W ramach systemu ubezpieczeń społecznych, obowiązującego w Polsce od 1999 r., wyodrębniono m.in. ubezpieczenie chorobowe, które może być obowiązkowe lub dobrowolne.

W celu zmotywowania pracowników pracodawcy często decydują się na przyznanie im różnego rodzaju profitów w postaci różnych form korzyści materialnych. Wśród nich występują takie, które, mimo że są przychodem ze stosunku pracy, nie podlegają składkom na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Rolnicy wyłączeni z KRUS ze względu na formę opodatkowania działalności gospodarczej mogą (po spełnieniu określonych warunków) wrócić do ubezpieczenia rolniczego. Prawo to przyznano im już od 1 października 2004 r. W efekcie tego rolnicy mają prawo ubiegać się o zwrot opłaconych od tej daty składek do ZUS. Jest to skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13 marca br. (sygn. akt P 8/05).

Za długi spółki z o.o. z tytułu składek ZUS odpowiadają członkowie zarządu, chyba że wskażą mienie, z którego będzie mogła być przeprowadzona egzekucja. Wskazanie powinno być na tyle dokładne, aby przeprowadzenie egzekucji na rzecz ZUS mogło być skuteczne (wyrok Sądu Najwyższego z 29 marca 2006 r., II UK 116/05).

Prawo do zasiłku chorobowego nabywa każda osoba podlegająca ubezpieczeniu chorobowemu. Świadczenie to przysługuje po upływie okresu wyczekiwania, który jest zróżnicowany w zależności od tego, czy osoba ubezpieczona podlega ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo czy dobrowolnie. Okres ten dla osób ubezpieczonych obowiązkowo wynosi 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, a dla osób ubezpieczonych

Zgłoszenia do ZUS osoby podlegającej ubezpieczeniom społecznym dokonujemy na dokumencie ZUS ZUA. Jego poprawne wypełnienie ma duże znaczenie dla prawidłowego rozliczania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za daną osobę. W przypadku stwierdzenia błędu w dokumencie należy go skorygować.

Prawo do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego w związku z wypadkiem przy pracy mają nie tylko pracownicy. Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego są wypłacane wszystkim poszkodowanym, którzy podlegają temu ubezpieczeniu, a wypadek ma związek z wykonywaną pracą niezależnie od rodzaju tytułu ubezpieczenia.

Pracownicy, którzy do wykonywania pracy używają narzędzi, materiałów lub sprzętu niebędącego własnością pracodawcy, mają z tego tytułu prawo do różnego rodzaju świadczeń rekompensujących poniesione w związku z tym koszty.

W kwietniu na stronach internetowych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych pojawiła się nowa wersja programu Płatnik, która zaczęła bezwzględnie obowiązywać wszystkich płatników składek od 1 maja 2006 r. (do końca kwietnia można było składać dokumenty w obu wersjach). Jest ona oznaczona numerem 6.04.001 i skończyła wreszcie erę czterech nakładek na poprzednią wersję.

Ustalanie prawa do świadczeń rodzinnych i ich wypłata następują na podstawie wniosku i dołączonych do niego dokumentów złożonych płatnikowi - pracodawcy lub organowi właściwemu do wypłaty tych świadczeń przez osobę uprawnioną.

Osoba pobierająca rentę rodzinną, która podejmuje działalność zarobkową, musi się liczyć z tym, że jej świadczenie może zostać zawieszone lub wypłacane w zmniejszonej wysokości. Wpływ na prawo do renty rodzinnej, podobnie jak w przypadku emerytur i rent z tytułu niezdolności do pracy, mają przychody osiągane z działalności stanowiącej tytuł do objęcia ubezpieczeniami społecznymi. Jednak zasady zmniejszania

Do 31 maja 2006 r. wszystkie osoby prowadzące działalność pozarolniczą, które są uprawnione do renty, podlegają dobrowolnie ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia tej działalności. Od 1 czerwca 2006 r. już nie wszyscy renciści będą mogli korzystać z tego przywileju.

Niektórzy emeryci i renciści, oprócz przysługującego im świadczenia wypłacanego z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, mogą być uprawnieni do różnego rodzaju dodatków. Prawo do dodatków może być uzależnione od stanu zdrowia, okoliczności, w jakich powstała niepełnosprawność, wykonywanej w przeszłości pracy przymusowej bądź innych okoliczności związanych z indywidualną sytuacją emeryta lub rencisty.

Pracodawca może zapewnić zatrudnianym przez siebie osobom duże wsparcie socjalne zarówno udzielając im pomocy materialnej, jak i umożliwiając wypoczynek i rekreację. Jednak tylko wartość niektórych rodzajów świadczeń o takim charakterze nie stanowi podstawy wymiaru składek, pod warunkiem że zostały one przyznane według ściśle określonych kryteriów i/lub sfinansowane z odpowiednich funduszy.

Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe jest jedyną spośród stóp procentowych składek na ubezpieczenia społeczne, która podlega zróżnicowaniu dla poszczególnych płatników. Zasady tego różnicowania określają przepisy ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.