Wyrok NSA z dnia 11 października 2024 r., sygn. II OSK 1074/24
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Leszek Kiermaszek Sędziowie: sędzia NSA Grzegorz Czerwiński sędzia del. WSA Grzegorz Antas (spr.) po rozpoznaniu w dniu 11 października 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wojewody Dolnośląskiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 28 lutego 2024 r. sygn. akt III SAB/Wr 284/23 w sprawie ze skargi S. S. na bezczynność Wojewody Dolnośląskiego w przedmiocie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę; 2. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wyrokiem z 28 lutego 2024 r., III SAB/Wr 284/23, w wyniku rozpoznania skargi S. S. na bezczynność Wojewody Dolnośląskiego w przedmiocie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy, stwierdził, że Wojewoda Dolnośląski dopuścił się bezczynności (pkt I.), uznał, iż bezczynność ta miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa (pkt II.), zobowiązał Wojewodę Dolnośląskiego do załatwienia sprawy w terminie 60 dni od daty doręczenia odpisu prawomocnego wyroku wraz z aktami (pkt III.), przyznał od organu na rzecz skarżącej sumę pieniężną w kwocie 500 zł (pkt IV.), zasądzając równocześnie od Wojewody Dolnośląskiego na rzecz skarżącej zwrot kosztów postępowania sądowego (pkt V.).
W odniesieniu do ustaleń faktycznych i prawnych, które stały za wydanym orzeczeniem, Sąd I instancji przyjął, że S. S., obywatelka Białorusi wnioskiem z 12 stycznia 2023 r. wystąpiła do Wojewody Dolnośląskiego o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, a następnie w związku z niezałatwieniem sprawy 21 czerwca 2023 r. wniosła skargę na bezczynność Wojewody Dolnośląskiego, poprzedzoną złożonym ponagleniem. W odpowiedzi na skargę Wojewoda Dolnośląski wniósł o jej oddalenie, wskazując, że w sprawie powinien znajdować zastosowanie art. 100c i art. 100d ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 103 ze zm.), dalej: u.p.o.u. Uznając skargę za uzasadnioną, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu przypomniał, że pojęcie "bezczynność" zostało zdefiniowane w art. 37 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 775 ze zm.), dalej: k.p.a., zauważając, iż w rozpoznawanej sprawie do wszczęcia postępowania administracyjnego doszło w dacie złożenia wniosku przez stronę, tj. 12 stycznia 2023 r. Organ niezwłocznie podjął czynności mające na celu uzupełnienie braków w postaci wskazanych w tym piśmie dokumentów, zaś termin na ich uzupełnienie upływał 11 lutego 2023 r. Od tej daty najpóźniej biegł też 60-dniowy termin, jaki miał organ - zgodnie z regulacją art. 112a ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2023 r. poz. 519 ze zm.); dalej: u.c., na wydanie decyzji w sprawie. Tymczasem, jak wynika z akt administracyjnych, pomimo upływu tego terminu w kwietniu 2023 r. oraz wniesienia przez stronę ponaglenia w maju 2023 r., a później skargi do Sądu na bezczynność organu, Wojewoda nie zakończył postępowania zainicjowanego wnioskiem skarżącej. Brak jest też informacji o zakończeniu tego postępowania na dzień orzekania. Powyższe, jak stwierdził Sąd I instancji, wypełnia znamiona bezczynności, o której mowa w art. 37 § 1 pkt 1 k.p.a. Organ ponad dwukrotnie przekroczył wynikający z przepisów prawa termin na wydanie decyzji i zakończenie postępowania, co świadczy o naruszeniu nie tylko tych przepisów, ale i reguł demokratycznego państwa prawa oraz jednoznacznie wskazuje na rażący charakter naruszenia prawa, którego dopuścił się Wojewoda, o czym Sąd był zobowiązany stwierdzić na podstawie art. 149 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.), dalej: p.p.s.a. Sąd I instancji wyjaśnił, że uprawnienie do przyznania stronie sumy pieniężnej jest szczególnym instrumentem, który poza funkcją dyscyplinującą organ pozwala również w pewnym stopniu na zadośćuczynienie stronie, której prawa w postępowaniu zostały naruszone. W rozpoznawanej sprawie, jak podkreślił Sąd, uwzględnić należało, że stan bezczynności organu utrzymywał się przez ponad 4 miesiące i trwał nadal na dzień wyrokowania. Mając na uwadze powyższe, w ramach przysługujących kompetencji Sąd, jak wskazał, postanowił przyznać stronie skarżącej od Wojewody Dolnośląskiego sumę pieniężną w kwocie 4 500 zł (pkt IV sentencji wyroku), o której mowa w art. 149 § 2 p.p.s.a., stwierdzając, że kwota ta będzie adekwatna w kontekście zaistniałych w sprawie okoliczności. Wydając orzeczenie w tej sprawie, Sąd wyjaśnił, że nie ma podstaw do stosowania – jak podniósł organ w odpowiedzi na skargę – art. 100c - 100d u.p.o.u. Przyjęta przez organ interpretacja wskazanej regulacji pomija treść art. 100a u.p.o.u., który należy nierozerwalnie łączyć z pozostałymi przepisami art. 100 opatrzonego kolejnymi literami alfabetu. Zwrócił uwagę, że art. l00a posługuje się sformułowaniem, które każe pojęcie cudzoziemca definiować na gruncie u.p.o.u. odmiennie od jego rozumienia przewidzianego w u.c.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
