza brak któregoś z elementów stosunku materialnoprawnego, skutkujący tym, że nie można załatwić sprawy przez rozstrzygnięcie jej co do istoty, Jest to orzeczenie formalne, kończące postępowanie bez jego merytorycznego rozstrzygnięcia. W ocenie Ministra organ I instancji prawidłowo stwierdził, że brak wniosku zmierzającego do wszczęcia postępowania powoduje, że postępowanie staje się bezprzedmiotowe i wymaga umorzenia w trybie art. 105 § 1 k.p.a. Minister podkreślił, że organ administracji nie może w niniejszej sprawie przywrócić stronom terminu do złożenia wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania. Zgodnie z przyjętym stanowiskiem doktryny, termin do złożenia wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania określony w art. 98 § 2 k.p.a. jest terminem prekluzyjnym, a wobec tego nie może zostać przywrócony. (vide: B.Adamiak, J.Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, wydanie 11, 2011 r., s. 382). Odnośnie zarzutu wprowadzenia w błąd stron postępowania przez zmianę numeru sprawy, Minister wskazał, że w piśmie przekazującym akta sprawy organ wojewódzki wyjaśnił, że zmiana numeru sprawy jest zwykłą czynnością techniczną spowodowaną koniecznością przerejestrowania sprawy i oznaczenia jej zgodnie z aktualnym, obowiązującym w Podkarpackim Urzędzie Wojewódzkim jednolitym rzeczowym wykazem akt. Zmiana numeru sprawy nie ma wpływu na tok postępowania oraz na prawa uczestników tego postępowania.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
