Wyrok SN z dnia 28 lipca 1999 r. sygn. I PKN 167/99
Termin z art. 264 § 2 KP jest zachowany, gdy pracownik złoży w tym czasie pozew o odszkodowanie do sądu niewłaściwego rzeczowo. Czynność ta pozostaje w mocy po przekazaniu sprawy do sądu właściwego (art. 200 § 3 KPC).
Przewodniczący: SSN Józef lwulski (sprawozdawca)
Sędziowie: SN Barbara Wagner, SA Katarzyna Gonera
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 28 lipca 1999 r. sprawy z powództwa Włodzimierza G. przeciwko Spółdzielni Gospodarki Mieszkaniowej w S. o przywrócenie do pracy, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Zielonej Górze z dnia 28 grudnia 1998 r. [...]
uchylił zaskarżony wyrok oraz wyrok Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Nowej Soli z dnia 20 października 1998 r. [...] i przekazał sprawę temu Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Powód Włodzimierz G. wniósł o zasądzenie od pozwanej Spółdzielni Gospodarki Mieszkaniowej w S. odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z jego winy.
Wyrokiem z dnia 20 grudnia 1998 r. [...] Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Nowej Soli oddalił powództwo. Sąd Rejonowy ustalił, że powód od dnia 27 kwietnia 1994 r. był zatrudniony w pozwanej Spółdzielni na stanowisku prezesa. Nawiązanie stosunku pracy między stronami nastąpiło na podstawie umowy o pracę na czas nie określony. W dniu 29 lipca 1998 r. pozwana Spółdzielnia, reprezentowana przez zarząd, przesłała powodowi pocztą pismo w sprawie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z jego winy. Jako przyczynę wskazano ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Pismo zawierało pouczenie o prawie złożenia odwołania. Powód w dniu 5 sierpnia 1998 r. zwrócił się do zarządu i Rady Nadzorczej Spółdzielni o pisemne wyjaśnienie przyczyn dyscyplinarnego zwolnienia. W dniu 7 sierpnia 1998 r. powód otrzymał pocztą pismo Rady Nadzorczej Spółdzielni, informujące o podjęciu w dniu 3 sierpnia 1998 r. decyzji o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z jego winy. Pismo zawierało szczegółowe wskazanie przyczyn zwolnienia. Zawierało ponadto informację o aktualności pouczenia o środkach odwoławczych wskazanych w piśmie zarządu Spółdzielni z dnia 29 lipca 1998 r. z tą zmianą że termin do złożenia odwołania rozpoczyna bieg od doręczenia pisma Rady Nadzorczej. W dniu 18 sierpnia 1998 r. powód złożył odwołanie do Sądu Wojewódzkiego w Zielonej Górze. Postanowieniem z dnia 19 sierpnia 1998 r. Sąd ten stwierdził swą niewłaściwość rzeczową i po uprawomocnieniu się postanowienia o przekazaniu sprawy według właściwości, zarządził przesłanie akt do Sądu Pracy w Nowej Soli. Akta sprawy zostały nadane pocztą w dniu 4 września 1998 r. Sąd Rejonowy stwierdził, że zgodnie z art. 264 § 2 KP żądanie przywrócenia do pracy lub odszkodowania wnosi się do sądu pracy w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia. Określone w art. 264 KP terminy są terminami prawa materialnego, do których nie mają zastosowania przepisy KPC dotyczące uchybienia i przywrócenia terminu. Sąd oddala więc powództwo, jeżeli pozew wniesiony został po upływie tych terminów, o ile nie zostały przywrócone w oparciu o zasady określone w art. 265 § 1 KP (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 1986 r., III PZP 8/86, OSNCP 1995 r. z. 12, poz. 194). Dla rozstrzygnięcia, czy powód wniósł odwołanie do sądu pracy w terminie, konieczne było ustalenie daty złożenia przez pozwaną oświadczenia woli w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę. Konieczność takiego ustalenia wynikała z faktu, iż oświadczenie woli o rozwiązaniu umowy o pracę złożyły powodowi w imieniu pozwanej dwa organy. Pierwsze oświadczenie złożył zarząd Spółdzielni w dniu 29 lipca 1998 r., drugie natomiast Rada Nadzorcza w dniu 7 sierpnia 1998 r. Zarząd Spółdzielni był organem nieuprawnionym do rozwiązania umowy o pracę z powodem, gdyż zgodnie z art. 46 § 1 pkt 2 ust. 8 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (jednolity tekst: Dz.U. z 1995 r. Nr 54, poz. 288 ze zm.) należało to do kompetencji Rady Nadzorczej. Sąd pierwszej instancji wywiódł, że w prawie pracy z brzmienia art. 45 § 1 i art. 56 § 1 KP wynika zasada skuteczności wszelkich oświadczeń woli pracodawcy w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę. Traktując tę zasadę bezwzględnie można by przyjąć, iż do czasu ewentualnego wzruszenia przez sąd pracy, skuteczne jest nawet oświadczenie woli o rozwiązaniu umowy o pracę dokonane przez nieuprawniony do tego na gruncie art. 3 § 1 KP organ pracodawcy. W niniejszej sprawie byłoby to oświadczenie woli złożone przez zarząd Spółdzielni. Skoro oświadczenie woli zarządu Spółdzielni zostało powodowi złożone w dniu 29 lipca 1998 r. i zawierało prawidłowe pouczenie o prawie odwołania do sądu pracy w terminie 14 dni, to wniesienie przez powoda odwołania do Sądu Wojewódzkiego w Zielonej Górze w dniu 18 sierpnia 1998 r. byłoby dokonane z przekroczeniem terminu z art. 264 § 2 KP. Jednak zdaniem Sądu, pogląd o skuteczności oświadczeń woli o rozwiązaniu z pracownikiem umowy o pracę złożonych przez nieuprawniony do takiej czynności prawnej organ pracodawcy, byłby jednak zbyt daleko idący. W konsekwencji, jako skuteczne oświadczenie woli pozwanego o rozwiązaniu umowy o pracę z powodem, Sąd przyjął oświadczenie złożone przez Radę Nadzorczą Spółdzielni, z którym powód zapoznał się w dniu 7 sierpnia 1998 r. Zdaniem Sądu pierwszej instancji, również w przypadku przyjęcia skuteczności tego oświadczenia woli, odwołanie się do sądu pracy, należy uznać za dokonane z uchybieniem terminu z art. 264 § 2 KP. Przekroczenie wynika z faktu, iż Sąd, do którego powód złożył odwołanie, tj. Sąd Wojewódzki w Zielonej Górze był sądem niewłaściwym do jego rozpoznania. W konsekwencji za datę złożenia przez powoda odwołania należy przyjąć analogicznie, jak w przypadku terminów procesowych, datę nadania w urzędzie pocztowym odwołania przez sąd niewłaściwy do sądu właściwego (uchwała połączonych Izb: Izby Cywilnej i Administracyjnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1987 r., III CZP 33/87). Sąd Wojewódzki w Zielonej Górze przesłał odwołanie powoda do Sądu Pracy w Nowej Soli w dniu 4 września 1998 r., natomiast termin do złożenia przez powoda odwołania upłynął z dniem 21 sierpnia 1998 r. Stwierdzając uchybienie przez powoda terminu z art. 264 § 2 KP, Sąd rozważył możliwość jego przywrócenia na podstawie art. 265 § 1 KP. Powód wprawdzie nie złożył formalnego wniosku o przywrócenie terminu, jednak skoro art. 265 KP nie określa formy takiego wniosku, samo złożenie przez pracownika pozwu po upływie terminu, należy traktować jako zawierające implicite wniosek o przywrócenie terminu (uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 1986 r., III PZP 8/86). Powód podał, iż odwołanie do Sądu złożył późno, bo najpierw chciał poznać przyczyny zwolnienia, a skierował je do Sądu Wojewódzkiego w Zielonej Górze, pomimo wskazania w pouczeniu Sądu Pracy w Nowej Soli, jako właściwego do rozpoznania odwołania, ponieważ uważał, że właściwość Sądu Wojewódzkiego uzasadnia „waga sprawy”. Zdaniem Sądu pierwszej instancji, okoliczności te nie mogą stanowić podstawy do przyjęcia, że powód złożył odwołanie po terminie bez swej winy. Powód z racji swej pozycji zawodowej powinien dokładnie znać zasady postępowania odwoławczego od rozwiązania umowy o pracę. Wobec tego Sąd Rejonowy nie analizował wskazanych przez pozwaną przyczyn rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
