Zasady dziedziczenia a prawo do rekompensaty zabużańskiej - Wyrok NSA z dnia 18 czerwca 2024 r., sygn. I OSK 914/21
Prawo do rekompensaty zabużańskiej może przysługiwać nie tylko właścicielom nieruchomości z dnia 1 września 1939 roku, ale także ich spadkobiercom, o ile dziedziczenie nastąpiło wskutek zdarzeń wojennych i zostały spełnione przesłanki ustawy zabużańskiej.
Dnia 18 czerwca 2024 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Karol Kiczka Sędziowie: sędzia NSA Monika Nowicka sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka (spr.) Protokolant: starszy asystent sędziego Anna Kuklińska po rozpoznaniu w dniu 18 czerwca 2024 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 lipca 2020 r., sygn. akt I SA/Wa 112/20 w sprawie ze skargi A. R. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] listopada 2019 r., nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty I. uchyla zaskarżony wyrok, zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] sierpnia 2019 r., nr [...], II. zasądza od Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na rzecz A. R. kwotę 1000 (jeden tysiąc) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 16 lipca 2020 r., I SA/Wa 112/20 oddalił skargę A. R. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] listopada 2019 r. nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty.
Powyższy wyrok zapadł w następujących okolicznościach sprawy:
W dniu 25 sierpnia 2014 r. do Wojewody Mazowieckiego wpłynął wniosek A. R. złożony na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o zmianie ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.2014.195), dalej jako "ustawa nowelizująca", o wydanie decyzji potwierdzającej prawo do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez S. D. nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w majątku "R.", powiat ś., województwo w. Decyzją z dnia [...] czerwca 2018 r. nr [...] r. Wojewoda Mazowiecki odmówił A. R. potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez S. D. ww. nieruchomości położonej poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej. W następstwie odwołania wnioskodawcy, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzją z dnia [...] sierpnia 2018 r. nr [...] uchylił powyższą decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji. Kolejną decyzją nr [...] z dnia [...] sierpnia 2019 r., wydaną w następstwie ponownego rozpoznania sprawy, Wojewoda Mazowiecki odmówił A. R. potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez A. D. nieruchomości położonej poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej w majątku "R.", powiat ś., województwo w. Odwołanie od powyższej decyzji złożył A.R. Decyzją z dnia [...] listopada 2019 r. nr [...] Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji utrzymał w mocy ww. decyzję Wojewody Mazowieckiego. Organ odwoławczy wskazał, że właściciel przedmiotowej nieruchomości A. D. nie spełnił warunku opuszczenia byłego terytorium państwa polskiego, a organ I instancji słusznie ustalił, że właścicielem pozostawionej nieruchomości był A. D., a nie jego syn S. D. Minister zauważył, że jednym z warunków nabycia prawa do rekompensaty zabużańskiej jest opuszczenie byłego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub niemożność powrotu na to terytorium z przyczyn, o których mowa w art. 1 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.2017.2097), dalej jako "ustawa zabużańska". Istotną okolicznością w rozstrzyganej sprawie jest zatem fakt, że A. D. zmarł w dniu 13 października 1941 r. we wsi R. (R.) powiat Z.(J.), nie opuszczając byłego terytorium państwa polskiego. Nabycie zaś prawa do rekompensaty przez spadkobierców ma charakter pochodny względem praw byłego właściciela. Jeśli były właściciel nie zrealizował przesłanek z art. 2 w zw. z art. 1 ustawy zabużańskiej, to jego spadkobiercy nie mogą nabyć prawa do rekompensaty. Organ odwoławczy stwierdził zatem, że nie została spełniona przesłanka określona w ustawie zabużańskiej pozwalająca na potwierdzenia prawa do rekompensaty.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
