Wyrok NSA z dnia 17 stycznia 2023 r., sygn. III OSK 6653/21
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak Sędziowie: sędzia NSA Piotr Korzeniowski sędzia del. WSA Beata Jezielska (spr.) po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wojewody Śląskiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 11 maja 2021 r. sygn. akt III SA/Gl 113/21 w sprawie ze skargi Wojewody Śląskiego na uchwałę Rady Gminy L. z dnia 28 września 2020 r., nr RG.0007.194.2020 w przedmiocie nadania statutu jednostce pomocniczej 1. uchyla zaskarżony wyrok w części oddalającej skargę na § 8 pkt 11 zaskarżonej uchwały oraz stwierdza nieważność § 8 pkt 11 zaskarżonej uchwały 2. oddala skargę kasacyjną w pozostałym zakresie 3. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania w całości.
Uzasadnienie
Wyrokiem z 11 maja 2021 r. (sygn. akt III SA/Gl 113/21) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, po rozpoznaniu sprawy ze skargi Wojewody Śląskiego na uchwałę Rady Gminy L. z 28 września 2020 r. w przedmiocie nadania statutu sołectwu B., na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity na dzień orzekania przez WSA Dz.U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm., dalej jako: p.p.s.a.), oddalił skargę.
W uzasadnieniu wyroku podniesiono, że podstawą prawną do podjęcia uchwały stanowiły przepisy art. 18 ust. 2 pkt 15, art. 35 art. 40 ust. 2 pkt 1, art. 41 ust. 1 oraz art. 42 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j.: Dz. U. z 2020 r., poz. 713 ze zm., dalej jako: u.s.g.). W skardze na przedmiotową uchwałę Wojewoda podniósł, że Rada Gminy nie zrealizowała upoważnienia ustawowego wynikającego z art. 35 ust. 3 pkt 3 u.s.g., ponieważ w uchwale brak jest określenia w sposób precyzyjny i wyczerpujący, w formie zamkniętego katalogu, zadań zebrania wiejskiego. Wojewoda zakwestionował również treść § 8 pkt 12 Statutu, na mocy którego zobligowano sołtysa do uczestniczenia w pracach rady gminy bez prawa udziału w głosowaniu. Wskazano, że ustawodawca w art. 37a u.s.g. przyznaje sołtysowi takie uprawnienie, a nie nakłada na niego obowiązku. Rada Gminy nie może zatem przekształcać uprawnień ustawowych określonych podmiotów w ich obowiązek prawny. Zakwestionowano także § 8 pkt 2 Statutu podnosząc, że na podstawie tego przepisu można domniemywać, że w skład rady sołeckiej wchodzi oprócz członków rady także i sołtys. Wskazano, że zgodnie z art. 36 ust. 1 u.s.g. działalność sołtysa wspomaga rada sołecka, ale nie należy do ona kategorii organów sołectwa, lecz jest organem wspomagającym i opiniodawczo-doradczym sołtysa. Wobec tego sołtys nie może wchodzić w skład rady sołeckiej i być przewodniczącym tej rady. Podniesiono, że w § 9 ust. 7 Statutu Rada Gminy ustaliła zadania rady sołeckiej. Zdaniem organu nadzoru, z uwagi na brak samoistnych kompetencji, regulacje te pozostają w oczywistej sprzeczności z u.s.g. Zakwestionowano także prawidłowość regulacji określonej w § 10 Statutu odnośnie do podejmowania uchwał przez radę sołecką. Podniesiono ponadto, że brzmienie § 16 ust. 1 Statutu wskazuje na to, że Rada Gminy przyznała zebraniu wiejskiemu kompetencję do przeprowadzania wyborów, co narusza przepis art. 36 ust. 1 i 2 u.s.g. Zakwestionowano regulację zawartą w § 16 ust. 3 Statutu wskazując, że Rada Gminy nie jest władna do zapisu upoważniającego do określania w treści statutu wyjątków od zasady jawności głosowania, albowiem jest to wyłączna kompetencja ustawodawcy. Zdaniem organu nadzoru Rada gminy nie była również uprawniona do wprowadzenia w § 26 ust. 2 pkt 3 Statutu sołectwa unormowania pozwalającego na odwołanie sołtysa lub członka rady sołeckiej w sytuacji, gdy osoby te utraciły zaufanie społeczne, gdyż pojęcie to jest nieostre i nieobjęte definicją zarówno statutową, jak i ustawową. Podano, że nieprecyzyjny jest zapis § 32 ust. 5 Statutu, albowiem nie jest wiadome, jaki będzie skutek podjęcia przez organ sołectwa decyzji lub uchwały sprzecznej z prawem (tj. np. czy zostanie stwierdzona jej nieważność, czy zostanie uchylona). Ponadto żaden przepis Statutu nie nakłada obowiązku doręczenia wójtowi decyzji sołtysa oraz nie wskazano terminu, w jakim należy dokonać tych czynności, co powoduje, że wadliwie została wypełniona delegacja z art. 35 ust. 3 pkt 5 u.s.g. Wskazano, że regulacja zawarta w § 32 ust. 2 Statutu, upoważniająca wójta gminy i wyznaczonych przez niego pracowników do żądania niezbędnych informacji i danych dotyczących funkcjonowania sołectwa i uczestniczenia w posiedzeniach organu sołectwa istotnie narusza art. 33 ust. 1-3 u.s.g. w zw. z art. 7 pkt 3 ustawy o pracownikach samorządowych. W ocenie organu nadzoru wyłącznie wójt, jako pracodawca, wykonuje czynności w sprawach z zakresu prawa pracy oraz uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników urzędu gminy, a zatem tylko on może decydować o zakresie obowiązków pracowników tego urzędu i organizować pracę poszczególnych pracowników. Opisane uchybienia zdaniem organu należy zaliczyć do kategorii istotnych naruszeń prawa, a konieczność stwierdzenia nieważności uchwały w całości wynika z braku uwzględnienia w uchwale wszystkich elementów obligatoryjnych wskazanych przez ustawodawcę w art. 35 ust. 3 oraz w art. 48 ust. 1 u.s.g.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
