Postanowienie SN z dnia 8 października 2020 r., sygn. III UK 478/19
Proporcjonalnemu zmniejszeniu ulega kwota najniższej podstawy wymiaru składek bez względu na jej wysokość zadeklarowaną przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność (art. 18 ust. 9 i 10 oraz art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych).
Teza od Redakcji
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Korzeniowski
w sprawie z odwołania E. T. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w W. o zasiłek macierzyński, na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 8 października 2020 r., na skutek skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w W. z dnia 27 lutego 2019 r., sygn. akt VIII Ua (...),
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,
2. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. na rzecz E. T. 240 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z 27 lutego 2019 r. oddalił apelację pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. od wyroku Sądu Rejonowego z 25 września 2018 r., który uwzględnił odwołanie ubezpieczonej E. T. i zmienił decyzję pozwanego z 29 maja 2015 r. w ten sposób, że przyznał jej prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres: urlopu macierzyńskiego - od 23 kwietnia do 9 września 2015 r.; dodatkowego urlopu macierzyńskiego - od 10 września do 21 października 2015 r.; urlopu rodzicielskiego - od 22 października 2015 r. do 20 kwietnia 2016 r. Ubezpieczona podlegała ubezpieczeniom społecznym od 2 czerwca 2014 r. do 26 stycznia 2015 r. z tytułu umowy z ,,P.". 15 października 2014 r. została zgłoszona przez F. T. do ubezpieczeń społecznych jako osoba współpracująca. Decyzją z 8 maja 2015 r. pozwany stwierdził, że E. T. nie podlega ubezpieczeniom od 15 października 2014 r. do 26 stycznia 2015 r. jako osoba współpracująca wobec wcześniejszego tytułu ubezpieczenia. Decyzją z 15 maja 2015 r. odmówił jej prawa do zasiłku chorobowego od 14 stycznia do 6 maja 2015 r. Wskazał, że została objęta dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od 27 stycznia 2015 r. Sporną decyzją z 29 maja 2015 r. pozwany odmówił jej prawa do zasiłku macierzyńskiego od 23 kwietnia 2015 r. Ubezpieczona miała nadpłatę składek w okresie od października do stycznia 2015 r. w wysokości 9.708,56 zł. Niedopłata w składkach od lutego do kwietnia 2015 r. wyniosła 7.954,51 zł. Pozwany zaliczył nadpłatę w ten sposób, że przyjął, iż za styczeń 2015 r. ubezpieczona powinna uiścić składkę za cały miesiąc od zadeklarowanej podstawy, nie zaś pomniejszoną proporcjonalnie z uwagi na objęcie ubezpieczeniem w trakcie trwania miesiąca (od 27 do 31 stycznia). W ocenie pozwanego ubezpieczona jako deklarująca podstawę wymiaru składek w wysokości wyższej niż minimalna podstawa wymiaru nie miała prawa do proporcjonalnego pomniejszenia zadeklarowanej podstawy. Skutkiem takiego rozliczenia nadpłaty (również za luty i marzec) brakowało składki za kwiecień 2015 r. To zaś stanowiło podstawę do twierdzenia o braku ubezpieczenia dobrowolnego chorobowego oraz prawa do zasiłku macierzyńskiego od 23 kwietnia 2015 r. i dalszych świadczeń. Sąd Rejonowy uwzględniając odwołanie ubezpieczonej stwierdził, że przysługiwało jej prawo do proporcjonalnego pomniejszenia podstawy wymiaru składki, bowiem do ubezpieczeń zgłosiła się 27 stycznia 2015 r., nie zaś od początku miesiąca, stąd nadpłata pokrywała składkę za kwiecień 2015 r. (art. 24 ust. 6a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Stanowiło to podstawę prawa do świadczeń (art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa). Sąd Okręgowy w uzasadnieniu oddalenia apelacji pozwanego dodał, że prawidłowa interpretacja art. 18 ust. 9 i 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje, że nie chodzi o zawężenie możliwości proporcjonalnego pomniejszenia jedynie do najniższej podstawy wymiaru składek, ale podkreślenie, że nawet najniższa podstawa wymiaru podlega proporcjonalnemu pomniejszeniu. Skoro prawo do proporcjonalnego pomniejszenia podstawy wymiaru składek ustawodawca przyznał osobom deklarującym minimalną podstawę wymiaru składek, to tym bardziej takiego prawa nie można pozbawić ubezpieczonych, którzy zadeklarowali wyższą podstawę wymiaru składek od minimalnych. Za miesiąc, w którym nastąpiło objęcie ubezpieczeniami lub ich ustanie i jeżeli trwały one tylko przez część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu (art. 18 ust. 9). Zasady zmniejszania najniższej podstawy wymiaru składek stosuje się odpowiednio w przypadku niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca, jeżeli z tego tytułu ubezpieczony spełnia warunki do przyznania zasiłku (art. 18 ust. 10).
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
