Przyznanie renty rodzinnej w drodze wyjątku wymaga wykazania, że zmarły spełniał warunki do uzyskania świadczenia ubezpieczeniowego pomimo niespełnienia wymogów ustawowych, z powodu szczególnych okoliczności uniemożliwiających podjęcie pracy.

Sama wola pobierania świadczenia pielęgnacyjnego, bez podjęcia konkretnych działań w zakresie zawieszenia prawa do wypłaty emerytury, nie może stanowić podstawy do jego przyznania. Ustawodawca nie przewidział bowiem możliwości przyznania jednej osobie obydwu świadczeń – pielęgnacyjnego i emerytalnego, a jedynie wyboru jednego z nich. Stąd też właśnie wynika potrzeba uprzedniego przedłożenia przez wnioskodawcę

Warunkiem przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu sprawowania opieki nad osobą pozostającą w związku małżeńskim, osobie innej niż współmałżonek, jest legitymowanie się przez współmałżonka osoby wymagającej opieki orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Wobec zaistniałego zbiegu uprawnień do specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz świadczenia pielęgnacyjnego, osoba ubiegająca się o te świadczenia ma prawo do korzystania z wybranego przez siebie, bardziej korzystnego świadczenia, z możliwością jego przyznania również z mocą wsteczną, jeśli wyraziła wolę rezygnacji z wcześniej pobieranego zasiłku na rzecz świadczenia pielęgnacyjnego.

Warunkiem niezbędnym do przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w sytuacji otrzymywania świadczeń z ZUS w niższej wysokości niż świadczenie pielęgnacyjne, jest dokonanie wyboru przez uprawnioną świadczenia pielęgnacyjnego i zawieszenie przez nią prawa do emerytury i świadczenia uzupełniającego.

Sprawowanie stałej i długotrwałej opieki nad osobą niepełnosprawną, która uniemożliwia podjęcie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, stanowi przesłankę do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego zgodnie z ustawą o świadczeniach rodzinnych, przy czym zakres tej opieki musi być zgodny ze stanem zdrowia osoby niepełnosprawnej i jej orzeczeniem o niepełnosprawności.